افتتاح پروژه MRF، در 4 برابر زمان پيش‌بيني‌شده و با هزينه 2 برابري!
نخستين مركز مديريت يكپارچه پسماند شهري (MRF) در تهران، در حالي روز شنبه ۷ آبان به عنوان يكي ديگر از برگ‌هاي افتخارات شهرداري تهران رونمايي شد كه اجراي آن از 2 سال قبل، آغاز شده و يك‌بار هم كلنگ‌زني و افتتاح شده بود. امروز براي تحقيق در مورد طرح‌هاي افتتاح و اجراشده توسط مديران، ديگر نيازي به تحقيقات جامع و وقت‌گير نيست. كافي است سرچي ساده در اينترنت داشته باشيد تا با مطالعه اخبار مرتبط با آن طرح، به سابقه آن دست پيدا كنيد. درست مانند كاري كه ما براي بررسي طرح يكپارچه پسماند شهري (MRF) انجام داديم. طرحي كه با وجودي كه شهرداري تهران تلاش دارد تا آن را به نام خود سند بزند، اما در واقع چيزي نيست جز پروژه‌اي تكراري و برشي از طرح جامع پسماند كه تاريخچه آن به سال‌ها قبل در بلديه بر مي‌گردد.
براي بررسي دقيق‌تر اين پرونده كافي است مروري داشته باشيم بر اخبار مرتبط با اين طرح طي سال‌هاي گذشته.
3 دي ماه 1399
چند روز پيش از آن نيز، رضا معلم، معاون وقت خدمات شهري و محيط زيست به همراه مديرعامل سازمان مديريت پسماند شهرداري تهران ضمن بازديد از ايستگاه مركزي پسماند خشك و ايستگاه مياني حمل پسماند‌تر (شهيد آويني) اجراي طرح MRF (خط بازيابي مواد پسماند يا تجهيزات بازيافت مواد زايد جامد) را بررسي كرده بودند.
معلم با بيان اينكه در شهر تهران روزانه ۷ هزارتن زباله توليد و اين زباله‌ها به ۱۱ ايستگاه مياني انتقال داده مي‌شود، افزود: با توجه به اينكه اين ايستگاه‌ها موجب آلايندگي محيطي براي ساكنين مي‌شود براي رفع اين مشكل و تفكيك حداكثري و بازيافت شيرابه زباله، طرح MRF اجرايي خواهد شد.
او با اشاره به اينكه با اجراي طرح‌ام آر اف در چهار پهنه شهر تهران ايستگاه‌هاي مياني حذف خواهد شد، تصريح كرد: با هماهنگي سازمان مديريت پسماند منطقه ۱۹ به عنوان پهنه مناطق ۱۱-۱۹ و ۲۰، در نظر گرفته شده است.
22 دي 1399
بعد از آنكه شهرداري تصميم گرفت به موازات طرح مديريت يكپارچه پسماند كه مصوبه شوراي شهر را داشت، طرحي ديگر با عنوان طرح «كاپ» را اجرايي كند، مقرر شد تا طرح MRF نيز توسط مديريت شهري كليد بخورد. طرحي كه احداث آن در دي ماه 1399 آغاز شد. مديرعامل آن زمان سازمان مديريت پسماند شهرداري در مراسم كلنگ‌زني ساخت اولين ايستگاه پردازش تميز (MRF) گفت: پس از آموزش و فرهنگ‌سازي در خصوص طرح كاپ (الگوي نوين كاهش پسماند) و انتقال مخازن از معابر به بخش هاي مسكوني در برخي مناطق، يكي ديگر از محورهاي ۶ گانه طرح كاپ كه تحول در انتقال زباله‌هاي شهري است با محدودسازي مراكز آلاينده محيط زيست در شهر، كاهش تعداد ايستگاه‌هاي انتقال پسماند از ۱۱ مركز به ۸ مركز MRF و حذف ۲۸ ايستگاه بازيافت است كه اجرا مي‌شود.
صدرالدين عليپور با اشاره به كلنگ‌زني مركز MRF (مركز پردازش و بازيافت يكپارچه پسماندهاي شهري) در ايستگاه مياني كوهك گفت: پروسه احداث و بهره‌برداري از تاسيسات بازيابي مواد (MRF) براي نخستين‌بار در ايستگاه مياني كوهك آغاز شد. عليپور با بيان اينكه پس از تمام مراحل پردازش پسماند، كار انتقال و تحويل پسماندهاي ارگانيك خالص و پسماندهاي ريجكتي به صورت فشرده به مجتمع دفع و پردازش آرادكوه انجام مي‌شود، اظهار كرد: پيش‌بيني و برنامه‌ريزي براي احداث ۸ ايستگاه MRF انجام شده است. عليپور افزود: احداث سوله پردازش و پذيرش پسماند شهري، پيش‌بيني تصفيه‌خانه شيرابه با لحاظ استانداردهاي لازم، پيش‌بيني سيستم حذف بوي بد و تحول در نحوه انتقال پسماند ريجكتي و آلي به مركز دفع پسماند و امكان پالايش آلاينده‌هاي زيست محيطي از تمهيدات در نظر گرفته‌شده در اين ايستگاه‌ها ست.
به گفته مديرعامل سازمان مديريت پسماند، سرپوشيده شدن ايستگاه‌هاي موجود، كاهش اثرات و مخاطرات زيست‌محيطي ناشي از پراكندگي پسماند و انتشار شيرابه در مسير انتقال به آرادكوه، كاهش و حذف عوامل غيرمجاز جمع‌آوري و زباله‌گردي، فشرده‌سازي و كاهش حجم پسماندهاي پردازش‌شده، افزايش درصد تفكيك پسماند در مبدا و كاهش دفع و دفن منابع از مزاياي احداث ايستگاه MRF است. مديرعامل سازمان مديريت پسماند خاطرنشان كرد: پيش‌بيني ما اين است كه اين ايستگاه پس از آغاز عمليات اجرايي ظرف ۵ ماه پروژه به بهره‌برداري برسد.
1 آذر 1400
درست يك‌سال بعد از كلنگ‌زني مركز Mrf كه قرار بود 5 ماهه به بهره‌برداري برسد، معاون خدمات شهري شهرداري تهران گفت: اولين بخش از پروژه Mrf (ايستگاه مياني پسماند) تا ۴۵ روز ديگر در سه منطقه تهران افتتاح مي‌شود.
جلال بهرامي، معاون خدمات شهري شهرداري تهران با اعلام اين خبر كه اولين بخش از پروژه Mrf (ايستگاه مياني پسماند) تا ۴۵ روز ديگر در سه منطقه تهران افتتاح مي‌شود، گفت: اميدواريم تا سال آينده تعداد اين ايستگاه‌ها كه مي‌تواند نقش مهمي در كاهش آمار زباله‌گردها داشته باشد، به ۱۲ ايستگاه افزايش يابد.
بهرامي در نشست خبري خود در پاسخ به سوالي در مورد حجم سرمايه‌گذاري در اين سه ايستگاه Mrf گفت: اين پروژه توسط بخش خصوصي انجام شده و براي تكميل سه ايستگاه نخست آن، حدود ۵۰ ميليارد هزينه شده است.
با اين حال گذشت زمان نشان داد كه قرار نيست چنين پروژه‌اي به اين زودي‌ها و با چنين سرمايه‌گذاري محقق شود.
4 ارديبهشت 1401
با اين حال همان‌طوركه پيش بيني مي‌شد، اين‌بار هم پروژه احداث مركز MRF فقط در همان حد كلنگ‌زني باقي ماند و نه تنها 5 ماه بعد كه حتي تا سال بعد هم به سرانجام نرسيد تا اينكه پروژه به زمان مدير جديد سازمان پسماند كشيده شد!
مديرعامل جديد سازمان مديريت پسماند ارديبهشت سال جاري در جريان بازديد از پيشرفت فاز اول پروژه‌هاي MRF (مجتمع‌هاي نوين پردازش پسماند) و شناسايي اراضي مناسب جهت پياده‌سازي فاز دوم اين طرح با تكرار جملات مديرعامل قبل از خود در تشريح برنامه‌هاي شهرداري براي احداث پرووه MRFعنوان كرد: يكي از برنامه‌هاي سازمان مديريت پسماند در راستاي پياده‌سازي اهداف طرح جامع مديريت پسماند، پيش‌بيني و برنامه‌ريزي احداث ٨ ايستگاه MRF براي تفكيك اصولي و حداكثري پسماند، فشرده‌سازي، حل موضوع شيرابه، كاهش معضل زباله‌گردي، كاهش هزينه‌هاي جابه‌جايي و انتقال پسماند تا مجتمع آرادكوه، جلوگيري از ميان رفتن پسماندهاي خشك ارزشمند همچون كاغذ و شيشه و كاهش دفع و دفن منابع ملي است.
محمدمهدي عزيزي ادامه داد: تاكنون احداث ۴ واحد سايت MRF در پهنه‌هاي كوهك (مناطق ۵-۲۱-۲۲)، سرخه حصار (مناطق ۸-۱۳-۱۴)، حكيميه (مناطق ۴-۷) و آزادگان (مناطق ۱۲-۱۵-۱۶) در راستاي تحقق مديريت يكپارچه پسماند شهري تعيين تكليف شده و ساير پهنه‌هاي مناطق نيز در دست پيگيري است.
7 آبان 1401
و بالاخره بعد از دو سال از كلنگ‌زني پروژه‌اي كه قرار بود حداكثر 6 ماهه به سرانجام برسد، مديرعامل سازمان مديريت پسماند شهر تهران روبان بهره‌برداري از آن را پاره كرد. با اين حال عزيزي در اين مراسم دوباره همان سخناني را بيان كرد كه دو سال است مديران شهري از آنها بارها براي خبرنگاران عنوان كرده بودند. از مشخصات فني گرفته تا آمار زباله تهران و...! وي در مراسم افتتاح نخستين مركز مديريت يكپارچه پسماند شهري (MRF) و 55 غرفه دريافت پسماند خشك اظهار داشت: به اين دليل به سمت مراكز مديريت يكپارچه پسماند شهري يا MRF رفتيم كه نياز بود تا پسماندهاي شهر تهران را بر اساس اسناد بالادستي ساماندهي كنيم و براساس تاكيد شهردار تهران بايد در كمترين زمان بتوانيم دفن زباله در كهريزك را به 10 درصد برسانيم.
مهدي عزيزي افزود: در حال حاضر 50 درصد از زباله‌هاي آرادكوه دفن مي‌شود و مابقي نيز تبديل به كمپوست يا سوزانده مي‌شود. عزيزي با بيان اينكه در تهران نياز به زيرساخت‌هايي داشتيم تا دفن زباله در تهران را به 10 درصد و كمتر برسانيم؛ در مورد هزينه تكميل اين طرح كه پيش از اين 50 ميليارد عنوان شده بود، گفت: اين مجموعه با سرمايه‌گذاري 100 ميليارد توماني راه‌اندازي شده تا پسماند با ارزش 25 درصد در مبدا افزايش پيدا كند.
وي تاكيد كرد: فاز دوم اين طرح با سرمايه‌گذاري 1000 ميليارد توماني است كه با تعامل سازمان محيط زيست دستگاه‌هاي مدرن را بتوانيم پاي كار بياوريم.
مديرعامل سازمان مديريت پسماند شهر تهران با بيان اينكه روش‌هاي مختلفي براي تشويق و افزايش مشاركت شهروندان بايد داشته باشيم، گفت: شهر تهران به 8 پهنه تقسيم شده است و مديريت يكپارچه پسماند در تهران از طريق اين هشت مركز و با بهره‌گيري از ظرفيت سرمايه‌گذار انجام مي‌شود كه قطعا در اين راستا از فناوري‌هاي نوين بهره گرفته خواهد شد. وي افزود: به عبارتي از ابتدا تا انتهاي مسير را كه استفاده از تكنولوژي‌هاي نوين در سيستم‌هاي هاضم و زباله‌سوزي است، در اختيار سرمايه‌گذار قرار مي‌دهيم. عزيزي ادامه داد: از ظرفيت سرمايه‌گذار صددرصد استفاده شده، تمام تجهيزات ايراني است و تمام واگذاري‌ها انجام شده است. وي بيان كرد: هدف ما از فاز نخست اين پروژه تفكيك صددرصدي پسماند با ارزش در ابتداي مسير است كه رونمايي از زيرساخت‌هاي اين پروژه امروز در قالب 55 غرفه رونمايي مي‌شود.
مسلما با اين‌همه تناقض و فراز و نشيب ديگر نيازي به تفسير و توضيح اضافي نيست. اينكه اگر اين پروژه تا اين حد مهم است چرا بايد چندين بار افتتاح آن به تعويق بيفتد و از آن مهم‌تر اينكه چرا مديران شهري باز هم به جاي توضيح در مورد علل به تاخير افتادن افتتاح اين پروژه، در طول سال‌هاي گذشته فقط از اين ابزار براي تبليغي جهت توجيه و بزرگنمايي فعاليت‌هاي خود استفاده كرده‌اند؟
به راستي آيا شهروندان تهراني حق ندارند كه بدانند چرا اين پروژه به جاي 50 ميليارد، 100 ميليارد براي‌شان آب خورده است يا اينكه چرا به جاي اينكه در طول اين سه سال، چند مركز MRF احداث شود، تا امروز فقط يك مركز ايجاد شده است؟