فاطمي امين بعد از گذشت يكسال باز فرصت مي‌خواهد؟
۷ وعده وزير صمت كه روي زمين ماند
فاطمي امين بعد از يكسال سكانداري وزارت صمت، به هيچ‌كدام از وعده‌هاي خود در خصوص ساماندهي بازار خودرو عمل نكرد. تيرماه بود كه جمعي از نمايندگان مجلس به دليل ناكارآمدي فاطمي امين خواستار استيضاح او شدند؛ 29 خرداد هيات‌رييسه مجلس پس از مدت‌ها گمانه‌زني اعلام كرد به دليل عدم مديريت صحيح صنعت خودروسازي و محقق نشدن وعده‌هاي وزير صمت، استيضاح سيدرضا فاطمي امين در صحن مجلس اعلام وصول مي‌شود. فاطمي امين در روز راي اعتماد و بارها پس از انتخابش براي وزيري بزرگ‌ترين وزارتخانه، وعده‌هاي مختلفي را داد؛ مروري بر وعده‌هايش در حوزه خودرو نشان مي‌دهد كه فاطمي‌امين در هفت محور، به صنعت خودرو ورود و آن‌طوركه بارها تاكيد كرده در يك برنامه ميان‌مدت ۲ ساله و يك برنامه بلندمدت ۴ ساله قصد اصلاح رويه‌هاي غلط صنعت خودروسازي كشور را دارد اما حالا بعد از گذشت يكسال از سكانداري وي در وزارت صمت نه تنها هيچ اتفاقي در اين حوزه صورت نگرفت، بلكه بازار آشفته‌تر از قبل شد.
وعده اول: افزايش تيراژ خودرو
اولين قول وزير، افزايش تيراژ توليد خودرو بود؛ وي بارها در مصاحبه‌هاي مختلف و حتي در صحن علني مجلس تاكيد كرده تا وقتي توليد افزايش نيابد، نمي‌توان انتظار ساماندهي بازار را داشت. به گزارش ركنا فاطمي امين حالا مدام ادعا مي‌كند كه توليد خودرو افزايش يافته است؛ آن‌هم چه توليدي؟ سال گذشته 170 هزار خودرو كف پاركينگ خودروسازان مانده بود، اسفند سال گذشته رييس‌جمهور طي بازديدي كه از كارخانه‌هاي ايران‌خودرو و سايپا داشت، اعلام كرد كه بايد تمام خودروهاي ناقص روانه بازار شود، بر اين اساس خودروسازان در تلاش براي تسهيل در ترخيص خودروهاي ناقص بودند و حالا اعلام مي‌كنند خودروهاي ناقص روانه بازار شده است. اين يعني خودروسازان طي 6 ماه امسال نه‌تنها افزايش توليدي نداشته‌اند بلكه كاهش توليد هم داشته‌اند چرا كه تنها توانسته‌اند خودروهايي كه سال گذشته بايد وارد بازار مي‌شد را كامل و روانه بازار كنند؛ در نتيجه اولين وعده وزير صمت محقق نشد و آنطور كه سال گذشته اعلام كرد خودروسازان بايد تا پايان سال يك ميليون و 600 هزار خودرو توليد كنند، حالا گويا تنها به فكر وعده، وعيد‌هاي مختلف بود تا زمان بخرد.
وعده دوم: كيفيت خودروها
براي مردم ملموس مي‌شود
وعده ديگر وزير، افزايش كيفيت توليد بود؛ فاطمي امين ضمن تاكيد بر برنامه‌ريزي براي بهبود كيفيت خودروها اعلام كرده كه سال ۱۴۰۱، بهبود كيفيت خودروها براي مردم ملموس خواهد شد اما در بلندمدت و تا سال ۱۴۰۳، با ارتقاي كيفيت ديگر توليد خودروهاي يك ستاره و دو ستاره ممنوع مي‌شود.اين در حالي است كه از سال گذشته تاكنون بارها نسبت به كيفيت خودرو انتقاد شده، تا جايي كه پليس هم بارها بر كيفيت خودرو انتقاد كرده و حسيني جانشين رييس پليس راهور در آخرين مصاحبه خود اعلام كرده كيفيت خودرو نسبت به سال گذشته هيچ تغييري نكرده است.
وعده سوم: قرعه‌كشي خودرو برداشته مي‌شود
سومين وعده‌اي كه فاطمي امين بارها به آن اشاره كرد و همين وعده تبديل به يكي از انتقادات بزرگ به وي شد، موضوع قرعه‌كشي خودرو و وعده حذف اين فرآيند بود. البته گرچه قرعه‌كشي خودرو از دولت قبل براي فاطمي امين به ارث ماند، اما با توجه به اينكه وزير بارها وعده حذف اين فرآيند را داده بود، همگان انتظار فروش بدون قرعه‌كشي خودرو در سال ۱۴۰۱ را داشتند اما با ورود به سال جديد وزارت صمت اعلام كرد كه به يك باره نمي‌توان قرعه‌كشي را حذف كرد، اين يعني سومين وعده فاطمي امين هم محقق نشد.
وعده چهارم: قيمت تمام شده خودرو
كاهش مي‌يابد
چهارمين قول وزير، كاهش قيمت تمام‌شده خودرو بود؛ فاطمي امين البته مانند وعده‌هايي كه ذكر شد، چندان مساله كاهش قيمت را در دفتر وعده‌هاي خود ننوشت اما چند باري موضوع كاهش ۱۵ درصدي قيمت تمام شده خودرو تا پايان سال ۱۴۰۱ و البته كاهش قيمت خودرو تا پايان سال ۱۴۰۰ و قطع ارتباط قيمت خودرو با دلار را مورد اشاره قرار داده بود، اما نه تنها قيمت خودرو كاهش نيافت بلكه طبق آخرين بخشنامه قيمتي شاهد افزايش قيمت خودروي خودروسازان هستيم و هيچ كاهش قيمتي در كار نبوده است.
وعده پنجم: ساختار مديريتي خودروسازان اصلاح مي‌شود
پنجمين قول وزير، اصلاح ساختار مديريتي خودروسازان بود؛ فاطمي امين كه از همان ابتدا نحوه مديريت و مشكلات ساختاري صنعت خودرو را مورد انتقاد قرار داد و وعده داده بود كه به عنوان يكي از برنامه‌هاي اصلي، واگذاري سهام دولت در مجموعه‌هاي ايران‌خودرو و سايپا را دنبال خواهد كرد، اما حالا بعد از گذشت بيش از يكسال، هيچ واگذاري صورت نگرفته و آنطور كه قربان‌زاده رييس سازمان خصوصي‌سازي مي‌گويد وزارت صمت كوچك‌ترين اقدامي در اين خصوص انجام نداده است.
وعده ششم: واردات خودرو آزاد مي‌شود
مساله بعدي كه البته اوايل وزير به دليل مشكلات تراز ارزي كشور با آن مخالفت مي‌كرد و بعد جزو برنامه‌هاي خود اعلام كرد، موضوع آزادسازي واردات خودرو بود؛ بنا شد واردات خودرو آزاد شود، فاطمي امين براي محقق شدن اين وعده حالا ادعا كرده كه قرار است واردات آزاد شود اما تنها قرار است 70 هزار خودرو وارد شود، اين درحالي است كه اين 70 هزار خودرو نيازي از بازار كشور را رفع نمي‌كند و آنطور كه طي نامه‌هاي محرمانه ديده شده، قرار است خودروهاي تشريفاتي وارد شود كه مختص ارگان‌هاست، يعني براي عامه مردم خودرويي در نظر گرفته نشده است.
وعده هفتم: رابطه خودروساز و قطعه‌ساز را درست مي‌كنيم
آخرين وعده فاطمي امين كه البته چند بار هم به آن اشاره كرد رابطه نادرست خودروساز و قطعه‌ساز است؛ آن‌طوركه فاطمي امين گفته اين رابطه موجب پيچيده شدن مديريت، سخت شدن كنترل كيفيت قطعات و قيمت‌ها شده است. بنابراين وي وعده داده بود كه به دنبال مجموعه‌سازي در صنعت خودرو است تا از اين طريق به جاي اينكه هر خودروساز با ۷۰۰ تا ۸۰۰ قطعه‌ساز كار كند، با ۷۰ تا ۱۰۰ مجموعه‌ساز كار خواهد كرد.
روزبه‌روز زيان‌ها بيشتر مي‌شود
اما آنطور كه از شواهد مشخص است، هيچ تفاوتي اين صنعت با گذشته نكرده و روز به روز به زيان خودروسازان اضافه شده و طلب قطعه‌سازان بيشتر از قبل شده، يعني آنطور كه نجفي‌منش رييس انجمن صنايع همگن قطعه‌سازي كشور مي‌گويد خودروسازان زياني بيش از 120 هزار ميليارد تومان دارند و بدهي قطعه‌سازان به بيش از 46 هزار ميليارد تومان رسيد. نكته قابل توجه آنكه فاطمي امين اگرچه وعده‌هاي بي‌شماري در مورد صنعت خودروسازي داده و در اين گزارش فقط به محورهاي اصلي آن اشاره كرديم اما وي براي تحقق اين وعده‌ها، برنامه‌هاي ۲ ساله و ۴ساله هم ارايه كرده است؛ اين يعني وزير براي رسيدن به خواسته‌هاي دلي خود و البته استفاده كامل از اين سمت، فرصت اضافه خواسته و جالب‌تر اينكه مجلس هم با آن همكاري كرده است.