پيامي كه پوتين در سفر به تهران به جهان داد
ألطاف موتي
سفر پوتين به متحد خود در خاورميانه بايد در چارچوب روابط روسيه - ايران در نظر گرفته شود. از زمان جنگ اوكراين نقش تهران در رقابت شطرنج راهبردي ميان روسيه و غرب در سطح امنيت، انرژي و سياست‌هاي ژئواقتصادي تعيين‌كننده شده است.
روابط راهبردي ميان مسكو و تهران نتيجه تفاهم مشترك ميان پوتين و رهبر معظم ايران درخصوص مقابله با تلاش‌هاي غرب براي تحميل سيستمي منطقه‌اي به نفع غرب است. اين تفاهم براي نخستين‌بار در همكاري نظامي دو كشور در سوريه خود را نشان داد.در اين سفر دو كشور تلاش‌هاي خود را براي مقابله با يكجانبه‌گرايي اقتصاد غربي و تحريم‌هايش هماهنگ كردند. در حقيقت پس از سفر رييسي به روسيه، تهران و مسكو همكاري اقتصادي فشرده‌اي را آغاز كردند. جنگ اوكراين و تحريم‌ها عليه روسيه اهميت تهران براي مسكو را افزايش داد.
به‌رغم اينكه ملت ايران همچنان ديدي منفي نسبت به سياست‌هاي داخلي و خارجي روسيه دارد؛ اما رسانه‌هاي اين كشور كه حكومت بر آنها سيطره دارد براي تغيير اين ذهنيت شديدا تلاش مي‌كنند. به اين ترتيب كه تلاش مي‌كنند روسيه را متفاوت با گذشته به تصوير بكشند؛ يعني كشوري كه از توانمندي‌هاي اقتصادي پيشرفته‌اي برخوردار است كه مي‌تواند در مبارزه با تهديد غرب كمك كند.در واقع ايران به حمايت ديپلماتيك و نظامي روسيه در جريان مقابله با تهديدات نوظهور نياز دارد. ايران اميدوار است براي حفظ سطح قابل اتكايي در راستاي بازدارندگي عليه امريكا و متحدانش در منطقه و در مواجهه با ابتكارات جمعي مانند «ائتلاف پدافند هوايي در خاورميانه» و«تهديدات اسراييل» تسليحات پيشرفته روسي از جمله رادارها و هواپيماهاي جنگي دريافت كند.
رهبران ايران باور دارند دريافت اين تسليحات در چارچوب تبادلات امنيتي - راهبردي با روسيه قرار مي‌گيرد. از اين منظر، مسكو بايد در ازاي كمك ايران در حفظ و مديريت پايگاه‌هاي روسيه در سوريه يا در ازاي تقويت قدرت تاكتيكي نيروي هوايي روسيه به وسيله پهپادهاي ايراني، تسليحات مورد نياز تهران را تامين كند. دولت رييسي كه راهبرد سياست خارجي‌اش توسعه روابط با روسيه، چين و كشورهاي همسايه است، سفر پوتين به ايران را نتيجه نمادين ديپلماسي با قدرت‌هاي غير غربي معرفي مي‌كند.
حضور پوتين در ايران همچنين به ميزان زيادي موضع محافظه‌كاران را در برابر ميانه‌روها تقويت كرد. ميانه‌روهايي كه به صورت گسترده از سفر رييسي به مسكو انتقاد كرده بودند.اين همان بخشي از پيامي است كه پوتين درصدد ارسال آن از طريق سفرش به ايران بود. او مي‌خواست نشان دهد كه همچنان رهبري قدرتمند است كه به حكومت‌هاي منطقه‌اي از اروپاي شرقي گرفته تا جنوب قفقاز، آسياي ميانه و خاورميانه اجازه نمي‌دهد بدون تامين نقش روسيه و منافعش در راستاي تغيير گام بردارند.
منبع: راي‌اليوم / تحريريه ديپلماسي ايراني