قهرماني انگليس در يورو ۲۰۲۲ چيزي فراتر از فوتبال است
تماشاي يك جوانه سرسخت كه از دل خاك بيرون زده
مرضيه حسين‌خاني
انگليس قهرمان يورو شد و در نهايت اين شايد مهم‌ترين چيزي بود كه اهميت داشت. اين وضعيت بي‌رحمانه ورزش در بالاترين سطح است: خطوط مشخص با قاطعيتي در حد سياه و سفيد. يك برنده و يك بازنده. انگليس در مقابل چشمان ۸۷۱۹۲ نفر هوادار هذيان‌زده و غرق در عرق در ومبلي آلمان را دو بر يك شكست داد و براي اولين‌بار قهرمان اروپا شد.
اما اين مسابقه و اين قهرماني معاني بيشتري هم داشت. هنگامي كه كاپيتان لي ويليامسون جام قهرماني را بالاي سر برد در حالي كه بازوبندي رنگين‌كماني به دست داشت، آن هم مقابل جمعيتي بي‌سابقه و تماشاگراني از تلويزيون كه احتمالا بالاترين ركورد تاريخ يك بازي فوتبال زنان را داشت، به نوعي پايان يك سفر و آغاز يك سفر ديگر رقم خورد. انگار مبارزه‌اي بي‌پايان براي جذب منابع و كسب احترام، بهره‌مندي از برابري و امكانات سرانجام به پايان رسيد. و بعد از آن سفر دوم بدون نقشه، بدون راننده و بدون پايان رويت شد.
زنان انگليس در حالي قهرمان اروپا شدند كه فوتبال بخشي از ذات و فرهنگ و سبك زندگي اين كشور بوده است. شكلي از هويت اجتماعي آنها. با اين حال در بيشتر اين زمان، زنان از اين باشگاه و مزاياي آن كنار گذاشته شده بودند. آخرين باري كه مردان انگليس جام جهاني ۱۹۶۶ را به دست آوردند، زنان از بازي در فوتبال رقابتي به هر شكلي محروم بودند. اكنون در برابر همان حريفان در همان استاديوم، فوتبال انگليس، همه‌اش و نه فقط نيمي از آن به بالاترين پله صعود كرده است.
وضعيت زنان فوتباليست انگليس را زنان زيادي در سراسر دنيا تجربه كرده‌اند. آنها در شرايطي كه فوتبال مردان روز به روز پيشرفت مي‌كرد و منابع مالي و امكاناتي بيشتري را به دست مي‌آورد تنها تماشاچي بودند. هنوز هم در بسياري از كشورها فوتبال زنان با حملاتي نظير اينكه جذاب نيست يا تماشاچي ندارد مورد قضاوت قرار مي‌گيرد اما يورو ۲۰۲۲ و مخصوصا فينال آن نشان داد اين مسابقه تنها چيزي كه ندارد احترام شايسته از سوي برگزاركنندگان مسابقات است. جمعيت ۹۰ هزار نفري در ومبلي در فينال و ركورد جمعيت ميانگين ۱۹ هزار نفري براي تماشاي مسابقات اين را ثابت مي‌كند.
انگليس در يورو يك تيم تحسين‌برانگيز و مورد احترام بود. متشكل از ستاره‌هايي با بالاترين كيفيت كه هيچ كدام نخواستند بر ديگري غلبه كنند و تمام استعداد و توان خود را در قالب تيم ريختند. آنها زيرنظر سارينا ويگمن، مربي‌اي كه خلق و خوي تاكتيكي و بي‌اعصابش به نسل طلايي فوتبال زنان انگليس كمك كرد جهشي بزرگ را تجربه كنند، براي اولين‌بار يك جام قهرماني به دست آوردند. خود ويگمن هم تبديل به تنها مربي تاريخ فوتبال چه در بخش مردان و چه در بخش زنان شد كه در دو دوره پياپي يك تورنمنت معتبر ملي با دو تيم مختلف قهرمان مي‌شود. سارينا در سال ۲۰۱۷ با هلند قهرمان يورو شده بود.
ويگمن پس از پايان بازي به خبرنگاران گفت: «من از شدت خوشحالي كمي صدايم گرفته است. فكر مي‌كنم كاري كه ما انجام داديم باورنكردني است. من بسيار به اين تيم افتخار مي‌كنم. فكر مي‌كنم چند روز به زمان نياز دارم تا دقيقا متوجه شوم كه چه كار بزرگي انجام داديم.» او با اشاره به بازي دشوار در فينال برابر آلمان اظهار داشت: «بازي خيلي نزديك بود اما چه اهميتي دارد؟ ما ۲-۱ برديم و قهرمان جام ملت‌هاي اروپا شديم. اگر شما واقعا مي‌خواهيد قهرمان شويد بايد هر روز از روز قبل بهتر باشيد.»
فينال يورو يك رقابت واقعي بود. آلمان نمايش قابل توجهي داشت و حتي مي‌شد گفت از انگليس بهتر بود. با اين حال ميزبان با ضربه چيپ الا تون به گل نخست رسيد. اما در فاصله يازده دقيقه تا پايان اين لينا مگول بود كه توانست ومبلي را به سكوتي مرگبار فرو ببرد. ۹۰ دقيقه تمام شد و دو تيم راهي وقت‌هاي اضافه شدند. در دقيقه ۱۱۰ بازي يك ارسال بلند از روي نقطه كرنر در محوطه جريمه در رفت‌وبرگشت به كلي رسيد و او با يك ضربه نه چندان زيبا ولي فوق‌العاده ارزشمند دروازه آلمان را گشود.
بعد از آن انگليسي‌ها متوجه شدند كه قرار است برنده شوند. قرار است جام را بالاي سر ببرند. بازيكنان كنار زمين ايستاده بودند همانند جمعيت. با اين حال هيچ يك از آنها توانايي انجام كاري جز تماشا و اميد را نداشتند. به يك معنا اين استعاره‌اي عالي براي خود فوتبال زنان بود. ورزشي كه براي دهه‌ها در آستانه چيزي بوده است: وعده‌هاي دور در افق‌هاي بعدي! وعده‌هايي براي فردا!
فردا با سوت داور فرا رسيد. همانطور كه زنان انگليسي جشن مي‌گرفتند ومبلي به استقبال آمد. زنان در تلويزيون و رسانه‌ها واكنش نشان مي‌دادند. چهره‌هاي ورزشي و سياسي اظهارنظر كردند. همه‌چيز خيلي عادي همانند وقتي بود كه يك مسابقه مردان به پايان مي‌رسد. بعد همه متفرق شدند. سكوهاي ومبلي ساكت شدند اما همه مي‌دانستند اين ميراث براي فوتبال زنان باقي خواهد ماند.
در كنار اين ميراث يك ديد بسيار غم‌انگيز هم شكل گرفت. اينكه در تمام اين سال‌ها ورزش زنان مي‌توانست چقدر بهتر عمل كند اگر مديران و متوليان براي زنان توانايي‌هايي بيش از بچه‌دار شدن و سرو چاي قائل بودند.
هنوز كارهاي زيادي براي انجام دادن وجود دارد. اين يك بازي كامل نيست زيرا فوتبال يك ورزش كامل نيست. اما تماشاي زنان در حال حاضر اين احساس را به بيننده مي‌دهد كه انگار چيزي در حال رشد است. شاخه‌اي كه از سرسخت‌ترين خاك‌ها رشد كرده و شكوفا شده است. براي كساني كه مدتي است اين رويا را دنبال مي‌كنند اين يك تجربه بسيار لذتبخش بوده است. براي كساني كه تازه وارد اين كار شده‌اند.