خورشیدی که
رخ در نقاب خاک کشید
«برای خودم نیز باورکردنی نبود که دکتر مهدوی تن به چنین گفتوگویی بدهد و یک چنین اثر خواندنی و جذابی را به وجود آورد. من دکتر مهدوی را نمونه یک ایرانی دانشمند و ایدهآل میدانم. دکتر مهدوی از نظر من مظهر ایمان در معنی خالص و زلال آن است. این همه دانش و جهاندیدگی و نشست و برخاست با همهنوع مردم، در ایران و فرانسه و امریکا، هیچ نتوانسته است کوچکترین خدشهای در تجربه روحی و ایمانی او ایجاد کند. ...دکتر مهدوی، بیهیچ اغراق، میتواند به عنوان یک منتقد فیلم در سطح جهانی، درباره یک اثر سینمایی اظهار نظر فنی کند. با همه تسلط حیرتآورش به ادبیاتِ عرب و فرهنگ اسلامی، یکی از برجستهترین فرانسهدانان ایران است، فرانکوفنِ به معنی دقیق کلمه par excellence. تمام رمانهای بزرگ عالم را خوانده است و درباره آنها میتواند به گونهای حرفهای اظهار نظر انتقادی و تطبیقی داشته باشد. به دلیل این دو ویژگیِ سینماشناسی و رمانشناسی، دکتر مهدوی در نقل وقایع استادی خاصی دارد؛ آنچه به دست آمده است و من آن را با لذت و گاه با گریه شوق، خواندم، اثری است در نوعِ خود بیمانند.»
عبارت فوق از استاد دکتر محمدرضا شفیعیکدکنی است در وصف مرحوم استاد دکتر احمد مهدویدامغانی که در واپسین روزهای نخستین بهار قرن از جدید چهره در نقاب کشید و به دیار باقی و دیدار حق شتافت.
دکتر احمد مهدویدامغانی، ادیب و الهیدان، محقق پیشکسوت، متخصص در ادبیات عرب، استاد پیش از انقلاب دانشگاه تهران درگذشت. وی در ۴۰ سال گذشته از جمله استادان دانشگاه هاروارد امریکا بود.
احمد مهدویدامغانی در ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در مشهد در خاندانی اهل دانش و متدین و با اصالت دامغانی دیده به جهان گشود.
علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فرا گرفت و سپس در تهران اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکده معقول و منقول (بعدا الهیات) دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۳ در رشته ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران لیسانس گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجه دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت و موضوع رساله دکتری او تصحیح کتاب «کشفالحقایق» عزیزالدین نسفی به راهنمایی محمدتقی مدرس رضوی بود.
پس از گذراندن دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی به عنوان استاد دانشگاه تهران به تدریس در دانشکدههای ادبیات و الهیات دانشگاه تهران پرداخت.از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ در دانشگاه مادرید به تدریس ادبیات عرب و فارسی و فقه اسلامی اشتغال داشت. مهدویدامغانی چندین سال سردفتر اسناد رسمی در تهران و از سال ۱۳۵۴ ريیس کانون سردفتران اسناد رسمی بود.
احمد مهدویدامغانی از سال ۱۳۶۶ مقیم امریکا و در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پست دکترا بوده است. رشتههای تدریس او در امریکا شامل معارف اسلامی، ادبیات عرب، ادبیات فارسی ، فقه، تفسیر و برخی علوم اسلامی است. وی فرزند آیتالله شیخ محمدکاظم مهدویدامغانی (احیاکننده حوزه علمیه مشهد) است. از همدورههای مهدوی در حوزه علمیّه مشهد میتوان به: شیخ کاظم مدیرشانهچی، شیخ محمّد واعظزاده، عبدالجواد فَلاطوری، سید جعفر سیّدان و سیّد علی حسینی سیستانی اشاره کرد.
احمد مهدویدامغانی مقالههای متعددی در مجلههای یغما، کلک، گلچرخ، ایراننامه، ایرانشناسی، رهآورد و گلستان به چاپ رسانده است. از مشهورترین مقالههای او مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه و مآخذ ابیات عربی مرزباننامه است. از کتابهای چاپ شده مهدویدامغانی، علاوه بر «کشفالحقایق» نسفی، تصحیح «نسمهالسحر بذکر من تشیع و شعر» و تالیف «شاهدخت والاتبار شهربانو والده معظمه حضرت امام علی بن الحسین السجاد علیهما السلام» است.
«آیينه در برابر خورشید» با عنوان فرعی «دیدار و شناخت زندگی استاد دکتر احمد مهدویدامغانی» کتابی است حاصل از متن بیست دیدار و گفتوگوی سیدمحسن علویزاده و سیدحسین حسینینورزاد با مرحوم استاد مهدویدامغانی که توسط انتشارات نشر نی برای نخستین بار در سال 99 منتشر شد و یکسال بعد نیز در سال 1400 چاپ دوم این اثر منتشر شد و هماکنون در دسترس علاقهمندان قرار دارد.