چرا «خندوانه» نياز امروز جامعه ايراني است؟
سيد حسن موسوي چلك
يكي از نيازهاي اصلي انسان‌ها در تمام شرايط زندگي، تجربه شادي و نشاط يا حضور در فضاهايي است كه آنها را از مشكلات خودشان خارج مي‌كند و مي‌توانند به نوعي انرژي مثبت را براي يك زندگي بانشاط‌تر به دست بياورند. به همين دليل، داشتن بعضي از مهارت‌ها در اين شرايط مي‌تواند كمك كند. از جمله اين مهارت‌ها، توانايي خودمراقبتي و تاب‌آوري است. وقتي از خودمراقبتي حرف مي‌زنيم، منظور اقدامات آگاهانه و هدف‌داري است كه من و شما به عنوان شهروند انجام مي‌دهيم تا سلامت خود و خانواده را حفظ كنيم يا اقداماتي كه سازمان‌ها در جامعه انجام مي‌دهند تا سلامت و نشاط مردم حفظ شود. توجه به اين مهارت، كمك مي‌كند تا از بروز مشكلات و اختلالات رواني بي‌تفاوتي و بي‌انگيزگي پيشگيري شود. طبيعتا براي اينكه اين اتفاق بيفتد، افراد مي‌توانند گاهي مواقع از مهارت دانش و تجربه‌شان به صورت فردي، خانوادگي و گروه‌هاي داوطلبانه يا حضور در برنامه‌هاي عمومي كمك بگيرند تا سلامت و شادابي‌شان را حفظ كنند. با اين كار، خود فرد به صورت خانوادگي يا اجتماعي تدبير مي‌كند تا از بروز مشكلات با تدابير اتخاذ شده جلوگيري كند يا افراد در عين حال كه با مشكلات زندگي مي‌كنند ياد مي‌گيرند مشكلات آنها را زمين‌گير نكند و با حداقل وابستگي به ديگران بتوانند خوداتكايي را در خود تقويت كنند. بيان توضيحات به منزله اين نيست كه مسووليت دولت‌ها در قبال مردم براي داشتن برنامه‌هاي گروهي بانشاط كم شود اما وقتي افراد دچار مشكلات شديد مي‌شوند و چشم‌انداز آينده هم برايشان روشن نيست، طبيعتا مشكلات روي روحيه آنها تاثير مي‌گذارد، به همين دليل حضور در برنامه‌هاي داوطلبانه كه مي‌تواند به آن آدم‌ها انرژي مثبت دهد لازم است. البته با تفاوت‌هايي كه آدم‌ها دارند، نوع برنامه‌ها براي حضور آنها هم متفاوت است ولي شركت در آن برنامه‌ها كمك‌كننده است تا آنها هم به خودشان و هم به ديگران كمك كنند. هرقدر مشكلات عميق‌تر و مستمرتر، آثار منفي روي روابط و روي سلامت افراد بيشتر خواهد بود به ويژه آدم‌هايي كه مهارت و تجربه ندارند و مشكلات ممكن است آنها را زمين‌گير كند، به همين منظور حضور در برنامه‌هاي عمومي و گروهي كه با خلق فضاي شادمانه است، مي‌تواند كمك كند. استفاده از تمام ظرفيت‌هاي جامعه اعم از رسانه‌ها، گروه‌ها، انجمن‌ها، تشكل‌ها، محيط‌هاي عمومي اجتماعي و تشكل‌هاي غيردولتي يا ظرفيت‌هاي برگرفته از آيين‌ها و مناسك ملي مذهبي و آييني و قومي و مناسبتي، مي‌تواند كمك كند تا اضطراب و استرس آدم‌ها كمتر شود و مقاوت‌شان در برابر مشكلات بالاتر رود. اين مهارت‌ها با توجه به فرهنگ و خردهفرهنگ و موقعيتي كه افراد دارند؛ ظرفيت‌ها، امكانات و علائقي كه دارند، تفاوت دارد ولي مهم اين است كه هم دولت‌ها و هم سازمان‌ها و هم افراد بتوانند با افزايش مهارت و تدوين برنامه‌هاي قابل اجرا، آن رفتار سالم و مثبت را براي مقابله با مشكلات و احساسات منفي و فشارها به وجود بياورند. اين موقعيت براي افراد هم وجود دارد، اينكه بتوانند اين مهارت‌ها را به كار بگيرند تا از خودشان و خانواده‌شان حمايت كنند.