بيش از 10 شهر اوكراين هدف حملات موشكي و پهپادي ارتش روسيه قرار گرفت
انتقام روسيه از شهرها
و زيرساختهاي انرژي در اوكراين
محمدحسين لطفالهي
تنها چند روز پس از انفجار پل كريمه كه ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه معتقد است از سوي نيروهاي اطلاعاتي اوكراين برنامهريزي شده بود، ارتش روسيه با موشكباران گسترده شهرها و هدف قرار دادن زيرساختهاي اساسي اوكراين به اين انفجار پاسخ داد. بر اساس گزارش منابع خبري، بيش از 10 شهر از اوكراين از جمله شهر كييف در اين حملات موشكي هدف قرار گرفتند.
شهر كييف، پايتخت اوكراين از ماه ژوئن به اين سو هدف موشكباران گسترده قرار نگرفته بود و اظهارات شهردار كييف نشان ميدهد در حمله روز دوشنبه به اين شهر دستكم 5 نفر كشته و دهها نفر زخمي شدند. دنيز شيميال نخستوزير اوكراين ميگويد علاوه بر موزهها، زمينهاي بازي و موسسات آموزشي كه هدف حملات موشكي قرار گرفتند، 11 تاسيسات زيرساختي در 8 منطقه مختلف از كييف نيز آسيب ديدهاند. به گفته او، عمده تمركز روسها در اين حملات بر از بين بردن زيرساختهايي نظير تصفيهخانههاي آب، نيروگاههاي برق و خطوط ارتباطاتي بوده است.
به گزارش «اعتماد»، بر اساس اعلام مقامهاي دولتي در اوكراين گستردگي اين حملات موشكي بسيار زياد بود. از شهر لويو واقع در غرب اوكراين تا ميكلايف در جنوب و خاركيف در شمال شرق به وسيله موشك و پهپادهاي انتحاري هدف قرار گرفتند. دولت اوكراين اعلام كرده است كه در سراسر اين كشور 11 غيرنظامي كشته و 64 نفر زخمي شدهاند.
تحليلگران نظامي معتقدند هنوز زود است كه كسي بگويد حملات روز دوشنبه روسيه چه تاثيري روي نيروهاي نظامي اوكراين داشته يا چطور فرآيند نبرد را تغيير ميدهد اما واقعيت اين است كه هدف اصلي اين حملات، مراكز نظامي نبود. نيويوركتايمز نوشته است كه هدف اصلي روسيه از اين حملات كه بسياري از تاسيسات زيرساختي و مراكز غيرنظامي طي آن هدف قرار گرفتند، ترساندن شهروندان عادي در اوكراين و همچنين ايجاد بحران انرژي براي اين كشور در آستانه فرا رسيدن فصل زمستان بود. در حالي كه هوا روز به روز در اوكراين سردتر ميشود و نياز اين كشور به برق و گرما افزايش مييابد، اوكراين در مقايسه با سال گذشته و شرايط پيش از آغاز جنگ بسياري از تاسيسات زيرساختي خود را از دست داده و امكان جايگزيني آنها را نداشته است.
ولوديمير زلنسكي، رييسجمهور اوكراين با اشاره به پرتاب دهها موشك از سوي نظاميان روسيه به شهرهاي مختلف كشورش از جمله كييف مدعي شده كه برخي از اين حملات با پهپادهاي ايراني صورت گرفته است.
ارتش اوكراين در بيانيهاي اعلام كرده مجموع موشكها و پهپادهاي انتحاري شليكشده به سوي اين كشور 75 فروند بوده كه ۴۱ فروند از موشكهاي شليكشده توسط پدافند هوايي سرنگون شده است.
روسيه اعلام كرده است كه اين حملات در پاسخ به انفجار روز شنبه پل كريمه انجام شده و اوكراين را مسوول اين انفجار معرفي ميكند. در حالي كه دولت اوكراين رسما مسووليت اين انفجار را بر عهده نگرفته، اما روزنامه واشنگتنپست روز يكشنبه به نقل از يك مقام اطلاعاتي اوكرايني نوشت كه نيروهاي اطلاعاتي اوكراين برنامهريزي و اجراي اين انفجار روي پل كريمه را بر عهده داشتند.
ولاديمير پوتين، رييسجمهوري روسيه روز دوشنبه در نشست ويژه شوراي امنيت روسيه درباره اين حملات گفت كه اين حملات گسترده در پاسخ به «اقدام تروريستي اخير كييف» در كريمه صورت گرفته است. پوتين همچنين تاكيد كرد كييف در صورت «حمله اوكراين به روسيه» بايد منتظر پاسخهاي فوري و «سخت» باشد. ولاديمير پوتين در اين خصوص تصريح كرد: «به پيشنهاد وزارت دفاع و مطابق با برنامه ستاد كل، حملات گستردهاي با سلاحهاي دوربرد با دقت بالا عليه زيرساختهاي انرژي، نظامي و ارتباطي اوكراين انجام شد.» وزارت دفاع روسيه پس از حملات موشكي گسترده روز دوشنبه اعلام كرد كه اين حملات به اهداف از پيش تعيينشده خود رسيده است.
انفجار روز شنبه ۸ اكتبر باعث فروريختن بخشي از پل كرچ شد كه روسيه را به شبهجزيره كريمه متصل ميكند، حملهاي كه هم مسير تداركات ارتش روسيه و هم نماد قدرت روسيه در اين منطقه را مورد اصابت قرار داد. گذرگاه كريمه شامل دو پل جادهاي و ريلي است كه روي تنگه كرچ قرار دارد و روسيه در طول تهاجم نظامي به اوكراين از آن براي انتقال تجهيزات نظامي ارتش خود استفاده ميكند. بر اساس ويديوهاي منتشرشده، انفجار يك كاميون بمبگذاريشده موجب احتراق مخازن سوخت قطار عبوري از پل ريلي كرچ شد و اين انفجار بخشي از اين گذرگاه را تخريب و مسير ارتباطي روسيه را قطع كرد. ساخت اين پل كه در سال ۲۰۱۴ و پس از اشغال كريمه آغاز و در سال ۲۰۱۸ توسط آقاي پوتين افتتاح شد. او پس از تامين بودجه ۳.۲۵ ميليارد يورويي ساخت پل كرچ، سوار بر يك كاميون از روي آن عبور كرد و بيتوجه به محكوميت ساخت اين پل از سوي قدرتهاي بينالمللي آغاز به كار آن را جشن گرفت. پل كريمه از آن پس به عنوان مظهر اصلي و ملموس تحقق شعار و وعده رييسجمهوري روسيه براي اشغال اوكراين و ضميمه آن به خاك روسيه تبليغ و شناخته شده است.
دميتري مدودف، معاون رييس شوراي امنيت روسيه نيز در پايان نشست شوراي امنيت ملي اين كشور اعلام كرد كه حملات روز دوشنبه به اوكراين نخستين مرحله از حملات پيشبيني شده است. مرد شماره دو شوراي امنيت ملي روسيه و رييسجمهوري سابق اين كشور با تاكيد ضمني بر ادامهدار بودن اين حملات خواستار برچيده شدن كامل قدرت سياسي در اوكراين شد.
در ميدان جنگ چه ميگذرد؟
برخي كارشناسان بر اين باورند كه شكستهاي روسيه در ميدان جنگ و موفقيتهاي اخير كييف در بازپسگيري بخشهايي از خاك خود باعث شده كه روسيه دست به استفاده از اين روش در جنگ بزند و حمله به شهرها و زيرساختها را در دستور كار قرار دهد.
بر اساس گزارش روز نهم اكتبر موسسه مطالعات جنگ مستقر در واشنگتن، ضد حمله ارتش اوكراين در روزهاي اخير ادامه يافته و آنها در عملياتي با هدف بازپسگيري مناطق غربي استان لوهانسك به 18 كيلومتري شهر اسواتوو رسيدهاند.
عمليات آفندي ارتش روسيه به شهر بورداكا واقع در استان خاركيف در شمال شرق اوكراين با شكست روبرو شده و نيروهاي روسيه موفق به ورود به اين شهر نشدهاند.
ارتش اوكراين اعلام كرده بيش از 30 بار حملات نيروهاي روسيه به دو منطقه باخموت و آوديواكا واقع در استان دونتسك را دفع كردهاند.
روسيه به گلولهباران شديد شهرهاي به تازگي آزادشده در جنوب ادامه ميدهد و شهرهايي كه به تازگي از سوي ارتش اوكراين آزاد شدهاند تحت حملات شديد موشكي، توپخانهاي و راكتي ارتش روسيه قرار دارند. نيروهاي زميني روسيه نيز روز يكشنبه تلاشهايي براي تصرف منطقه ترنوويپودي واقع در 30 كيلومتري شمال غربي شهر خرسون انجام دادند.در روزهاي اخير برخي فرماندهان تندرو نظير رمضان قديروف، رهبر مبارزان چچني از پوتين خواسته بودند كه از گزينههاي خود در ميدان جنگ استفاده كند و برخي كارشناسان حملات اخير را براي راضي كردن اين فرماندهان و تعدادي از منتقدان داخلي مديريت جنگ توصيف ميكنند.
محكوميت بينالمللي حملات روسيه
سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)، اتحاديه اروپا و بسياري از كشورهاي غربي اين حملات موشكي را محكوم كردهاند. ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو با انتشار پيامي توييتري حملات روسيه به زيرساختهاي غيرنظامي اوكراين را «وحشتناك و كوركورانه» خواند و آن را محكوم كرد. او با اعلام اينكه در اين خصوص با وزير امور خارجه اوكراين تلفني گفتوگو كرده يادآور شد كه ناتو تا هر زمان كه لازم باشد به حمايت از مردم شجاع اوكراين براي مقابله با تجاوزات روسيه ادامه خواهد داد.
بروكسل هم ساعاتي پس از حملات موشكي روسيه به اوكراين اين حملات را محكوم كرد. اتحاديه اروپا همچنين حملات روز دوشنبه روسيه به غيرنظاميان در اوكراين را مصداق بارز «جنايات جنگي» خواند. به گزارش يورونيوز، سخنگوي دستگاه سياست خارجي اتحاديه اروپا در اين خصوص تصريح كرد: حملاتي كه روسيه در روز دوشنبه عليه غيرنظاميان در اوكراين انجام داد، شبيه «جنايت جنگي» است كه عاملان آن بايد «پاسخگو» باشند. پيتر استانو، سخنگوي دستگاه سياست خارجي اتحاديه اروپا همچنين از الكساندر لوكاشنكو، رييسجمهوري بلاروس خواست كه اجازه ندهد از قلمرو كشورش به عنوان پايگاهي براي انجام حملات موشكي به اوكراين استفاده شود.
جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز گفته است كه از اين حملات روسيه به غيرنظاميان در اوكراين شوكزده است. بورل در توييتي با اشاره به كمكهاي نظامي تازه به اوكراين نوشت: «چنين اقداماتي در قرن بيستويكم جايي ندارد. من اين اقدامات (حملات) را به شديدترين شكل ممكن محكوم ميكنم. ما در كنار اوكراين هستيم. حمايت نظامي بيشتر اتحاديه اروپا در راه است.»
امانوئل مكرون، رييسجمهوري فرانسه ضمن ابراز نگراني شديد نسبت به حملات گسترده موشكي روسيه به اوكراين قول داد كه كشورش كمكهاي نظامي بيشتري در اختيار كييف قرار دهد. مكرون در گفتوگوي تلفني با ولوديمير زلنسكي بر حمايت كامل خود و كشورش از اوكراين تاكيد كرد و وعده داد تا در پاسخ به نيازهاي مطرحشده از سوي كييف كمكهاي نظامي بيشتري به اين كشور ارسال كند. رييسجمهوري فرانسه پيشتر نيز از تلاش كشورش براي تامين كمكهاي نظامي به ارزش يكصد ميليون يورو خبر داده بود. ولوديمير زلنسكي پيش از اين گفتوگوي تلفني نيز از رهبران فرانسه و آلمان خواسته بود كه در واكنش به اين حملات پاسخي سخت به روسيه بدهند. پاريس همچنين حملات موشكي روسيه به اوكراين را «جنايت جنگي» توصيف كرده است. كاترين كولونا، وزير امور خارجه فرانسه ضمن محكوم كردن شديد اين حملات تصريح كرد: «هدف قرار دادن عمدي مردم غيرنظامي جنايت جنگي است.»