هفتمين كنگره رهبران اديان و سنت‌هاي جهاني

هفتمين كنگره رهبران مذاهب جهاني و سنتي در آستانه پايتخت قزاقستان با حضور بيش از 100 هيات مذهبي، سياسي و فرهنگي از 60 كشور جهان برگزار شد. رهبران معنوي اديان جهاني و سنتي از اسلام، مسيحيت، بوديسم، يهوديت، هندوئيسم، تائوئيسم، زرتشتي، شينتوئيسم و همچنين شخصيت‌هاي سياسي و فرهنگي، نمايندگان سازمان‌هاي بين‌المللي كارشناسان مذهبي و علماي ديني در اين كنگره حضور داشتند. موضوع اصلي هفتمين كنگره «نقش رهبران مذاهب جهاني و سنتي در رشد معنوي و اجتماعي بشر در دوران پسا كرونا» اعلام شده است. اين كنگره هر سه سال يك‌بار برگزار مي‌شود. در نشست‌هاي تخصصي اين كنگره، چندين محور اصلي از جمله «نقش اديان در تقويت ارزش‌هاي معنوي و اخلاقي در دنياي مدرن»، «نقش تربيت و روشنگري ديني در تقويت همزيستي اديان و فرهنگ‌ها»، «عدالت و صلح»، «كمك رهبران ديني و سياستمداران به ترويج گفت‌وگوي بين‌المللي و صلح جهاني»، «مقابله با افراط‌گرايي، راديكاليسم و تروريسم، به‌ويژه در زمينه‌هاي مذهبي»، «كمك زنان به رفاه و توسعه پايدار جامعه» و «نقش جوامع مذهبي در حمايت از موقعيت اجتماعي زنان» برگزار شد. پاپ فرانسيس، شيخ احمد الطيب، مفتي اعظم الازهر مصر، شيخ راويل عين‌الدين مفتي اعظم و رييس اداره ديني مسلمانان روسيه، مفتي اعظم قزاقستان، خاخام‌هاي يهودي، رهبران بودايي از هند، ژاپن، چين، نپال و چند تن از رهبران مذهبي و اديان سنتي شركت‌كننده در اين كنگره، سخنرانان نشست عمومي اين كنگره بودند. قاسم جومارت توكايف رييس‌جمهوري قزاقستان در افتتاحيه هفتمين كنگره رهبران مذاهب جهاني اظهار داشت: «براي ما افتخار بزرگي است كه همه بانفوذترين رهبران جهان را در اينجا جمع و گفت‌وگو كنيم. من احترام خود را به پاپ فرانسيس رهبر واتيكان كه براي اولين‌بار وارد قزاقستان شده، ابراز مي‌كنم. شما سهم بزرگي در تقويت درك متقابل بين اديان و ملت‌ها داشته‌ايد. خوشحالم كه امام اعظم دانشگاه باستاني الازهر، شيخ احمد الطيب وارد كشور ما شده است. مردم قزاقستان ايشان را به عنوان يك شخصيت برجسته در دنياي مدرن اسلام مي‌شمارند. شما سهم زيادي در تعالي ارزش‌هاي اخلاقي داريد و صادقانه در عرصه‌هاي ديني فعاليت مي‌كنيد. به نمايندگان عالي كليساي ارتدكس روسيه خوش آمد مي‌گويم. مسيحيان ارتدكس سهم قابل توجهي در تقويت وحدت و هماهنگي در قزاقستان دارند. اين نشان مي‌دهد كه همه ما به حفظ صلح و تقويت گفت‌وگوهاي بين تمدن‌ها علاقه‌مند هستيم. رييس‌جمهوري قزاقستان خواستار بازنگري در نقش رهبران معنوي در تمام جنبه‌هاي توسعه انساني شد و اعلام داشت چالش‌هايي كه امروز با آنها روبه‌رو هستيم نيازمند بازنگري و درك نقش رهبران معنوي در فرآيندهاي جهاني است. همه اديان، جهاني هستند و آنچه آنها را به هم پيوند مي‌دهد مجموعه‌اي از اصول اساسي، احترام به جان انسان‌ها، احترام متقابل و مخالفت با خشونت است. اين اصول را بايد پايه و اساس يك سيستم جهاني جديد قرار داد. ما نيازمند نوسازي اساسي و هماهنگي مفاهيم نظري و رويكردهاي عملي در فرهنگ، اقتصاد و جامعه هستيم. براي تجديد اين روح جديد و درك درستي از تمدن، نيازمند اصلاحات در همه عرصه‌هاي زندگي هستيم.» پاپ رهبر كاتوليك‌هاي جهان نيز در سخنراني خود اظهار داشت: «زمان منع افزايش رقابت‌ها و تقويت بلوك‌هاي مخالف يكديگر، فرا رسيده است. براي اين كار به رهبراني نياز است كه به ملت‌ها اجازه دهند يكديگر را درك كرده و با هم گفت‌وگو كنند.» پاپ بر اهميت «تضمين آزادي انديشه، وجدان، بيان و حمايت از دموكراسي كه سازنده شكل مناسب‌تري براي خدمت قدرت به نفع همه ملت و نه گروه اندكي است»، تاكيد كرد. به گفته پاپ، «بيست سال قبل ژان پل دوم پس از حملات غم‌انگيز 11 سپتامبر 2001 براي كاشتن اميد به قزاقستان آمد. من در جريان جنگ ديوانه‌وار و غم‌انگيزي جهت تهاجم به اوكراين به اينجا آمده‌ام. در حالي كه درگيري‌ها و تهديدها به جنگي ديگر، عصر ما را به خطر مي‌اندازند، من براي حمايت از فرياد بسياري از كساني آمده‌ام كه خواستار صلح كه راهي براي توسعه ضروري جهان به هم پيوسته ما ست، هستند.» پاپ در سخنانش درباره راه اخوت، بنيادگرايي، دين پاسخي به تشنگي براي صلح، آزادي ديني به عنوان شرطي ضروري، چالش پاندمي، صلح در مقابل جنگ، مذاكرات صبورانه، هنر ميهمان‌نوازي و حفاظت از مردم سخنراني كرد.  در پايان هفتمين كنگره رهبران اديان جهاني بيانيه نهايي شامل 35 بند صادر شد كه در آن شركت‌كنندگان تاكيد كردند تمام تلاش خود را به كار خواهيم بست تا كنگره رهبران مذاهب جهاني به فعاليت‌هاي مستمر خود به نفع صلح و گفت‌وگو بين اديان، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها ادامه دهد. همچنين اعلام كردند در شرايط توسعه جهان پس از دوران پاندمي و جهاني شدن فرآيندها و تهديدات امنيتي، كنگره رهبران مذاهب جهاني و سنتي نقش مهمي در اجراي تلاش‌هاي مشترك براي تقويت گفت‌وگو براي كشورهاي جهان به خاطر صلح و همكاري و نيز ارتقاي ارزش‌هاي معنوي و اخلاقي، ايفا مي‌كند. ايجاد هرگونه درگيري نظامي، ايجاد كانون‌هاي تنش و رويارويي، روابط بين‌المللي را بدتر مي‌كند. افراط گرايي، راديكاليسم، تروريسم و ساير اشكال خشونت و جنگ، با هر انگيزه و هدفي كه باشد، هيچ ربطي به دين ندارد و بايد قاطعانه آن را رد كرد. شركت‌كنندگان از دولت‌هاي ملي و سازمان‌هاي بين‌المللي خواستند به همه گروه‌هاي مذهبي و جوامع قومي‌ كه در معرض نقض حقوق و خشونت توسط افراط‌گرايان و تروريست‌ها و همچنين در نتيجه جنگ‌ها و درگيري‌هاي نظامي قرار گرفته‌اند، كمك همه‌جانبه كنند. شركت‌كنندگان از رهبران جهان خواستند از هرگونه لفاظي تهاجمي و مخربي كه منجر به بي‌ثباتي جهان مي‌شود، دست بردارند و درگيري‌ها و خونريزي‌ها را در گوشه و كنار جهان ما متوقف كنند و نام دوستي، همبستگي و همزيستي مسالمت‌آميز، به‌طور خستگي‌ناپذير گفت‌وگو را توسعه دهند.