گراميداشت زادروزِ رضا ژيان در تئاترشهر
هنرمندي كه شبيه هيچ‌كس نبود
گروه هنر و ادبيات
گرچه ۲۰ سال از درگذشت رضا ژيان مي‌گذرد اما سالروز تولد او براي دوست نزديكش، حميد جبلي روزي مهم و خاطره‌انگيز است. حميد جبلي و رضا ژيان، دوستي نزديكي با هم داشتند. آنها آثار متفاوتي را با يكديگر كار كردند و آخرين نمايشي كه با مشاركت يكديگر روي صحنه بردند، نمايش «عشق روي خرپشته» نوشته حميد جبلي و كار رضا ژيان بود كه زمستان سال ۸۰، يك سال پيش از درگذشت رضا ژيان در تالار سايه مجموعه تئاتر شهر روي صحنه رفت و شايد اين دو، تصور نمي‌كردند كه اين نمايش آخرين همكاري‌شان باشد. «عشق روي خرپشته» داستان هنرمندان قديمي تئاتر است؛ هنرمنداني كه روزگاري براي خودشان برو و بيا و روياهايي داشتند و بعد از سال‌ها به ياد آن خاطرات، دوران كهنسالي را طي مي‌كنند. روز شنبه ۱۹ شهريور ماه، همزمان با سالروز تولد رضا ژيان مراسمي به ياد اين هنرمند در تالار قشقايي مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. در اين مراسم جمعي از هنرمندان تئاتر همچون حميد جبلي، اكبر رحمتي، اصغر همت، حميد گلي، علي فروتن، مريم كاظمي و... گردهم آمدند. در اين برنامه قطعاتي از نمايشنامه «عشق روي خر پشته» به كارگرداني مجيد برومند اجرا شد. پيام تصويري اكبر عبدي، ديگر بازيگري كه دوستي نزديكي با رضا ژيان داشته، پخش شد و رسول نجفيان قطعاتي به ياد اين هنرمند اجرا كرد. بعضي از چهره‌هاي حاضر در مراسم همچون محمدجواد طاهري، مدير مجموعه تئاترشهر، اكبر رحمتي و محمد ژيان، برادر زنده‌ياد رضا ژيان نيز مطالبي را درباره او بيان كردند. به گزارش «اعتماد» به نقل از روابط عمومي مجموعه تئاترشهر، در ابتداي اين مراسم بخش‌هايي از نمايشنامه «عشق روي خر پشته» به نويسندگي حميد جبلي كه چندي پيش از سوي انتشارات پريان منتشر شده است، به كارگرداني مجيد برومند و بازي حسين نامور، مهسا عزيزپوري، الهام تونتابي، علي
علي اصغري، اميرحسين اسكندري، فرنوش قره‌كولچيان و مجيد برومند اجرا شد. مجيد برومند كارگردان اين نمايش پس از پايان اجرا از محمد ژيان، حميد جبلي و مديريت و كاركنان مجموعه تئاترشهر براي همكاري در برگزاري اين مراسم نكوداشت قدرداني كرد. سيدمحمدجواد طاهري، رييس مجموعه تئاترشهر و يكي از بازيگران نمايش «عشق روي خرپشته» كه بهمن و اسفند سال ۱۳۸۰ در تالار سايه تئاتر شهر به كارگرداني مرحوم رضا ژيان روي صحنه رفت نيز از برگزاري چنين مراسمي در تئاترشهر ابراز خرسندي و با بيان خاطراتي از اجراي اين نمايش در سال ۱۳۸۰ يادآوري كرد: اواخر دهه هفتاد بنده با مرحوم رضا ژيان در سريالي حضور داشتيم و خوشبختانه اين همكاري منجر به اين شد كه بتوانم در نمايش «عشق روي خرپشته» ايفاگر نقش مدير آسايشگاه باشم. همكاري در اين نمايش باعث شد به مقام و منزلت استاد بزرگواري چون مرحوم رضا ژيان بيشتر پي ببرم؛ چارچوبي كه علاوه بر هنرمندي، «صداقت»، «گذشت» و«ايمان به كار» را از اين هنرمند براي من به جاي گذاشت. اين بازيگر با قدرداني از محمد ژيان و حميد جبلي در برگزاري اين مراسم افزود: مرحوم رضا ژيان برخلاف چهره‌اي كه داشت، هنرمندي بسيار رووف، دلنشين و قدرتمند بود. او در نمايشنامه «عشق روي خرپشته» با قلم روان استاد حميد جبلي، بدون هيچ پز روشنفكرانه‌اي بهترين نكات را به مخاطب منتقل كرد. كما اينكه وقتي مرحوم حميد سمندريان به همراه مرحوم هما روستا به تماشاي اين نمايش نشستند، خطاب به رضا ژيان گفت: «تو بدون اداي روشنفكرانه بهترين حرف‌ها را زدي. حرف‌هايي كه دربرگيرنده ارزشمندي‌هاي فراواني است.»
قدرداني اكبر عبدي از همكاري كه دوباره او را به كار بازگرداند
پس از اجراي رسول نجفيان، پيام تصويري اكبر عبدي، بازيگر پيشكسوت در تجليل از مقام هنري مرحوم رضا ژيان كه براي اين مراسم تدارك ديده شده بود، پخش شد. عبدي در اين پيام تصويري با تقدير از دست‌اندركاران برگزاري مراسم گفت: من همواره درباره مرحوم رضا ژيان گفته‌ام كه او براي من حكم استادي و معلمي را دارد. او در شرايطي كه بنده به كار صنعت بازگشته بودم، دوباره به سراغم آمد و مرا وارد پروژه جديدش كرد كه بتوانم در خدمت او، حميد جبلي و ساير دوستان باشم. به همين جهت همواره او را يك معلم صددرصد خوب مي‌دانم و به روحش درود مي‌فرستم.
مهم‌ترين مساله زندگي رضا ژيان بازيگري بود
اكبر رحمتي، ديگر بازيگر پيشكسوت حاضر در برنامه هم با بيان خاطرات خود از همكاري با رضا ژيان گفت: دوستان و هم‌دوره‌اي‌هاي من مي‌دانند كه ما با رضا ژيان فقط همكار نبوديم. ما علاوه بر همكاري با هم زندگي مي‌كرديم، شرايطي كه هم در گروه تئاتر «كوچه» وجود داشت و هم در گروه سياوش تهمورث من به درستي تجربه‌اش كردم. وي افزود: رضا ژيان خصوصياتي داشت كه به نظرم شبيه به ادبيات جادويي كارهاي ماركز است. او يك شخصيت ماورايي داشت كه با همين معيار هم زندگي‌اش را پيش مي‌برد. او شخصيتي بود كه همه دوستش داشتند، به‌طوري‌كه يك نفر هم پيدا نمي‌كرديد كه از او دلخوري داشته باشد. اين شرايط هم به گونه‌اي بود كه هميشه به او حسودي مي‌كردم. او عاشق كارش بود و مهم‌ترين مساله زندگي‌اش بازيگري بود و بس. شايد باور نكنيد در زماني كه او يكي از شخصيت‌هاي نمايشنامه «حالت چطوره مش رحيم» را در سن ۲۳ سالگي بازي مي‌كرد آن چنان ظرافت فوق‌العاده‌اي در بازيگري به خرج مي‌داد كه واقعا نظير نداشت. اين بازيگر پيشكسوت ضمن بيان خاطراتش با مرحوم رضا ژيان در كارگاه نمايش تصريح كرد: رضا ژيان شبيه هيچ كس نبود، براي او پول و ماديات هيچ اهميتي نداشت. رضا يگانه بود، رضا عاشق كارش بود و بايد بگويم وقتي خبر مرگ او را شنيدم كمرم شكست. روحش شاد. پخش مستندي از فعاليت‌هاي مرحوم رضا ژيان در عرصه‌هاي مختلف به كارگرداني حميد جبلي بخش ديگري از مراسم نكوداشت اين هنرمند را تشكيل مي‌داد.
قدرداني حميد جبلي از كودكانِ عاشق تئاتر
محمد ژيان، برادر مرحوم رضا ژيان هم در ادامه اين مراسم گفت: من وقتي شما بزرگواران را مي‌بينم ياد روزهاي كارگاه نمايش مي‌افتم كه دوستان براي اينكه من و رضا را با هم قاطي نكنند، براي صدا كردن من از واژه «كوچيكه» استفاده مي‌كردند. آرام آرام هم اين واژه تبديل به اسم من شد و من خوشحال از اينكه همچنان كوچك رضا ژيان هستم. وي در ادامه صحبت‌هاي خود با اشاره به اقدامي كه توسط حميد جبلي براي برخي از كودكان شركت‌كننده در جشنواره تئاتر «پنجمك» به دبيري مريم كاظمي انجام شده است، توضيح داد: چندي پيش حميد جبلي تصميم گرفت به پاس حضور كودكان و نوجوانان هنرمند در جشنواره تئاتري كه با مسووليت مريم كاظمي برگزار شد، كتاب آثار خود را به امضاي خودش به آنها يادگاري دهد. امروز هم شرايط را به گونه‌اي ديديم كه بتوانيم در اين روز عزيز برخي از اين كتاب‌ها را در حضور آقاي جبلي و خانم كاظمي به اين كودكان هنرمند هديه دهيم. مريم كاظمي هم حين اهداي جوايز هنرمندان كودك و نوجوان از محمد ژيان و حميد جبلي بابت اقدام ارزشمندي كه براي شركت‌كنندگان جشنواره تئاتر پنجمك تدارك ديده شده بود، قدرداني كرد.
گفته بودم از ذكر نام من خودداري كنيد
حميد جبلي هم در بخش پاياني مراسم كه اجراي آن به عهده احمد فياض بود، توضيح داد: به دوستان سفارش كرده بودم كه اين مراسم متعلق به رضا ژيان است، بنابراين از ذكر اسم من خودداري كنيد اما چون بنده همواره افتخار همكاري با رضا ژيان در دوره‌هاي مختلف را داشتم و هميشه باهم بوديم افتخار همراهي او امشب هم نصيب من شد. به هر حال از همه شما بزرگواران، هنرمندان، مديريت و كاركنان تئاترشهر و انتشارات «پريان» كه باعث برگزاري هر چه باشكوه‌تر برنامه امشب شديد صميمانه قدرداني مي‌كنم.