اسكورسيزي از نگاه كاپولا، آلن و ديگران
معلم بزرگ سينما
در آستانه تولد ۸۰ سالگي مارتين اسكورسيزي، چند فيلمساز مطرح نسبت به اين سينماگر كهنهكار اداي احترام كردند. «مارتين اسكورسيزي» از تاثيرگذارترين سينماگران معاصر چند روز ديگر در تاريخ ۱۷ نوامبر ۸۰ساله ميشود و به همين بهانه چند تن از همكاران همرده او چون «وودي آلن» و «فرانسيس فور كاپولا» و همچنين چند سينماگر جوانتر، به اظهارنظر درباره او پرداختهاند.
وودي آلن: ما خيلي متفاوتيم
من همه فيلمهاي مارتي (مارتين اسكورسيزي) را دوست دارم، اما «رفقاي خوب» يكي از بهترين فيلمهاي امريكايي است كه تا به حال ساخته شده كه واقعا فيلم فوقالعادهاي است و من نه فقط برخي صحنهها بلك كل فيلم را دوست دارم، از نحوه فيلمبرداري تا انتخاب بازيگران و نقشآفرينيها، اين يك اثر فوقالعاده است و پس از اينكه براي نخستينبار آن را ديدم، عاشقش شدم. همه فيلمهاي مارتي را ديدم و او يكي از معدود كارگرداناني است كه فيلمهايش ارزش تماشاي چندباره دارند. وودي آلن ادامه داد: «ما خيلي متفاوتيم، مارتي شاعر نيمهتاريك منهتن است و من كسي بودم كه شهر را به شكلي رمانتيكتر ديدهام. حدس ميزنم تفاوت از اينجاست كه مارتي برداشتهايش از منهتن را از بزرگ شدن در مركز شهر دريافت كرده است و من برداشتهايم را از فيلمهاي هاليوود. برداشتهاي او از نيويورك بسيار واقعي و دقيق است، در حالي كه برداشت من هميشه بهشدت تحتتاثير ايدههاي نيويورك بوده است كه ممكن است وجود داشته يا نداشته باشد. در سال ۱۹۹۷، نيويوركتايمز مصاحبهاي با من و مارتي ترتيب داد و از اينكه ما دو نفر قبل از آن واقعا يكديگر را نميشناختيم، بسيار متعجب شدند. در واقع معلوم شد كه او فقط چند بلوك دورتر از من زندگي ميكند. اما به جرات ميتوانم بگويم كه ما هرگز همديگر را نميبينيم. من فقط بهترين احساسات را نسبت به او دارم، اما زندگي اجتماعي، به هيچوجه ما را به هم نزديك نكرده است.
فرانسيس فورد كاپولا: اسكورسيزي بزرگترين معلم سينماست
من سالها پيش مارتي را ملاقات كردم و مثل پيدا كردن پسرعموي گمشدهام بود، يك ايتاليايي- امريكايي مثل خودم اما واقعا به همان سبك، همان بوها در آشپزخانه، همان پدر و مادر فوقالعاده و همان حس امريكايي و ايتاليايي بودن. اولين فيلمي كه از او ديدم «چه كسي در اتاقم را ميزند؟» بود كه آن را دوست داشتم، اما ديگر فيلمهاي ساختهشده توسط او را نيز دوست داشتم، زيرا آنها را همانطوركه او ميساخت، ديدم. كارگردان سهگانه «پدرخوانده»، اسكورسيزي را بزرگترين معلم سينما در جهان توصيف كرد و گفت او قطعا به حلقه بزرگترين فيلمسازان زنده كه امروز كار ميكنند تعلق دارد. تولد او را تبريك ميگويم و يك دهه فوقالعاده را برايش آرزو ميكنم.
تيم برتون: استاد خلق صحنههايي است كه هميشه با شما ميماند
ايسنا از تيم برتون در ادامه مينويسد: وقتي به اسكورسيزي فكر ميكنم به تمام لحظات ناراحتكننده فيلمهاي او فكر ميكنم، كاري كه او در آن استاد است. مثل فيلم «سلطان كمدي» زماني كه رابرت دنيرو بدون دعوت به خانه جري لوئيس ميرود كه صحنهاي عذابآور است. شايد «رفقاي خوب» بهترين نمونه از اين موضوع باشد، مثل آن صحنه فراموشنشدني در رستوران زماني كه تنش بين جو پشي و ري ليوتا در حال ايجاد است. اين لحظهاي است كه به ياد ميآوري و اين همان چيزي است كه سينماست؛ خلق لحظاتي كه هميشه با مخاطب ميماند. «اسكورسيزي» در زندگي واقعي تقريبا برعكس است. من يك بار با او ملاقات كردم و احساس راحتي داشتم. او مردي مشتاق و آگاه بود و به اين موضوع اشاره كرد كه يك نسخه ۳۵ ميليمتري از فيلم «بيتلجوس» در كتابخانهاش دارد. وقتي با او ملاقات ميكنيد، اشتياقش به فيلم و سينما را احساس خواهيد كرد.
لوكا گودادانينو: اسكورسيزي عميقا به ماهيت انسان ميانديشد
از نظر من، كار اسكورسيزي بسيار مهم است و به دليل قدرت و هوش باورنكردني كه در طول زندگي حرفهاياش از خود نشان داده است، دايما به آنها رجوع ميكنم. «آخرين وسوسه مسيح» را بيشتر از همه آثارش دوست دارم، به خصوص يك دقيقه بينظير آخر فيلم.
چيزي كه من از اسكورسيزي آموختهام اين است كه چگونه او هميشه در كاوش تكتك جزييات، تضادها و قدرت درون يك شخصيت خستگيناپذير است. در ابتدا به دنبال يافتن انرژي جنبشي او در تدوين فيلمها بودم، اما خيلي زود متوجه شدم كه اين انرژي قابل مقايسه نيست. اما با پختگي بيشتر متوجه شدم كه با وجود سبك باورنكردنياش، او انساني است كه عميقا به ماهيت انسان ميانديشد و اين درسي است كه سعي ميكنم از او ياد بگيرم.
ادگار رايت: او سينماگري است كه دست از طرفداري سينما برنداشت
بيان اينكه اسكورسيزي چقدر براي من اهميت دارد، دشوار است. فقط اين نيست كه سينماي او هر روز به من الهام ميدهد، بلكه از طريق حمايت او، تقريبا تمام سينما الهامبخش من است. اسكورسيزي بدون شك يكي از تاثيرگذارترين و مبتكرترين كارگردانان زنده سينماست كه پژواكهاي بينهايتي را در سينماي مدرن ايجاد كرده است. با اين حال، او هميشه براي اعتبار و احترام به الهامات خود وقت ميگذارد، به خصوص زماني كه اين الهامات از فيلمسازان غيرمحتمل يا حتي به حاشيهراندهشده باشد. او يك سينماگر است كه هرگز دست از طرفدار سينما بودن برنداشت. جديدترين ساخته «اسكورسيزي» فيلم «قاتلان ماه كامل» با حضور «ديكاپريو» است كه به دليل طولاني شدن فرآيند تدوين در فصل جوايز سينماي امسال غايب خواهد بود و گفته ميشود در جشنواره كن سال آينده ميلادي رونمايي ميشود.