مقايسه فني پيام‌رسان‌هاي ايراني؛ كدام اپليكيشن ايراني بهتر است؟
پس از قطعي گسترده اينترنت و مسدود شدن بسياري از پلتفرم‌هاي بين‌المللي، به خصوص شبكه اجتماعي اينستاگرام و پيام‌رسان واتس‌اپ، عملا بخش قابل توجهي از ارتباطات آنلاين مردم دچار مشكل شد. اين تجربه هر چند در سال ۹۸ هم به وقوع پيوسته بود، اما دو تفاوت عمده داشت. اول اينكه شبكه داخلي و پلتفرم‌هاي ايراني يا در سطحي نبودند كه بتوانند جاي خالي اپ‌هاي خارجي را پر كنند و هم اينكه مدت زمان اين انسداد‌ها بسيار محدودتر و كمتر بود و خيلي زود، به حالت عادي بازگشت. اما در روز‌هاي اخير و به دليل از دسترس خارج شدن بسياري از اپليكيشن‌هاي خارجي و البته قوي‌تر شدن و استانداردتر شدن پلتفرم‌هاي داخلي، بسياري را به اين فكر انداخته كه حال، جايگزين‌هاي مناسبي براي پلتفرم‌هاي خارجي وجود دارد. نكته مهم ديگر، گستردگي و پراكندگي پلتفرم‌هاي ارتباطي داخلي است. فقط در حوزه پيام‌رساني، حداقل ۱۳ برنامه مختلف ايراني وجود دارد و وقتي قرار باشد از امكان پيام‌رساني داخلي استفاده شود، بايد يك يا دو اپليكيشن كه بيشتر مورد اقبال هستند و امكانات و امنيت بالاتري دارند، مشخص و توسط كاربران نصب و مورد بهره‌برداري قرار بگيرند. اين گزارش قرار است به صورت جزيي‌تري قابليت‌ها و امكانات پرطرفدارترين پيام‌رسان‌هاي داخلي را برشمارد و با نگاهي بي‌جانب، انتخاب را براي كاربران آسوده‌تر كند. هر چند خيلي از آيتم‌ها مي‌تواند سليقه‌اي هم باشد و هيچ امر قطعي‌اي نيز وجود ندارد.
۱- سروش:
سروش‌پلاس، پيام‌رسان رايگان و كاملا بومي است كه امكانات متنوع مانند دستيار صوتي هوشمند، تماس صوتي و تصويري، پخش زنده راديو و تلويزيون، امكان ارتباط زنده در كانال [Live]، بات‌هاي كاربردي، پرداخت و ويترين محتوا را فراهم مي‌كند. در سرويس دستيار صوتي هوشمند اين پيام‌رسان، با بهره‌گيري از هوش مصنوعي بستري فراهم شده تا كار با فيچر‌هاي مختلف در پيام‌رسان و تنظيمات و گزينه‌هاي متعدد بسيار آسان‌تر و در دسترس‌تر از گذشته شود. در واقع دستيار صوتي UX (تجربه كاربري) را ساده‌تر مي‌كند.
۲- ايتا:
ايتايك پيام‌رسان بسيار شبيه به تلگرام است. نقطه مثبت آن، سرعت بالاي لودينگ بوده و امكان ساخت گروه و كانال در آن فراهم است. همچنين امكان دسته‌بندي موضوعي كانال‌ها نيز وجود دارد. از خواص منحصربهفرد ايتا، روبات‌هاي هوشمند داخل برنامه‌اي آن است كه مانند ربات‌هاي تلگرام، امكانات زيادي را به روش‌هاي ساده ارايه مي‌كنند. ايتايك فضاي ابري نامحدود دارد كه مي‌توانيد در آن فايل بفرستيد. هر چند كه سرعت ايتا، با توجه به تعداد كاربرانش مطلوب است، اما با توجه به زيرساخت‌هايش، امكان افت سرعت و ناپايداري شبه آن محتمل است. ضمن اينكه بحث امنيت پيام‌ها و محدوديت در مطالب هم مطرح است.
۳- روبيكا:
روبيكا، يك پيام‌رسان با تمام امكانات ساير پيام‌رسان‌هاي داخلي است. ظاهر آن، ساده و كاربردي بوده و شبيه به تلگرام است. امكان ساخت گروه و كانال در آن فراهم شده. ساخت نظرسنجي، برگزاري لايو در گروه، برگزاري آزمون و برقراري پيام صوتي و تصويري از امكانات منحصربهفرد روبيكاست كه آن را نسبت به ساير پيام‌رسان‌هاي داخلي متفاوت كرده و نياز كاربران به تمام امكانات يك مسنجر را برطرف كرده است. روبيكا، داراي زيرساخت فني و ديتاسنتر قدرتمندي است كه سرعت لودينگ و پايداري شبكه در همه حال را تضمين كرده. يكي از نقاط قوت مهمي كه روبيكا روي آن تاكيد دارد، ساختار ارسال پيام‌هاي صوتي و تصويري به صورت end to end بوده كه امن‌ترين و غيرقابل دسترسي‌ترين نوع پيام‌رساني است. همچنين روبيكا علاوه بر امكانات پيام‌رساني، قابليت مشاهده فيلم و موسيقي بدون خريد اشتراك، فروشگاه و كلا امكانات تبليغاتي مشابه اينستاگرام را داراست. همچنين روبيكا در تمام نسخه‌هاي اندرويد، آيفون و وب قابل دسترسي است.
۴- گپ:
پيام‌رسان گپ به عنوان يك پيام‌رسان ايراني، امكان ايجاد گروه، كانال و موارد مشابه را به كاربر مي‌دهد و در زمره اپليكيشن‌هايي قرار مي‌گيرد كه شبكه اجتماعي است، اما چيزي كه آن را از ساير موارد مشابه متمايز كرده، امكان ساخت فروشگاه و پرداخت‌هاي درون برنامه‌اي است كه مناسب كسب و كار‌هاي كوچك و فروشگاه‌هاي اينترنتي است. گپ، كانال‌هاي تعاملي و دسته‌بندي شده دارد كه كاربرد خوبي هم دارد هر چند به نظر ميرسد در توليد محتواي اين كانال‌ها، نقش كاربر پررنگ نيست، امري كه سروش در انجام آن موفق بوده و توانسته كاربران خود را تشويق به توليد محتوا در كانال‌هاي مختلف كند و كاربران هم آن را پذيرفتهاند و روبيكا نيز در اين زمينه قدم‌هاي محكمي برداشته. گپ به‌رغم آنكه از نسخه‌هاي موبايل و وب بهره مي‌برد، هنوز در نسخه‌هاي دسكتاپ در معرض كاربران نيست و شايد اين بزرگ‌ترين نقطه ضعفي باشد كه بايد مديران آن به فكر رفعش باشند.
۵- بله:
اين پيام‌رسان يكي از زيرمجموعه بانك ملي ايران به حساب مي‌آيد كه علاوه بر قابليت مصاحبه مي‌تواند پرداخت‌هاي آنلاين شما را انجام دهد. انتقال پول، خريد آنلاين، تقاضاي پول، خريد شارژ، پرداخت قبوض و غيره از جمله مواردي است كه از طريق پيام‌رسان بله قابل انجام و پيگيري است. ويژگي‌هاي خاصي كه اغلب به واسطه بات‌هاي نوشته شده براي بله مقدور مي‌شوند تا بله مطابق خاستگاهش، در تبادلات مالي خوب محاسبه شود و همچنين، شباهت خاصي به تلگرام و بات‌هاي فعال بر بستر آن پيدا كند. اگر بخواهيم يك جمع‌بندي نهايي داشته باشيم، هرچند ممكن است تعداد ديگري از پيام‌رسان‌هاي داخلي نيز وجود داشته باشند، اما در ميان پرمخاطب‌ترين و بيشترين تعداد كاربران، نام اين ۶ مسنجر بيشتر مشخص است. اگر سيستم فروشگاهي درون برنامه و سادگي مدنظر شماست، «گپ» مي‌تواند گزينه مناسبي باشد، اگر دوست داريد از امكانات روبات‌هاي هوشمند و فضاي ابري استفاده كنيد، «ايتا» گزينه مناسبي خواهد بود. اگر امنيت، حريم خصوصي و سرعت براي‌تان مهم است، «روبيكا» بهترين گزينه است و اگر پرداخت‌هاي آنلاين در كنار امكان چت كردن را مي‌خواهيد سراغ «بله» برويد. «سروش» نيز انتخاب كساني است كه مي‌خواهند در يك فضاي ساده با امكانات صوتي فراوان حضور داشته باشند .
هر چند مسدوديت سرويس‌هاي بين‌المللي، عملا حق انتخاب كاربران را محدود مي‌كند، اما پيام‌رسان‌هاي داخلي مي‌توانند به عنوان يك «انتخاب» و نه يك «اجبار» مدنظر قرار بگيرند. طبق بررسي‌ها بيشترين دغدغه كاربران در مورد پيام‌رسان‌هاي داخلي، مساله امنيت و حفظ حريم خصوصي است و اگر اين تضمين داده شود كه محتوا‌هاي رد و بدل شده در پيام‌هاي شخصي، به هيچ عنوان قابل دسترسي نخواهد بود، كاربران اقبال بيشتري نشان خواهند داد. موضوعي كه جز «روبيكا»، ساير پيام‌رسان‌ها تاكيد زيادي روي آن نداشته‌اند.
حذف و نبود اپليكيشن پيام‌رسان‌هاي داخلي در استور‌هاي بين‌المللي مانند گوگل‌پلي و اپ‌استور به دليل تحريم‌ها و محدوديت‌هاي قانوني براي انتشار، يكي از بزرگ‌ترين معضلات به حساب مي‌آيند كه البته استور‌هاي داخلي مانند مايكت، كافه بازار، سيبچه و... توانسته‌اند تا حدودي اين كمبود را جبران كنند. هرچند گا‌ها، به دليل اينكه سورس برنامه‌اي از جايي جز استور‌هاي بين‌المللي دانلود شده، پس از مدتي به دليل افزايش كاربر، ممكن است مورد هجوم سيستم امنيتي پلتفرم‌هاي گوگل يا اپل هم قرار بگيرند.