ايران چگونه همچنان مهم‌ترين دستاويز كشمكش‌هاي سياسي درون اسراييل به شمار مي‌رود؟
از عبارات آخرالزماني نتانياهو تا تاكيد لاپيد بر خطوط قرمز
بعدازظهر روزي در دو هفته پيش، يك كنفرانس مطبوعاتي با رسانه‌هاي بين‌المللي با عجله در دفتر نخست‌وزير اسراييل در بيت‌المقدس برگزار شد. البته همه رسانه‌هاي اصلي همه‌چيز را رها كردند، برنامه‌ها را دوباره تنظيم كردند تا با توجه به پروتكل‌هاي امنيتي سختگيرانه، بتوانند زودتر به مقصد برسند. بدون توجه به فوريت برنامه نخست‌وزير و موضوع اصلي در دستور كار: ايران. نگهبانان در ورودي مجتمع اداري قديمي همچنان به‌طور غيرقابل توضيحي حتي دو ساعت بعد، زماني كه نخست‌وزير يايير لاپيد پشت تريبون رفت، همچنان خبرنگاران را غربال مي‌كردند. همان‌طوركه انتظار مي‌رفت، لاپيد مخالفت خود را با هرگونه توافق هسته‌اي با ايران تكرار كرد و گفت «اسراييل مخالف هر توافقي نيست. ما مخالف اين توافق هستيم، زيرا توافق بدي است. اين توافق با استاندارد‌هاي تعيين‌شده توسط خود رييس‌جمهور [امريكا] [جو]بايدن، يعني جلوگيري از تبديل شدن ايران به يك كشور هسته‌اي، مطابقت ندارد». لاپيد سپس خواستار توقف كامل مذاكرات شد و از غرب خواست روي خطوط قرمز خود ثابت‌قدم بماند. وي افزود: همه آنچه گفته شد، براي همه روشن كرده‌ايم: اگر توافقي امضا شود، اسراييل به آن پايبند نخواهد بود. ما براي جلوگيري از تبديل شدن ايران به يك كشور هسته‌اي اقدام خواهيم كرد. اين كنفرانس مطبوعاتي تنها يكي از انبوه جلسات توجيهي عمومي و خصوصي در هفته‌هاي اخير توسط مقامات ارشد اسراييلي درباره موضوع هسته‌اي ايران بود. به ويژه در اواخر ماه گذشته، زماني كه يك توافق مجدد بين (عمدتا) ايالات متحده و ايران قريب‌الوقوع به نظر مي‌رسيد، جلسات توجيهي تقريبا روزانه انجام مي‌شد. به‌رغم تعطيلات اواخر تابستان، افزايش پچ پچ و گفت‌وگو در اسراييل توجه بين‌المللي قابل توجهي را به خود جلب كرد - براي بسياري نشانه‌اي از نزديك بودن توافق است. (اما به گفته تحليلگران، ايران در مورد حداقل دو موضوع باقيمانده موضع تندي اتخاذ كرده و در ۵ سپتامبر، ديپلمات ارشد اروپايي گفت كه طرفين در واقع از توافق دورتر شده‌اند.)
مخاطبان اصلي نظرات لاپيد اما مسلما در واشنگتن، لندن، برلين، پاريس يا حتي تهران نبودند، بلكه در ميان مردم اسراييل بودند. در بحبوحه كمپين انتخاباتي اسراييل، پرونده ايران به عنوان يك موضوع سياسي مهم توسط بنيامين نتانياهو، رهبر مخالفان عليه دولت كنوني به كار گرفته شده است. نتانياهو بار‌ها (به اشتباه) مدعي شده است كه لاپيد «از توافق خطرناك هسته‌اي قبلي حمايت مي‌كند» و دولت «به خواب رفته» و «اجازه داده است» دولت بايدن توافقي را تمديد كند كه «جان ما را تهديد مي‌كند».
نتانياهو اضافه كرد كه اگر همچنان نخست‌وزير بود، بار ديگر به كنگره و سازمان ملل مي‌رفت و «يك كمپين روابط عمومي تهاجمي در رسانه‌هاي بين‌المللي» عليه اين توافق انجام مي‌داد. لاپيد متقابلا پاسخ داد كه كار نتانياهو فقط «كنفرانس‌هاي مطبوعاتي» در مورد اين موضوع بوده و او نه تنها به نبرد اسراييل عليه برنامه هسته‌اي ايران، بلكه به جايگاه اين دولت در ايالات متحده آسيب وارد كرده است - اشاره‌اي به سخنراني بدنام نتانياهو در سال ۲۰۱۵ در كنگره، جايي كه در آن به نبرد اسراييل عليه برنامه هسته‌اي ايران آسيب وارد كرد. او آشكارا عليه دولت اوباما (پس از امضاي توافق هسته‌اي اوليه) لابي كرد. اين نبرد به‌شدت علني بين دو سياستمدار پيشرو اسراييل در خدمت پنهان كردن يك حقيقت اصلي است: آنها هر دو مخالف تجديد توافق هسته‌اي با ايران هستند و از بسياري از ابزار‌هاي مشابه (البته با تفاوت‌هاي آشكار در سبك و لحن) براي اين هدف استفاده مي‌كنند. اين دقيقا همان چيزي است كه لاپيد سعي كرده است به ويژه براي مردم اسراييل برجسته كند. لاپيد هفته گذشته پس از دعوت از نتانياهو براي به‌روز كردن اطلاعاتش در مورد اين موضوع گفت: «در مسائل امنيت ملي هيچ مخالف و ائتلافي وجود ندارد. من از رييس اپوزيسيون و همه مي‌خواهم كه نگذارند ملاحظات سياسي به امنيت ملي ما آسيب برساند.» لاپيد در هفته‌هاي اخير مشاور امنيت ملي خود، رييس سازمان اطلاعات موساد و وزير دفاع بني گانتز را نيز براي گفت‌وگو‌هاي سطح بالا به واشنگتن اعزام كرده و البته انفجار رسانه‌اي به راه انداخته است. يكي از مقامات ارشد اسراييلي به من گفت: «براي ما [مساله هسته‌اي ايران] وجودي است... و مي‌بينيد هيچ اختلاف سياسي در اين مورد وجود ندارد. نخست‌وزير و رييس اپوزيسيون در موارد كمي توافق دارند، اما اين يكي از آن موارد است.» نتانياهو هم آرام ننشسته است. نتانياهو پس از ديدار با لاپيد به‌طور قابل پيش‌بيني به مطبوعات گفت: «من بعد [از جلسه توجيهي] نگران‌تر شدم». او مجددا خواستار اعمال فشار بيشتر بر دولت بايدن براي از بين بردن اين توافق شد. نتانياهو با اشاره به خروج دونالد ترامپ، رييس‌جمهور وقت امريكا از توافق، ادامه داد: فشاري كه ما وارد كرديم، در نهايت امريكا را از توافق [اصلي] خارج كرد. كمپين «فشار حداكثري» متعاقب ترامپ عليه ايران حتي با شرايط خاص خود شكست خورد، همان‌طوركه قبلا در نيولاينز گزارش دادم: رژيم ايران در مواجهه با افزايش تحريم‌هاي اقتصادي فرونپاشيد، به ميز مذاكره بازنگشت و به دنبال توافقي جديد با شرايط مطلوب‌تر براي غرب نبود و براساس ارزيابي‌هاي اطلاعاتي اسراييل، حمايت از نيرو‌هاي نيابتي منطقه‌اي خود را متوقف نكرد. نفتالي بنت، نخست‌وزير قبلي اسراييل، سال گذشته پس از روي كار آمدن علنا اعلام كرد كه برنامه هسته‌اي ايران به پيشرفته‌ترين مرحله خود رسيده است. به‌طور مشخص، در همان زمان بسياري از مقامات ارشد امنيتي بازنشسته اسراييل خروج ترامپ از توافق اوليه - و مبارزات انتخاباتي نتانياهو براي آن را به عنوان آسيب‌هاي بي‌شمار به منافع اسراييل محكوم كردند. بسياري از همين مقامات در حال حاضر تنها صدا‌هاي مناظره اسراييل هستند كه خواستار بازگشت به توافق به عنوان «بدترين گزينه» هستند. آنها شايد به دنبال اجتناب از رويارويي با نتانياهو باشند كه براي بيش از يك دهه نخست‌وزير بوده و دايما تهديد ايران - و توافق هسته‌اي - را با عبارات آخرالزماني ترسيم مي‌كرد كه مملو از تصاوير هولوكاست ديگري بود. او اكنون و به ويژه در آستانه انتخابات ۱ نوامبر هم به اين روش ادامه مي‌دهد. براساس يك نظرسنجي كه در اواخر سال گذشته انجام شد، مردم اسراييل اين پيام‌ها را دروني كرده‌اند و اكثريت از اقدام نظامي در مقابل ديپلماسي براي حل بحران حمايت مي‌كنند. جاي تعجب نيست كه لاپيد، گانتز و ساير اعضاي دولت كنوني خود مخالف هرگونه توافق هسته‌اي مجدد هستند. همان‌طوركه يك مقام ارشد به من گفت، همه آنها يك چيز را مي‌گويند و يك چيز را باور مي‌كنند.سوال واقعي - با توجه به سياسي شدن موضوع هسته‌اي ايران در داخل اسراييل - اين است كه آيا كسي مي‌تواند چيزي خلاف اين باور عمومي بگويد، حتي اگر آن را باور داشته باشد؟ مشخص نيست كه آيا توافق هسته‌اي واقعا قبل از انتخابات اسراييل امضا شود يا خير. اگر نشود، فارغ از آنكه چه كسي پيروز خواهد شد، مطمئنا اپوزيسيون اسراييل برنامه هسته‌اي ايران و پيشرفت آن را محور اصلي مبارزات خود قرار خواهد داد.
(منبع: نيولاينز / ترجمه: سايت انتخاب)