کتابخانه
درباره كتاب «مريم آيت آفرينش»
مريم - مادر مسيح(ع) - يكي از مهمترين شخصيتهاي مسيحيت و اسلام است و حتي از جنبه ديگري در دين يهوديت نيز شخصيتي مهم قلمداد ميشود. «مريم آيت آفرينش» پژوهشي است كه به جايگاه اين شخصيت مهم در متون ديني و گنوسي پرداخته است. در اين كتاب سيماي مريم مادر حضرت عيسي(ع) در اديان اسلام، مسيحيت و همچنين يهوديت مورد توجه، بررسي و مقايسه تطبيقي قرار گرفته است. چنانكه ميدانيم حضرت مريم(ع)، در نگاه مسيحيان، مادر خداست و نزد يهوديان زني آلوده دامن معرفي ميشود. اما در قرآن وي، دوشيزهاي پاكدامن و به غايت نجيب معرفي شده است.
همچنين بارداري شگفتانگيز مريم به عيسي(ع) -كه معمايي غريب است- همچون آيت و نشانهاي از كيفيت آفرينش الهي بيان ميشود. «مريم آيت آفرينش» علاوه بر بررسي تطبيقي جايگاه حضرت مريم در اديان ابراهيمي در آخر نيز شبهه الوهيت مريم را در آينه اسماي الهي مطابق با مقام قدسي بزرگ بانوي هستي بررسي كرده و به تناظر ميان حضرت مريم(ع) و حضرت زهرا (س) پرداخته است. «مريم آيت آفرينش» در واقع تحقيق جامع و كاملي پيرامون شخصيت مريم(ع) و در واقع گونهاي مريمشناسي براساس مكاتب توحيدي و معارف گنوسي و پاسخي بر بسياري از ابهامات و پرسشها درخصوص اين شخصيت كليدي در مسيحيت است. ازجمله مباحث مطرح شده در اين كتاب ميتوان به داستان مريم، ريشهيابي نام مريم، يوسف نجار، روحالقدس، مريم متهم يا مبرا، مريم در نگاه مسيح، مريم در ساحت كليسا، سفر يشوع، نقد و بررسي افسانه پاندرا، نقش يهود مغرض، مريم قرآني، داستان مريم در قرآن، روايت در ولادت مريم، ريشه يابي قرآني نام مريم، مكان شرقي، روح تمثل، حقيقت نفخ، مريم در ساحت اسلام، آراي متكلمين، حقيقت معجزه، آراي ماديگرايان، تلقين، الكتريسيته، شبيهسازي، بكرزايي، معناي شهوت و سريان آن در مريم، نقش جبرئيل و نفخ او، آراي قرآن پژوهان، بارداري مريم، مريم الهه مسيحي، شبهه الوهيت مريم در قرآن، زن و عنصر مادينه در الهيات باستان، بزرگ بانوي هستي و يهود، باكره اسراييل عروس بيوفاي يهوه، سوفيا در انديشه يهوديان، تجسم سوفيا و تولد لوگوس، مريم آيت خدا بر مشركين، مريم مثل «امت واحده»، مريم سوفياي تثليث در مسيحيت، مريم باكره مقدس، مريم حواي جديد، مريم مادر خدا، مريم ملكه آسمان و عروس خدا، ظهور مجدد الوهيت سوفيا در مريمشناسي مسيحيان، مريم مظهر سوفياي عالم، تانيث خلاق، سوفياي حقيقي، مريم و مقام سوفيايي زهرا (س) اشاره كرد.
«مريم آيت آفرينش» نوشته سيدحسن بزرگي است كه در مجموع از سه بخش كلي و در 616 صفحه توسط نشر اديان براي نخستينبار در سال 1400 منتشر شده است.
درباره كتاب
«عقلانيت در روايتي زنانه»
در اسطورهها و نيز در فلسفه يونان باستان، زنان مظهر غرايز معرفي شدهاند. اين ديدگاه تا دوره روشنگري ادامه يافته است؛ چنانكه ايمانوئل كانت، مردانگي را مترادف با عقلانيت و زنانگي را مترادف با احساسات معرفي ميكرد. اين نگاه مردسالارانه موجب شده تا عقلانيت تمدن ساز مدرن در حوزههاي اجتماعي مانند سياست، اقتصاد و فرهنگ از حضور مادرانه زنان محروم شود. در سالهاي اخير اما نظريهپردازان زنانهنگر عقلانيت غربي را مورد بازانديشي قرار دادهاند و به نتايجي رسيدهاند كه ميتواند مبناي شكلگيري عقلانيتي مهرورزانه باشد تا هيچ انساني به بهانه جنسيت، فرعي و حاشيهاي تلقي نشود و مورد تبعيض و ستم قرار نگيرد.
چنانكه ميدانيم عقل، از طرفي فصل مميز انسان با ساير حيوانات و از طرف ديگر وجه مشترك ميان همه انسانهاست. به واسطه عقل، امكان استدلال، تبيين و تدبير امور و در نتيجه رشد و پيشرفت جوامع انساني فراهم شده است. اما معمولا زنان به بهانه احساسات مادرانه و مهرآميزشان به نقصان عقل متهم شدهاند و روشن است كه نقصان عقل را ميتوان به منزله نقصان انسانيت تلقي كرد. زنان در طول تاريخ با اين بهانه از حوزه عمومي به حوزه خصوصي رانده شدهاند و صدايشان در طراحي عقلانيت تمدنساز جامعه بشري شنيده نشده است. درحالي كه با يك استدلال ساده ميتوان گفت اگر احساسات مهرآميز زنانه با عقلانيت در تعارض باشد، احساسات قهرآميز مردانه نيز در مقابل با عقلانيت قرار ميگيرد. پس چگونه مردانگي همواره منطبق با عقلانيت توصيف و زنانگي غيرعقلاني معرفي شده است؟
«عقلانيت در روايتي زنانه»، حاصل يك طرح پژوهشي است كه در پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي انجام يافته است. اين اثر كه نخستين جلد از مجموعهاي چند جلدي است نسبت عقلانيت و زنانگي را در نظريههاي غربي مورد بررسي قرار داده است.
نويسنده در اين اثر، اولين پرسش خود را برمبناي اسطورهاي يونان باستان عرضه كرده است، چراكه وي به گفته ارنست كاسيرر مبني بر «تنديسهاي اسطورهاي هرگز نابود نشدهاند، بلكه در ساختن جهان نوين مشاركت داشتهاند و اينك نيز در اين جهان حضور دارند» معتقد است.
«عقلانيت در روايتي زنانه» نوشته مريم صانعپور به همت انتشارات دانشگاه اديان و مذاهب 302 صفحه براي اولينبار در سال 1398 منتشر شده است.