توجه به ايمني مهم است يا قيمت اقتصادي خودرو؟
استانداردهاي ايمني، قرباني واردات
رشيدي‌كوچي، نماينده مجلس: خودروهايي كه قرار است وارد شوند؛ ايمني ندارند
گروه اقتصاد
چند وقتي است كه بحث واردات خودرو به كشور داغ شده، اما اين اقدام وزارت صمت با مخالفت‌هايي هم روبه‌رو است. آن‌گونه كه برخي منتقدين واردات خودروهاي اقتصادي ادعا مي‌كنند خودروهايي كه قرار است از برزيل و هند وارد ايران شود ناايمن هستند. يكي از مخالفان واردات خودرو از اين دو كشور جلال رشيدي‌كوچي، نماينده دوره يازدهم مجلس شوراي اسلامي است كه به اقدامات وزارت صمت انتقاد داشته و بر اين باور است كه تعيين سقف مشخص براي واردات خودرو درست نيست و اين عدد يا بايد بيشتر يا حذف شود. ضمن آنكه او معتقد است خودروهاي وارداتي كه قرار است از هند و برزيل وارد ايران شوند ناايمن بوده و «صفر ستاره» ايمني دارند و در بسياري از كشورهاي دنيا هم اجازه تردد به اين خودروها داده نمي‌شود. پيش‌تر نيز سردار سيدكمال هاديانفر، رييس پليس راهور فراجا در مصاحبه‌اي عنوان كرده بود: انتظار اين است كه خودروهاي كيفي و ايمن وارد كشور شود همچنين طرحي تعريف شده كه از هند مي‌خواهند خودرو شش هزار دلاري وارد كنند؛ اگر اينچنين است كه ما پرايد و تيبا را در كشور داريم.
حال اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا خودروهاي وارداتي از هند و برزيل توان پاس كردن استانداردهاي ۸۵گانه كشور را دارند يا قرار است استانداردها قرباني واردات شوند؟ ضمن آنكه با توجه به قيمت ارز، همين خودروهايي كه گفته شده۱۰هزار دلار قيمت دارند بدون در نظر گرفتن تعرفه و سود توليدكننده يا واردكننده، حداقل ۳۰۰ميليون تومان و حتي بيشتر نرخ‌گذاري خواهند شد و اين قيمت براي بسياري از مشتريان ايراني اصلا ارزان و اقتصادي به شمار نمي‌رود. پس چرا به اين خودروها، خودروهاي اقتصادي گفته مي‌شود؟
نبايد مردم به سمت وسايل نقليه ناايمن‌تر بروند
ابوالفضل خلخالي، عضو هيات علمي دانشكده مهندسي خودرو دانشگاه علم و صنعت و كارشناس صنعت خودرو در اين خصوص معتقد است؛ هر چند موضوع ايمني خودرو بسيار مهم است، اما بايد در اين شرايط اقتصادي به قدرت خريد مردم و سرانه درآمد كشور نيز توجه كرد. اين كارشناس خودرو با بيان اينكه نمي‌توان تنها بحث شاخص ايمني را براي واردات مدنظر قرار داد، گفت: اگر تنها اين مورد را لحاظ كنيم اين را هم بايد در نظر بگيريم كه ممكن است مردم از وسايل نقيله ناايمن‌تري مانند موتوسيكلت استفاده كنند كه مسلما ايمني بسيار پايين‌تري نسبت به خودرو دارد. خلخالي تصريح كرد: البته اين نكته را هم بايد در نظر گرفت كه ما چه ميزان از كيفيت محصول براي بحث ايمني را مطالبه مي‌كنيم. ضمن آنكه استانداردهاي 85گانه‌اي كه مدنظر است حتما بايد رعايت شوند اما فراتر از آن بايد ديد همه محصولاتي كه در داخل كشور هم توليد مي‌شوند آيا همين ميزان از ايمني را رعايت مي‌كنند يا خير.
مجموعه تحقيقاتي كه رنو را
از ورشكستگي نجات داد
اين فعال در حوزه خودرو خاطرنشان كرد: شركت رنو در سال 1995 به ورشكستگي نزديك شد، اما در همان سال‌ها تصميم گرفت تغيير رويكرد جدي را در پيش گيرد و به همين منظور مجموعه‌اي را به نام «تكنوسنتر» راه‌اندازي كرد كه براي طراحي و توسعه محصولات خودرويي شركت رنو بود و اين مجموعه جديد شركت رنو را از ورشكستگي نجات داد.
او ادامه داد: اين در حالي است كه زماني كه ما در ايران به يك وضعيت اقتصادي نامطلوب مي‌رسيم اولين قسمتي كه تعطيل مي‌كنيم، مراكز تحقيق و توسعه است. اما در اروپا براي نجات از اين وضعيت به دنبال ايجاد يك مركز براي توسعه و تحقيق و تجهيز آن بودند و امروز در اروپا مجموعه رنو داراي 200 هكتار زمين و 11 هزار نيرو و پرسنل است. خلخالي تصريح كرد: يكي از تزهاي اصلي اين شركت دستيابي به خودروهاي به اندازه كافي خوب ياgood enough بود؛ يعني خودروهايي كه به لحاظ كيفي نه خيلي بالا و نه خيلي پايين هستند. اين در حالي است كه در ايران دو پارامتر كيفيت و مطلوبيت با هم مطرح است و اگر ما به دنبال مطلوبيت خودرو باشيم بايد به دنبال محصولات لوكس برويم كه براي مردم بيشترين رفاه و مطلوبيت را به دنبال دارد. اما اگر به دنبال محصولي «به اندازه كافي خوب» هستيم بايد تنظيم بازار را براي واردات در نظر بگيريم كه در آن بخش قيمتي كه فاصله عرضه و تقاضا بيشتر از بقيه است، مطرح است.
براي عموم مردم خودرو نداريم
اين كارشناس حوزه خودرو خاطرنشان كرد: ما در بخش ارزان‌قيمت خودرو فاصله عرضه و تقاضاي‌مان بالاست و براي عموم جامعه خودرو نداريم؛ پس بايد در بخش خودروي ارزان‌قيمت، خودرو وارد شود كه به اندازه كافي هم خوب باشد كه در اين بخش مطلوبيت آنچناني مطرح نيست.
او ادامه داد: نبايد همه راهكارها براي حل مشكلات و چالش‌هاي صنعت خودرو را در داخل اين صنعت جست‌وجو كرد، چراكه بسياري از اين شاخص‌ها در خارج از اين صنعت است، به عنوان نمونه توليد ناخالص ملي افت كرده و درآمد سرانه مردم كاسته شده است و نمي‌توان راهكاري براي آن در صنعت خودرو داشت پس مجبوريم راهكارهايي را پيدا كنيم تا اين شرايط را تسهيل كند.
خلخالي گفت: هر چند در شرايط ايده‌آل بهتر آن است كه اگر وارداتي صورت مي‌گيرد محصولاتي وارد كشور شود كه ايمني مردم را در اولويت قرار دهد؛ اما در اين شرايط بنده معتقدم كه در آيين‌نامه واردات خودرو، توجه ويژه‌اي به نياز عموم افراد در جامعه صورت گيرد و ايران خودرو و سايپا هم بايد رقيبي براي‌شان پيدا شود تا از انحصار خارج شوند.
اين فعال حوزه خودرو تصريح كرد: البته واقعيت اين است كه اگر قرار است «رنو كوئيد» ساخت برزيل و هند را با محصولات خودروساز داخلي مقايسه كنيم، نمي‌توان اين ارزيابي را داشت كه اين خودرو به لحاظ ايمني ضعيف‌تر از خودروهاي ساخت داخل است.
خلخالي در ادامه با اشاره به قيمت اين خودروها كه اقتصادي عنوان شده، گفت: اگر قرار است خودروي اقتصادي وارد كشور شود بايد قيمت مناسبي داشته باشد هر چند كه خودروهاي خوب اروپايي هم از 13 تا 14 هزار دلار شروع مي‌شوند، اما اگر بخواهيم اين خودرو را در داخل كشور به ريال محاسبه كنيم و قرار بر اين باشد تا عموم اقشار جامعه از آن استفاده كنند همين رقم 10 هزار دلار مناسب است.
اين كارشناس خودرو گفت: قطعا محصولي كه قرار است وارد كشور شود بايد استانداردهاي ملي ما در داخل ايران را برآورده كند يعني همان استانداردهايي كه توليدات ايران خودرو و سايپا ملزم به رعايت آن هستند، اين در حالي است كه شاهد آنيم كه برخي توليدات استانداردهاي مورد نظر را رعايت نمي‌كنند كه به مرور هم از چرخه توليدات خارج مي‌شوند، اما ضرورت دارد تا به تدريج به سطح استانداردهاي لازم دست يابيم.