اميرخان متقي در نشست تاشكند از پايبندي به اصلاحات سخن گفت
طالبان و امريكا در يك قدمي تفاهمي تازه
نماينده ويژه امريكا در امور افغانستان: آماده گفت‌وگو درباره اموال مسدود شده افغانستان هستيم
گروه جهان
افغانستان به سالروز اشغال ارگ رياست‌جمهوري توسط شبه نظاميان طالبان نزديك مي‌شود و به نظر مي‌رسد كه جهان در حال دست و پنجه نرم كردن با تبعات اقتصادي كوويد-19 و تغيير معادله‌هاي سياسي، امنيتي و نظامي در نتيجه حمله نظامي روسيه به اوكراين به گفت‌وگو با چهره‌هاي طالبان به عنوان نماينده مردم افغانستان عادت كرده است. در حالي كه فقر و گرسنگي به علاوه خانه‌نشين كردن دختران و زنان زنگ خطرها را در داخل افغانستان به صدا درآورده، نمايندگان بيش از ۲۰ كشور و سازمان جهاني در تاشكند، پايتخت ازبكستان به مدت دو روز دور هم جمع شدند تا در نشست بين‌المللي تحت عنوان «امنيت، رشد اقتصادي و اتصال منطقه‌اي افغانستان» درباره آينده افغانستان گفت‌وگو و تبادل‌نظر كنند. براساس بيانيه وزارت خارجه ازبكستان «هدف اصلي اين نشست بررسي راه و روشي براي جامعه جهاني جهت ثبات، امنيت، بازسازي افغانستان پساجنگ و يكجاسازي آن در همكاري‌هاي منطقه‌اي است كه به سود مردم چند قومي افغانستان و همه جهان باشد.»
هيات طالبان به رياست اميرخان متقي، وزير خارجه حكومت خودخوانده طالبان در حالي راهي ازبكستان شده كه در يك‌سال گذشته كمترين اهميتي به مطالبه‌هاي جهاني نظير تشكيل دولت «همه‌شمول و فراگير» نداده و روز به روز حلقه پيرامون زنان و دختران را هم محدودتر كرده است.
براساس مجموع اخبار منتشر شده از نخستين روز نشست تاشكند، مهم‌ترين تحول خبر ديدار و رايزني هيات امريكايي با هيات طالبان درباره مسائل اقتصادي به خصوص آزادسازي اموال بلوكه شده افغانستان است. بر اساس اعلام وزارت خارجه امريكا، «توماس وست»، نماينده امريكا در امور افغانستان به همراه رينا اميري نماينده اين كشور در امور زنان افغانستان با هيات دولت موقت طالبان در تاشكند رايزني مي‌كند. در بخشي از بيانيه وزارت خارجه امريكا آمده است: «جامعه بين‌المللي متعهد به يك افغانستان باثبات، صلح‌آميز و فراگير است كه به حقوق بشر و آزادي‌هاي اساسي همه افغان‌ها - از جمله زنان و جوامع قومي و مذهبي - احترام مي‌گذارد و از تهديد تروريستي از خاك افغانستان جلوگيري مي‌كند.» بر اساس اين بيانيه قرار است روز چهارشنبه (امروز) و در حاشيه نشست تاشكند هيات امريكا و طالبان به صورت مستقيم براي حل مشكلات اقتصادي افغانستان گفت‌وگو كنند. قرار است در مذاكرات هيات طالبان و امريكا معاون وزارت خزانه‌داري اين كشور نيز حضور داشته باشد. هدف اصلي اين نشست رايزني‌ها درباره چگونگي استفاده بانك مركزي افغانستان از ذخاير ارزي مسدود شده اين كشور در امريكا براي مبارزه با مشكلات از جمله زلزله، سيل و خشكسالي عنوان شده است. پيش از اين گفت‌وگوهاي ميان طالبان و امريكا براي آزادسازي منابع ارزي افغانستان در قطر انجام شده بود.
به گزارش خبرگزاري تسنيم، توماس وست، نماينده ويژه امريكا در امور افغانستان طي سخناني در نشست تاشكند گفت: واشنگتن آماده است در مورد آزادسازي دارايي‌هاي افغانستان با طالبان گفت‌وگو كند. نهادهاي بين‌المللي بايد از طريق گفت‌وگو با طالبان مطمئن شوند كه در اين زمينه شفافيت وجود دارد.
همزمان با انتشار اين بيانيه از سوي وزارت خارجه امريكا، رويترز به نقل از يك منبع امريكايي گزارش داده است كه دولت امريكا، سوييس و ساير طرف‌ها در راستاي آزادسازي ذخاير ارزي كشور، روي مكانيسمي براي ايجاد صندوق اماني بازسازي افغانستان با همديگر كار مي‌كنند.
براساس ترجمه خبرگزاري فارس، رويترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد كه امريكا و طالبان در مذاكرات مرتبط با آزادي‌سازي ذخاير ارزي پيشرفت كردند.اين خبرگزاري انگليسي به نقل از 3 مقام نزديك به مذاكرات گفته كه مقامات طالبان و امريكا پيشنهاداتي را در خصوص آزادسازي منابع ارزي بانك مركزي افغانستان و انتقال آن به يك صندوق اماني با يكديگر تبادل كردند.
رويترز با بيان اينكه پيشرفت در مذاكرات براي خروج افغانستان از بحران اقتصادي مهم است، افزود: اگرچه پيشرفت در مذاكرات صورت گرفته، اما هنوز اختلافات اساسي براي رسيدن به توافق نهايي باقي مانده است. يكي از موضوعات مورد اختلاف عدم بركناري مقامات سياسي بانك مركزي افغانستان از سوي طالبان است كه اين افراد در ليست تحريم‌هاي امريكا قرار دارند و طالبان تاكنون اين درخواست واشنگتن را رد كرده است. به گفته اين رسانه، هر چند آزادسازي ارزي قادر به حل تمام مشكلات افغانستان نيست، اما مي‌تواند منابع مالي براي آسيب‌ديدگان ناشي از سيل، زلزله و خشكسالي اخير را فراهم كند.
يك مقام طالبان كه نخواست نامش فاش شود، در اين باره گفت: در حالي كه طالبان صندوق اماني را پذيرفته، اما با پيشنهاد امريكا براي كنترل شخص ثالث بر اين صندوق راي بر سر چگونگي مديريت آن مخالفت كرده است. واشنگتن در حال رايزني با كشورهايي مانند سوييس است تا با تاسيس يك صندوق اماني و يك هيات‌مديره ذخاير ارزي مسدوده شده را به اين صندوق منتقل كند. يكي از پيشنهادات، تشكيل صندوقي مانند صندوق بازسازي افغانستان است كه تحت نظارت بانكي جهاني قرار دارد و كشورها كمك نقدي خود را به مردم افغانستان تحويل اين صندوق مي‌دهند. شاه محرابي، عضو شوراي عالي بانك مركزي افغانستان درباره گفت: «هنوز توافقي حاصل نشده و مذاكرات در اين خصوص همچنان ادامه دارد.» اين در حالي است كه 9 ميليارد دلار از ذخاير ارزي افغانستان در بانك‌هاي سوييس و امريكا مسدود شده و تاكنون به اين كشور به‌رغم مشكلات فراوان تحويل داده نشده است.
براساس گزارش رسانه‌هاي روس، ضمير كابلوف، نماينده ويژه رييس‌جمهور روسيه در افغانستان نيز در نشست تاشكند اعلام كرد كه روسيه از تقاضاي طالبان براي بازگرداندن دارايي‌هاي افغانستان كه در واقع توسط امريكا به سرقت رفته است، حمايت مي‌كند. وي گفت: «من از صميم قلب از تمايل اميرخان متقي، وزير خارجه دولت موقت طالبان كه خواستار بازگرداندن بي‌قيد و شرط هفت ميليارد دلار مسدود شده كه متعلق به افغانستان است، اما در واقع توسط امريكا دزديده شده است، حمايت مي‌كنم.»
*اميرخان متقي: امارت اسلامي به اصلاحات پايبند است
اميرخان متقي، وزير خارجه حكومت خودخوانده طالبان روز گذشته در نشست تاشكند با اشاره به تاثيرات منفي تحريم‌هاي امريكا بر سرمايه‌گذاري خارجي در افغانستان و كند كردن فعاليت‌هاي دولت حاكم در اين كشور از واشنگتن خواست منابع مالي را بدون هيچ قيد و شرطي آزاد كرده و تحريم‌ها را بردارد. اميرخان متقي در اين سخنراني گفت: افغانستان و ازبكستان از منظر تاريخي روابط دوستانه و نزديك دارند. مردم دو كشور مشتركات ديني و قومي بسياري دارند. از تغيير سياسي ۱۵ آگوست ۱۱ ماه مي‌گذرد و امارت اسلامي در اين مدت دستاورد‌هاي بي‌نظيري داشته است. افغانستان كوتاه‌ترين و ارزان‌ترين راه براي انتقال كالا از آسياي مركز به آسياي جنوبي است. امارت اسلامي به هيچ گروهي به شمول القاعده اجازه نمي‌دهد كشور‌هاي ديگر را از خاك افغانستان تهديد كند. در بخش امنيت ما كاملا متوجه مسووليت خود هستيم و تمام كوشش و وظيفه خود را انجام مي‌دهيم. نيروهاي ملي ما تمامي برهم زنندگان امنيت از جمله داعش را متوقف كرده‌اند. همچنين بر اساس تعهد دوحه، خاك افغانستان عليه هيچ كسي مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. بر همين اساس عليه كساني كه در داخل افغانستان يا سرحدات فعاليت تروريستي انجام دادند، عمليات انجام شد و برخي از اين افراد كشته و دستگير شدند .از تمامي كشورها مي‌خواهيم كه با ما براساس احترام متقابل رفتار كنند. امنيت در تمام كشور تامين است، ادارات فعال هستند، ادارت مهم و اساسي حفظ شدند، بودجه ملي از عوايد داخلي تامين شد. فرمان عفو عمومي رهبري يك فرمان تاريخي بي‌سابقه در افغانستان است تا فرهنگ يكديگر‌پذيري را نهادينه كند و فرهنگ انتقام‌گيري را از بين ببرد. ما هيچ كارمندي را به دليل اختلاف سياسي بركنار نكرديم. بازگشت چهره‌هاي سياسي افغانستان-دوست به كشور از دستاورد‌هاي ديگر امارت اسلامي است. گروه تماس كه از وزراي كابينه تشكيل شده‌اند، موفق شدند اعضاي بلند رتبه و پايين رتبه دولت قبل را به كشور برگردانند. اين افراد اكنون به زندگي عادي خود در كشور ادامه مي‌دهند. اين موضوع فصل جديد تعامل امارت اسلامي است كه مي‌خواهد تمامي شخصيت‌ها به كشور بازگردند. افغانستان خانه تمام افغان‌هاست.ما به اصلاحات سياسي باور داريم و به اصلاحات در هر زمينه پايبند هستيم. جنگ بيست ساله و سپس تحريم‌هاي اقتصادي ايالات متحده امريكا عامل اساسي فقر كنوني در كشور است. اين تحريم‌ها نه تنها سرمايه‌گذاري خارجي در كشور را محدود و جلوي انتقال پول را گرفته، بلكه فعاليت‌هاي دولت را نيز كند كرده است. امريكا فعاليت‌هايي را مسدود كرده كه نفع آنها فقط و فقط به مردم عادي مي‌رسد.با توجه به محدوديت‌ها و امكانات توانستيم در بخش‌هاي تعليم، صحت و تجارت به مردم خدمات ارايه كنيم.دروازه‌هاي دانشگاه را باز كرديم، براي مكاتب هزاران بست اعلان شد و در حال حاضر ۱۰ ميليون شاگرد در افغانستان داريم.كارمندان زن در معارف، صحت و برخي ادارات ديگر در كنار كارمندان مرد كار مي‌كنند. بخش‌هايي كه محيط آنها مناسب كار زنان نيست به زنان در خانه معاش مي‌دهند.پس از چندين دهه جنگ افغانستان اكنون مركز صلح، ثبات و همكاري اقتصادي است. ثبات افغانستان نه تنها در ثبات امنيتي منطقه، بلكه براي ثبات سياسي منطقه نيز مهم است.سياست خارجي افغانستان اقتصادمحور است و مي‌خواهيم افغانستان را به چهارراه آسيا تبديل كنيم. امنيت مطمئن، ثبات حكومت و نظام شفاف عوامل آن است.از ايالات متحده امريكا مي‌خواهيم كه منابع مالي افغانستان بانك را بدون هيچ قيد و شرطي آزاد كرده و تحريم‌ها را بردارد. اين كار براي عادي‌سازي روابط يك گام مهم است و اين كار بر اذهان مردم افغانستان در مورد امريكا اثر مثبت مي‌گذارد. همچنين به كشور‌هاي غربي مي‌گوييم كه با امارت اسلامي يك تعامل درازمدت بر اساس منافع دو طرف را آغاز كنند. افغانستان با داشتن موقعيت استراتژيك، منابع طبيعي بسيار و منابع بشري ارزان فرصت مناسبي را براي سرمايه‌گذاري كشور‌هاي خارجي فراهم كرده است. زمان آن رسيده كه كشور‌هاي ديگر به جاي اشغال و دخالت در امور افغانستان به ثبات افغانستان كمك كنند. نيروهاي امنيتي پس از چهل و چهار سال بر تمام افغانستان حاكم هستند، هيچ گوشه‌اي از اين خاك از كنترل آنها خارج نيست و جزاير قدرت در افغانستان تمام شده است.اگر مشكلاتي وجود دارد به دليل تحريم‌هاست كه اميدواريم اين مشكلات نيز با همكاري جهانيان حل شود.ما نمي‌خواهيم كه افغانستان ميدان جنگ باشد. ما مي‌خواهيم افغانستان ميدان صلح، ثبات و اقتصاد باشد و به عنوان مركز اقتصاد منطقه شناخته شود.جاي خوشحالي است كه براي اولين‌بار چنين كنفرانسي براي بحث در مورد توسعه اقتصادي و آينده افغانستان برگزار مي‌شود. پس از مدت‌ها، افغان‌ها مي‌توانند آزادانه رفت و آمد كنند. امسال گردشگران داخلي زيادي داريم كه از ولايات مختلف اين كشور بازديد كرده‌اند.