روياي تكرار ريگان
بايدن ميتواند با احياي محبوبيت از دست رفته، شانسي براي 2024 داشته باشد؟
محمدحسين لطفالهي
يكي از مقامهاي ارشد كاخ سفيد ميگويد «ما ريگان هستيم» و معتقد است در اواخر دوره چهارساله رياستجمهوري جو بايدن، شرايط به نحوي تغيير خواهد كرد كه دموكراتها ميتوانند در انتخابات رياستجمهوري آينده يك پيروزي آسان را تجربه كنند. اما آيا روياي اين بازگشت بزرگ تحققپذير است؟
وضعيت جو بايدن، رييسجمهور ايالات متحده در نظرسنجيها اصلا خوب نيست. نزديك به 200 روز پس از آغاز به كار دولت جديد، محبوبيت بايدن به كمتر از 50درصد رسيد و با گذشت زمان، كار به جايي رسيد كه حالا پس از گذشت بيش از يك سال و نيم از شروع كار دولت، بايدن با محبوبيت 39درصدي براساس ميانگين نظرسنجيها يكي از نامحبوبترين روساي جمهور امريكا به حساب ميآيد.
نظرسنجيها همچنين نشان ميدهد رايدهندگان امريكايي مايل نيستند كه نه جو بايدن و نه دونالد ترامپ، رييسجمهور پيشين ايالات متحده و رقيب اصلي بايدن در انتخابات 2020 يك بار ديگر در انتخابات حضور پيدا كنند. براساس آخرين نظرسنجي سيانان كه نتايج آن روز 28 جولاي منتشر شد، 75درصد از دموكراتها دوست ندارند بار ديگر بايدن را به عنوان كانديداي اصلي حزب خود در انتخابات ببينند. در اين نظرسنجي همچنين 55درصد از جمهوريخواهان نيز گفتهاند مايل نيستند ترامپ كانديداي نهايي آنها باشد.
تحليلگران يكي از اصليترين عوامل افت محبوبيت بايدن را افزايش تورم و وضعيت نامناسب اقتصادي ميدانند. با اين وجود كاخ سفيد معتقد است كه بايدن در حال انجام يك «بازي طولاني» در حوزه اقتصاد است كه نتايج آن در آينده مشخص ميشود و ميتواند پايهاي براي بازگشت محبوبيت دوباره اين ساكن كاخ سفيد باشد كه گفته است در انتخابات رياستجمهوري 2024 نيز شركت خواهد كرد. يكي از مقامهاي ارشد كاخ سفيد در اين خصوص به «اكسيوس» ميگويد: «ما ريگان هستيم. ما يك برنامه بزرگ داشتيم و در حال به سرانجام رساندن اين برنامه هستيم.»
متحدان و طرفداران بايدن با مقايسه وضعيت كنوني او با وضعيتي كه رونالد ريگان در سال 1982 با آن مواجه بود مدعي هستند كه بايدن نيز ميتواند شرايط را تغيير دهد. براساس نظرسنجي واشنگتنپست- ايبيسينيوز كه نتايج آن آگوست 1982 منتشر شد، در آن زمان 58درصد شركتكنندگان در نظرسنجي معتقد بودند ريگان به هيچوجه نبايد در انتخابات بعدي شركت كند. از نظر آنها، آن نظرسنجي در آگوست 1982 مشابه نظرسنجي اخير دانشگاه ساففلك است كه جمعه گذشته انجام گرفت و نتايج آن نشان ميدهد حدود دو سوم شهروندان امريكايي با حضور دوباره بايدن در انتخابات مخالفند.
دو سال بعد از نظرسنجي واشنگتنپست- ايبيسينيوز، رونالد ريگان توانست در 49 ايالت بر رقيب خود چيره شود و با بيشترين راي الكترال در تاريخ امريكا براي يك دوره ديگر نيز رييسجمهور ايالات متحده شود.
بهرغم تفاوتهاي عمدهاي كه ميان دوران فعلي و دوران رياستجمهوري ريگان وجود دارد و همچنين نظر بيشتر كارشناسان مبني بر اينكه بايدن شانس كمي براي احياي پايگاه مردمي خود براي انتخابات 2024 دارد، بعضي تحليلگران معتقدند برخي اقدامات بلندمدت در دولت او امكان عوض كردن بازي را دارند.
مايك الن مينويسد: «دوستش داشته باشيد يا از آن متنفر باشيد، بايدن به مرور زمان ميلياردها دلار پول به پروژههاي زيرساختي تزريق كرده، تلاش كرده تا صنايع داخلي را احيا كند و با سرمايهگذاري در توليد واكسن هزاران شغل ايجاد كرده است. همچنين ممكن است طرح دولت او درخصوص توليد انرژي پاك در ايالات متحده به زودي در مجلس نمايندگان و مجلس سنا به تصويب برسد.» به نوشته او، در تمام طرحهاي دولت بايدن يك گرايش آشكار به «اول امريكا» وجود دارد؛ توليد نفت بيشتر در امريكا، بازسازي زيرساختها در امريكا، توليد تراشههاي پيشرفته در امريكا، توليد واكسن در امريكا و افزايش شغل در امريكا.
اين تحليلگر معتقد است زماني كه موعد برداشت نتيجه اين سرمايهگذاريها برسد، بايدن فرصت خوبي خواهد داشت:
نگاهي به طرحهاي اقتصادي دولت بايدن نيز نشان ميدهد، اين طرحها بهرغم تورمزا بودن نتايجي
در بر دارند كه در آينده ميتوانند به كمك بايدن بيايند. قانون سرمايهگذاري 280 ميليارد دلاري موسوم به «علم و تراشهها» كه هفته گذشته از سوي مجلس نمايندگان و مجلس سنا به تصويب رسيد و بايدن به زودي آن را امضا خواهد كرد كمكهاي بلاعوض، بخششهاي مالياتي و ساير مشوقهاي لازم را براي توليد تراشههاي كامپيوتري در ايالات متحده ارايه ميكند. كاخ سفيد ميگويد اين طرح در آينده به كاهش قيمت اتومبيلها، ماشينهاي ظرفشويي و كامپيوترها در ايالات متحده منجر خواهد شد.
طرح اقليمي كاخ سفيد كه مذاكرات آن به چاك شومر، رهبر اكثريت سنا سپرده شده بود و پس از مدتها مذاكره سناتور جو مانچين از ويرجينياي غربي نيز سرانجام با آن موافقت كرد تا پس از جلب موافقت قريبالوقوع كريستين سينما سناتور آريزونا با آن، امكان تصويبش فراهم شود ميتواند برگ برنده ديگر بايدن باشد. اين بسته اعتباراتي را براي كمك به خريد خودروهاي برقي ارايه ميكند. همچنين با اجرايي شدن آن تخفيفهايي براي خريد لوازم خانگي با بازده انرژي بالا، وسايل سرمايشي و گرمايشي خانهها و همچنين نصب پنلهاي خورشيدي روي پشتبام منازل ارايه خواهد شد.
طرح يك تريليون دلاري بازسازي زيرساختها كه بودجه شگفتآوري را براي بازسازي جادهها، پلها، ريل راهآهن و ساير زيرساختهاي اساسي در ايالات متحده اختصاص ميدهد نيز از مزاياي ديگري است كه نتايج خوبي براي اقتصاد امريكا خواهد داشت. اين طرح يكي از بزرگترين طرحهايي است كه با امضاي يك رييسجمهور در ايالات متحده اجرايي ميشود.
دولت بايدن متعهد شده است كه 3 ميليارد دلار به زنجيره تامين واكسن سرازير خواهد كرد، هزاران شغل در ايالات متحده ايجاد خواهد شد و به اين وسيله دولت به آماده شدن براي تهديدات آينده كمك خواهد كرد.
دولت بايدن برخي گزارشهاي منتشر شده درخصوص وضعيت اقتصادي را نيز بازتابدهنده دقيق شرايط در امريكا نميداند. براساس آمار جديد منتشر شده، امريكا براي دومين دوره پياپي سه ماهه كوچك شدن اقتصاد و ركود را تجربه ميكند. با اين حال به عقيده رييسجمهور امريكا، كشورش در مسير درستي قرار دارد. به نوشته روزنامه «واشنگتن پست»، امريكا در بازه زماني آوريل تا ژوئن (فروردين تا خرداد) براي دومين بار پياپي، كوچك شدن ۰،۹درصدي اقتصاد را تجربه كرده است. براساس ترجمه فارس در گزارش وزارت بازرگاني امريكا در اين زمينه كه روز پنجشنبه منتشر شده، آمده است كه توليد ناخالص داخلي اين كشور در سه ماهه اول سال نيز كاهش ۱،۶درصدي را تجربه كرده بود و تداوم اين روند ميتواند شاخصي غيررسمي اما قطعي از وقوع ركود در اين كشور باشد. اين آمار زماني منتشر شده كه مصرفكنندگان و كسبوكارهاي امريكا با تورم شديد و نرخ بهره بالاتر دستوپنجه نرم ميكنند. بانك مركزي امريكا نرخ بهره در اين كشور را سهچهارم درصد افزايش داده كه دومين اقدام پياپي براي غلبه بر تورم بيسابقه اين كشور ظرف چهار دهه گذشته است. بانك مركزي امريكا (فدرال رزِرو) قصد دارد از اين طريق با يك «فرود نرم»، بدون زدن جرقه ركود، از سرعت افزايش سرسامآور قيمتها بكاهد. واشنگتن پست افزود، طبق آمار وزارت كار امريكا، شاخص قيمت مصرفكننده در ماه ژوئن نسبت به بازه زماني مشابه در سال گذشته با افزايش شديد ۹،۱درصدي مواجه شده كه از سال ۱۹۸۱ بيسابقه است. با وجود افزايش دستمزدها، هزينهها همچنان سريعتر از درآمدها افزايش مييابند. اين هفته «والمارت» بزرگترين فروشگاه زنجيرهاي امريكا با گزارش كاهش سود خود اعلام كرد افزايش بهاي سوخت و مواد خوراكي موجب شده مصرفكنندگان هزينه كمتري صرف كالاهاي غيرضروري مانند لباس جديد كنند. از سوي ديگر، توليد نيز در امريكا با كندي مواجه شده و تنگناهاي ايجاد شده در زنجيرههاي تامين موجب شده كارخانهها در تامين سفارشات با مشكل مواجه شوند. به نوشته خبرگزاري «رويترز»، انتشار خبر تداوم كاهش توليد ناخالص داخلي امريكا و حركت اين كشور به سمت ركودي جديد، موجب تنزل شاخصهاي بورس وال استريت شد. تداوم تورم و سياستهاي خشن پولي، موجب هراس بازارهاي امريكا شده است. هيات دولت و جو بايدن در 29 جولاي با پيامي هماهنگ به رشد منفي توليد ناخالص داخلي در سه ماهه دوم اشاره و اظهار داشتهاند كه اقتصاد ايالات متحده در ركود نيست. جو بايدن پس از اعلام نتايج جلسه فدرال رزرو دو بار در انظار عمومي درباره اين مساله سخن گفته و هر دو بار اظهار داشته است كه نرخهاي پايين بيكاري فعلي همراه با سرمايهگذاريهاي جديد در بخش توليد، ركود اقتصاد را غيرممكن ميسازد. جو بايدن همچنين در سخنراني ميزگرد هيات دولت با پنج مدير اجرايي شركتهاي بزرگ اظهار داشت كه به گفته بزرگترين كارشناسان اقتصادي ايالات متحده، دادههاي بازار كار، هزينههاي مصرفكننده و سرمايهگذاري تجاري ايالات متحده نشانههايي از بهبود اقتصادي در سه ماهه دوم است. بايدن همچنين به نقل از جروم پاول، رييس فدرال رزرو اظهار داشت كه او روز چهارشنبه پس از نشست جولاي خود گفته است كه معتقد نيست اقتصاد در حال حاضر در ركود است. بايدن تنها شخصيت سياسي نبوده كه ادعا كرده است كه اقتصاد ايالات متحده در ركود نيست. جانت يلن، وزير خزانهداري، در يك كنفرانس خبري مستقل در خزانهداري اظهار داشت كه ركود تضعيف گسترده اقتصاد است كه شامل اخراج قابل توجه، تعطيلي مشاغل و مشكلات مالي شهروندان است. چند عضو ديگر از مقامات كاخ سفيد از جمله برايان ديز، مدير شوراي اقتصاد ملي و كارشناس اقتصادي كاخ سفيد استدلالهاي مشابهي را ارايه كردهاند. برايان ديز با حضور در CNBC اظهار داشت كه اگرچه رونق اقتصادي پس از همهگيري در حال كاهش بوده، اما اين به معناي ركود اقتصادي نيست، به گفته وي؛ ايالات متحده در حال گذار اقتصادي است، اما دادهها ركودي نيستند.
مجموعه عوامل نشان ميدهد اگر طرحريزي بايدن در اقتصاد درست باشد و او بهموقع بتواند نتيجه سرمايهگذاريهايش را برداشت كند، ممكن است شرايط در 2024 به نفع او يا هركانديداي دموكرات ديگري تغيير كند. اما همهچيز به اتفاقاتي كه در آينده خواهد افتاد بستگي دارد.