تحليل بهنام محمودي از شرايط مديريتي واليبال و نتايج تيم ملي در ليگ ملت‌ها
پيشرفت تخصص مي‌خواهد نه «شو» و «سياسي‌كاري»
اين تيم مي‌تواند در المپيك ۲۰۲۸ برود جزو چهار تا!
علي ولي‌اللهي
ماجراجويي واليبال ايران در ليگ ملت‌ها با يك پايان دراماتيك خاتمه يافت. سروقامتان كشورمان در بازي مرحله يك چهارم نهايي ليگ ملت‌ها در ديداري سنتي مقابل لهستان به ميدان رفتند و در نهايت در حالي كه بازي مثل دو ديدار قبلي به ست پنجم كشيده شد، نتيجه را واگذار كردند و از رسيدن به جمع چهار تيم برتر دنيا باز ماندند. با اين حال عملكرد خوب ملي‌پوشان و كادرفني از چشم مردم دور نماند و اگر اعصاب‌خردي‌ها بابت نحوه پوشش مسابقات توسط صداوسيما را فاكتور بگيريم، مي‌توان گفت بازخورد تلاش بچه‌ها كاملا مثبت بود. براي بررسي عملكرد تيم ملي واليبال ايران در ليگ ملت‌هاي ۲۰۲۲ با بهنام محمودي ستاره سال‌هاي گذشته واليبال كشورمان همكلام شديم. ايشان با تاكيد بر عملكرد فوق‌العاده بچه‌ها و نتايج خوب تيم ملي روي اين نكته دست گذاشت كه همچنان مي‌توان افق‌هاي جديدتري براي تيم ملي واليبال پيدا كرد. ايشان معتقد است اگر چرخه تغيير كه براي بازيكنان و مربيان استفاده مي‌شود براي مديران و روساي هيات‌ها و مسوولان كميته‌هاي فدراسيون هم شكل بگيرد تيم ملي واليبال از اين هم بهتر خواهد شد.
تحليل شما از بازي تيم ملي مقابل لهستان چيست؟
خداقوت و خسته نباشيد مي‌گويم به بچه‌هاي تيم ملي. عملكرد فوق‌العاده خوبي داشتند در هفته دوم و سوم. بچه‌ها هم اعتماد به نفس خوبي پيدا كرده بودند. ميلاد عبادي‌پور فوق‌العاده خوب بازي كرد. نقطه عطف اين تيم عملكرد مربي ايراني تيم و كادرسرپرستي بود. همه فوق‌العاده ظاهر شدند. آقاي اسماعيل‌نژاد فوق‌العاده عالي بازي كرد. او در سطح بهترين‌هاي جهان خودش را مطرح كرد. حواس‌مان بايد به اسماعيل‌نژاد و بازيكنان خوب‌مان باشد تا آسيب نبينند تا در مسابقات جهاني و ليگ ملت‌هاي سال بعد بتوانند با همين كيفيت ظاهر شوند.
با اينكه ست چهارم را خيلي خوب برديم در ست پنجم بچه‌ها غافلگير شدند و نتيجه را واگذار كرديم. چرا چنين اتفاقي رخ داد؟
من از همان روز اول گفته بودم كه اين بازيكنان جوان هستند و پرانگيزه. خوشبختانه خيلي زود به حالت استيبل رسيدند. اين نشان مي‌دهد بازيكنان به لحاظ بدني و فني خوب هستند و به خوبي هم كوچ شدند. انگيزه بالايي هم داشتند. وقتي اين نوسانات در يك بازي اتفاق مي‌افتد و بالا، پايين رخ مي‌دهد نشان‌دهنده اين است كه بازيكنان در يك‌سري جاها جواني مي‌كنند و به خاطر كم‌تجربگي دچار اين وضع مي‌شوند. باخت پنجشنبه شب مقابل لهستان چيزي از ارزش‌هاي تيم ملي كم نمي‌كند. بازيكنان ما خيلي خوب بازي كردند. لهستان با تمام وجود آمده بود كه ايران را ببرد. حتي شما ديديد در جاهايي بازيكنان ما آنقدر خوب ظاهر شدند و حريف را تحت فشار قرار دادند كه بازيكنان لهستان به‌شدت ضعيف شدند. آنها يك بازيكن آوردند كه در دريافت به تيم كمك كند. تلاش كردند خطاهاشان را كمتر كنند و سرويس‌هاي كمتري را از دست بدهند. ما هم از ميلاد و اسماعيل‌نژاد بهره برديم ولي خب در بعضي جاها شرايط خيلي حساس شد و تجربه بازيكنان لهستان نسبت به ما مي‌چربيد.
برخي از هواداران تيم ملي واليبال مي‌پرسند چرا هميشه ما مقابل لهستان با اينكه بهترين تيم جهان هستند خوب بازي مي‌كنيم و در مقابل برخي تيم‌هاي به ظاهر ضعيف‌تر نه؟
لهستان، ايتاليا، كانادا، روسيه و آلمان واليبال ماشيني دارند. بازي اين تيم‌ها بيشتر روي بحث قدرت بنا شده و به همين خاطر ما به دليل داشتن بازيكنان خلاق كه فيزيك خوبي هم دارند با اين تيم‌ها راحت‌تر بازي مي‌كنيم تا تيم‌هايي مثل فرانسه، ژاپن يا برزيل. اين تيم‌ها سرعت بالايي دارند و توپ‌گير هستند. ما رقابت نزديكي با اين تيم‌ها داريم. به هر حال همه اينها نويدبخش روزهاي خوبي براي واليبال است و به نظرم اگر در بحث دريافت‌ها موفق‌تر ظاهر شويم نتايج خيلي بهتري كسب مي‌كنيم.
به نظر شما آيا سقف واليبال ايران همين جاست يا مي‌تواند باز هم رو به جلو حركت كند؟
من در حال تهيه يك مقاله هستم پيرامون اين بحث كه چه راهكارهايي وجود دارد كه واليبال ما بهتر شود. چه در بحث استعداديابي، مديريت يا در بحث‌هاي ديگر. من حتي با يك پروفسور هم در اين رابطه صحبت كردم. راهكارها مشخص است: نياز است كه ما باهم همدل باشيم. ليگ را به خوبي و منظم برگزار كنيم. استعداديابي را جدي بگيريم و من تصور مي‌كنم اگر اين روند ادامه پيدا كند و ما هم بتوانيم كمك كنيم و خون جديدي در مديريت واليبال تزريق شود، برويم به سمت موفقيت در المپيك ۲۰۲۴ و بتوانيم جايگاه‌مان را بين ۸ تيم تثبيت كنيم و در ۲۰۲۸ با يك تلاش جهادي و پشتوانه‌سازي جزو ۴ تيم برتر المپيك قرار بگيريم. اين محقق مي‌شود به اين شرط كه ما اتحاد بيشتري داشته باشيم و از ظرفيت‌هاي واليبال استفاده بهتري ببريم. ما در مجموعه مديريت،هيات‌ها و هم كميته‌ها نياز به افراد متخصص‌تر داريم. واليبال ما به آن جايگاهي رسيده كه بهترين تيم آسياست و جزو ده تا تيم برتر دنيا. ما يك ماه بعد مسابقات جهاني را داريم و نياز هست بازيكنان‌مان آماده شوند و ضعف‌هاشان را پوشش بدهند و نقاط قوت‌شان را تقويت كنند تا بازي‌هاي خوبي ارايه بدهند. ما اسپانسر هم داريم در واليبال و همه‌چيز مهياست و تنها ما نياز به يك تفكر و ايده جديد در واليبال داريم. در بحث مديريت و استعداديابي و استفاده از افراد در مجموعه واليبال كه ان‌شاءالله بتوانيم يك انقلاب خوب هم در واليبال رقم بزنيم. ما بايد حتما به سمت استفاده از افراد متخصص برويم.
به نظر مي‌رسد انتقاداتي به مديريت فعلي واليبال داريد. اين‌طور نيست؟
نه! نه! من انتقادي ندارم. من مي‌گويم جايگاه واليبال ما خوب است. اين برداشت شماست كه اين حرف‌ها نقادانه است. بحثم اين است كه اگر ما بخواهيم بهتر شويم چه كار كنيم. شما ديديد بچه‌هاي ما زحمت كشيدند و جنگيدند و بازي خوبي ارايه دادند. ولي اگر بخواهيم يك پله بالاتر برويم چه؟ اين نياز به همدلي و برنامه‌ريزي خوب و استفاده از افراد متخصص دارد.
به اين نكته اشاره كرديد كه آسيا براي ايران كوچك شده است. در همين دو بازي پنجشنبه هم ديديم كه ژاپن خيلي بد به فرانسه باخت اما ايران بهترين تيم حال حاضر دنيا را حسابي اذيت كرد و مي‌توان گفت ما به نوعي آبروي واليبال آسيا را خريديم.
بحث ژاپن يا برخي تيم‌ها كه مطرح مي‌شود و گاهي مي‌بازيم از اين منظر بايد بررسي شود كه ما گاهي نياز به زمان داريم و بيشتر از آن به همدلي. ما نياز داريم در بحث فني هم مدام پيشرفت كنيم. اين هم نياز دارد به بررسي توسط آدم‌هاي فني و افراد سابقه‌دار. يعني افرادي كه تجربه واليبالي دارند. اينجا نياز هست ما از بحث سياسي بياييم بيرون. علاوه بر اين ژاپن در برخي مقاطع خوب عمل مي‌كند چون تيمي است كه توپ‌گير است و جنگنده. البته همين تيم ژاپن هم يكي، دو بازيكنش را در اختيار نداشت و اين تيم هم دارد خوب كار مي‌كند. با اين حال من فكر مي‌كنم اگر شرايط خوب باشد و اتفاق خاصي نيفتد ما بايد به راحتي ژاپن را ببريم. ما بايد امروز در جهان دنبال جايگاه باشيم. ما بايد در سال‌هاي آينده با تزريق استعدادهاي جديد و مديريت صحيح تيم‌هاي بزرگ را هم به راحتي ببريم. اين نياز دارد به برنامه‌ريزي درست. كارشناسي مي‌خواهد نه شو و سياسي‌كاري. من مي‌گويم وضعيت واليبال خوب است ولي بهتر از اين هم مي‌شود. با اتحاد خانواده واليبال و عدم سياسي‌كاري در ۲۰۲۴ مي‌رويم جزو هشت تا و در ۲۰۲۸ جزو ۴ تا.
يكي از انتقاداتي كه وارد شده اين است كه نسل جديد واليبال خيلي جديد نيستند يعني مثلا اسماعيل‌نژاد كه چهره برتر ايران در ليگ ملت‌ها بود الان ۲۶ ساله است و ديگر نمي‌توان او را يك استعداد نوظهور به حساب آورد.
اين يك نكته كليدي است. عدم شناخت كافي و بهره‌مندي از ظرفيت‌هاي بازيكنان ما شرايط را به اين شكل پيش برده. اين يك واقعيت است. اسماعيل‌نژاد آسيب ديده بوده و حالا هم يك پديده است در سطح جهان. ما مي‌توانيم امثال اسماعيل‌نژاد، معروف، موسوي، غفور يا شهرام و ميلاد را به تعداد زياد داشته باشيم. ما بايد آنقدر از اين بازيكنان توليد كنيم در كشور كه وقتي بازيكن آسيب مي‌بيند يا پا به سن مي‌گذارد كاسه چه كنم چه كنم دست نگيريم. اين كي محقق مي‌شود؟ وقتي كميته‌هاي فدراسيون دست آدم‌هاي متخصص باشد. افراد سر جاي درست‌شان باشند. يكي از مسائل اين است كه ما به كسي باج ندهيم يا نخواهيم خودمان را عزيز كنيم. براي ما كشور و مردم و نتيجه واليبال مهم باشد. خيلي جاها ما بايد اجازه بدهيم آدم‌هاي متخصص وارد شوند. رهبر معظم انقلاب هم گفتند كه ما بايد از جوانان و كارشناسان متخصص استفاده كنيم و اين نشان‌دهنده خطي است كه نظام در پيش گرفته است. به اعتقاد من جاهايي كه افراد متخصص وارد شدند پيشرفت اتفاق افتاده. ما يك‌سري افراد داريم از زمان گذشته زحمت كشيدند. همانند واليباليست‌ها. ما نمي‌توانيم، بگوييم بازيكنان سابق تيم ملي يا ماها يا نسل بعد از ما مثل سعيد معروف و بقيه كنار بنشينند. اين دور از انصاف است. من در مورد چرخه رشد حرف مي‌زنم. در واليبال هم هميشه چرخه رشد رو به بهبودي رفته. حالا شايد يك سال يا دو سال افت كرده ولي بهتر شده. ولي اين چرخه بايد در بحث مديريت، هيات‌ها، استعداديابي هم انجام شود. ما نياز به افراد تحصيلكرده و استفاده از تمام ظرفيت‌ها داريم.
در حال حاضر چنين شرايطي وجود ندارد؟
شما ببينيد، الان برخي از هيات‌ها رييس هيات ندارند. در برخي جاها نايب‌رييس نداريم. در برخي جاهاي ديگر افراد متخصص كنار هستند. به همين چيزها انتقاد وارد است. چه اشكالي دارد؟ در همين ليگ ملت‌ها ببينيد انتقادات سازنده و نه تخريب در هفته‌هاي اول باعث شد تيم به خودش بيايد و ما لذت ببريم. هدف استفاده از تمام ظرفيت واليبال است. به اعتقاد من هنوز از بخشي از ظرفيت واليبال استفاده نشده. اين به گذشت و فداكاري و شناخت كافي نياز دارد. ما بايد برويم به اين سمت كه برنامه درست براي واليبال بچينيم. درست مثل ايتاليا. اين تيم چهار سال پيش شروع كرد به برنامه‌ريزي مجدد و حالا آمدند جزو چهار تا و تيم زنان‌شان هم قهرمان اروپا شدند. ما به چنين برنامه‌ريزي احتياج داريم. خوشبختانه واليبال چون در رسانه‌ها مطرح است اسپانسر دارد. تنها يك مدير تلاشگر مي‌خواهد كه كاملا آشنا باشد و خانواده واليبال را همدل كند تا حركت رو به جلو باشد. با تمام احترامي كه براي نسل گذشته بازيكنان و مربيان و هيات‌ها و مديران قائلم اين يك چرخه است. نمي‌شود اين چرخه براي يك‌سري افراد باشد و براي يك‌سري افراد نباشد.
در مورد آقاي بهروز عطايي هم صحبت كنيد. آيا با ايشان ادامه بدهيم براي مسابقات جهاني و بعد انتخابي المپيك؟
قطعا. من سه يا چهار سال بود نام ايشان را مطرح مي‌كردم. ما چند تا مربي خوب داريم در ايران. پيمان اكبري، بهروز عطايي، رحمان، رضا مومني‌مقدم، سعيد رضايي، محمد تركاشوند، ساسان خداپرست، غياثي، طلوع‌كيان، محمود افشاردوست و سايرين. اينها مربيان خوبي هستند كه نشان دادند، مي‌توانند به واليبال كمك كنند. فقط بحث سر اين است كه ما بايد به درستي اينها را در جايگاه‌هاي درست قرار بدهيم. بايد از تفكرات اينها استفاده شود تا همه باهم برويم بالا. ما مي‌توانيم از اين ظرفيت‌ها استفاده كنيم و حتي مربيان ما در سطح جهان معرفي شوند. بهروز عطايي هم از لحاظ دانش و هم مديريت و كوچينگ عالي بود. مي‌توانيم ايشان را براي مسابقات آينده حفظ كنيم. اين حرفي است كه سه، چهار سال است من زده‌ام. اينكه بايد مربي ايراني بيايد و ما نرويم پشت مربي خارجي قايم شويم. اين نياز به شناخت كافي مديران از ظرفيت واليبال و شهامت دارد. بالاخره شترسواري دولا دولا كه نمي‌شود. شما وقتي يك تغيير و تحول ايجاد مي‌كنيد انتقاد هم پيش مي‌آيد. اما اگر كار درست صورت بگيرد نتيجه خوب خواهد بود. من وقتي در انتخابات رياست فدراسيون شركت كردم، بهروز جزو گزينه‌هايم براي سرمربي‌گري تيم ملي بود. الان هم ايشان عملكرد خوبي داشته است. واليبال شرايط خوبي دارد و ان‌شاءالله مسير پيشرفت همواتر خواهد بود. از انتقاد نترسيم. وقتي انتقادي صورت مي‌گيرد پيشرفت اتفاق مي‌افتد. من خودم آدم نقدپذيري هستم و هميشه گفتم كسي كه مي‌آيد راهكار به من نشان مي‌دهد مي‌پسندم. خرد جمعي را هميشه دوست داشته‌ام و فكر مي‌كنم بايد از تمام ظرفيت‌‌آدم‌ها استفاده شود و چون واليبال را مي‌شناسم، مي‌گويم اين مساله بايد براي واليبال هم مورد استفاده قرار بگيرد و اين قطعا به نفع واليبال خواهد بود. در پايان جا دارد بار ديگر از همه اعضاي خانواده واليبال تشكر كنم. از بازيكنان و مربيان و مربياني كه در كار شناسايي و پرورش استعدادها هستند. همچنين هيات‌هاي استاني و ساير اعضاي خانواده واليبال و اميدوارم همه كنار هم براي پيشرفت اين رشته تلاش كنيم.
ما بايد امروز در جهان دنبال جايگاه باشيم. ما بايد در سال‌هاي آينده با تزريق استعدادهاي جديد و مديريت صحيح تيم‌هاي بزرگ را هم به راحتي ببريم. اين نياز دارد به برنامه‌ريزي درست. كارشناسي مي‌خواهد نه شو و سياسي‌كاري. من مي‌گويم وضعيت واليبال خوب است ولي بهتر از اين هم مي‌شود. با اتحاد خانواده واليبال و عدم سياسي‌كاري در ۲۰۲۴ مي‌رويم جزو هشت تا و در ۲۰۲۸ جزو ۴ تا.