خط و نشان هسته‌اي كره شمالي براي غرب

محمد حسين  لطف الهي 

همزمان با مشكلات اقتصادي گسترده و نبود چشم‌اندازي براي حل‌وفصل مسائل و تنش‌ها با ايالات متحده و كره جنوبي، رهبر كره شمالي تلاش دارد تا بيش از گذشته بر اهميت تسليحات هسته‌اي در تامين امنيت و آينده اين كشور تاكيد كند.

بر اساس گزارش خبرگزاري مركزي كره (KCNA) كه تحت نظارت مستقيم دولت كره شمالي اداره مي‌شود، كيم جونگ اون رهبر اين كشور روز يكشنبه در يك سخنراني در جمع نظاميان از كساني كه در توسعه موشك بالستيك قاره‎پيماي Hwasong-17 سهيم بوده‌اند تشكر كرد. كيم جونگ اون تاكيد كرد كه بدون سلاح‌هاي هسته‌اي محافظت از كره شمالي ممكن نيست. او افزود: «اين حقيقتي است كه تاريخ به ما آموخته است؛ تنها زماني كه قوي‌تر شويم قادر خواهيم بود از حال و آينده كشور و ملت دفاع كنيم. در دنياي كنوني فقط قدرت است كه مي‌تواند پيروزي را براي شما به ارمغان بياورد.» كيم جونگ اون اعلام كرد كه كره شمالي در حال برنامه‌ريزي براي ساختن «قوي‌ترين نيروي هسته‌اي در جهان» است. 
اين موشك كه به گفته كارشناسان نظامي توانايي هدف قرار دادن خاك امريكا را دارد روز جمعه 18 نوامبر با موفقيت مورد آزمايش قرار گرفته بود. شبكه خبري سي‌ان‌ان مي‌نويسد اين موشك بالستيك قاره‌پيما قابليت حمل كلاهك هسته‌اي را داراست. برخي منابع خبري نيز مدعي هستند كه امكان دارد كره شمالي طي ماه‌هاي آينده يكي از موشك‌هاي حامل كلاهك هسته‌اي خود را آزمايش كند.
از منظر نظامي اگر كره شمالي بتواند چنين آزمايشي را با موفقيت به سرانجام برساند، تهديدي بزرگ براي امنيت ايالات متحده خواهد بود. به گزارش «اعتماد»، تا پيش از اين كره شمالي چندين بار اقدام به آزمايش موشك‌هاي قاره‌پيما كرده بود اما آزمايش روز 18 نوامبر موشك Hwasong-17 نشان داد كه پيونگ‌يانگ مي‌تواند يك موشك قاره‌پيما با ابعاد بزرگ را به هوا پرتاب كند و اين موشك بين يك الي دو ساعت به صورت مداوم بتواند به پرواز ادامه دهد بدون اينكه دچار آتش‌ُسوزي شود. در صورتي كه كره شمالي بتواند چنين آزمايشي را با موشكي حامل كلاهك هسته‌اي تكرار كند اين موضوع يك پيروزي بزرگ نظامي براي پيونگ يانگ خواهد بود.
كره شمالي نزديك به يك ماه پيش از اين آزمايش موشكي، يك بار ديگر اقدام به آزمايش موشك Hwasong-17 كرده بود كه اين آزمايش شكست خورد و موشك در آسمان آتش گرفت. هانس كريستينسن، مدير پروژه اطلاعات هسته‌اي كره شمالي در فدراسيون دانشمندان امريكايي در اين باره مي‌گويد: «اين واقعيت كه موشك در آزمايش جديد آتش نگرفت نشان مي‌دهد آنها توانسته‌اند در كوتاه‌مدت به نواقص فني خود آگاه شوند و از آزمايش قبلي درس بگيرند.»
سي‌ان‌ان گزارش داده است كه توانايي نظامي جديد ديگري كه كارشناسان حدس مي‌زنند پيونگ يانگ به زودي از آن رونمايي كند، موشك‌هايي با قابليت حمل كلاهك‌هاي هسته‌اي هستند كه توانايي خروج از جو زمين و بازگشت دوباره به جو را دارند. كره شمالي پيش‌تر اين توانايي كليدي را نداشت.
در طول سال 2022 ميلادي، تعدادي از تحليلگران نظامي و مقام‌هاي اطلاعاتي چندين بار هشدار داده بودند كه احتمال انجام آزمايش هسته‌اي از سوي كره شمالي وجود دارد. استناد اين تحليلگران و مقام‌هاي اطلاعاتي به تصاوير ماهواره‌اي و داده‌هايي بود كه تحركاتي گسترده پيرامون تاسيسات مربوط به آزمايش هسته‌اي را نشان مي‌داد. در صورتي كه اين آزمايش هسته‌اي انجام شود، اولين آزمايش هسته‌اي كره شمالي پس از 5 سال خواهد بود.
برخي كارشناسان نظامي معتقدند با آزمايش روز 18 نوامبر احتمال انجام يك آزمايش هسته‌اي در سال 2022 كاهش يافت و در صورتي كه تنش ميان كره شمالي و ايالات متحده بر سر حضور نظامي امريكا در منطقه ادامه پيدا كند كره شمالي به احتمال زياد يك آزمايش موشك بالستيك ديگر را در دستور كار قرار خواهد داد.
ايالات متحده و متحدان غربي اين كشور در منطقه به ويژه كره جنوبي به‌شدت از احتمال انجام يك آزمايش هسته‌اي جديد از سوي كره شمالي اظهار نگراني مي‌كنند. يون سوك يول، رييس‌جمهور كره جنوبي روز دوشنبه در گفت‌وگويي اختصاصي با خبرگزاري رويترز هشدار داد در صورتي كه كره شمالي اقدام به آزمايش يك موشك حامل كلاهك هسته‌اي كند، شاهد يك واكنش مشترك و بي‌سابقه از سوي كره جنوبي و متحدان اين كشور خواهد بود. او همچنين از چين خواست كمك كند تا كره شمالي را از پيگيري توسعه ممنوعه سلاح‌هاي هسته‌اي و موشك منصرف كند. يون سوك يول خطاب به مقام‌هاي چيني گفت كه پكن بايد به مسووليت خود به عنوان يك عضو دايم شوراي امنيت سازمان ملل متحد عمل كند و اگر اين كار را انجام ندهد، طبيعي است كه حجم گسترده‌اي از تسليحات به منطقه فرستاده شود. يون در ادامه تاكيد كرد: «مشخصا چين توانايي اين را دارد كه در كره شمالي نفوذ كند و اين وظيفه را دارد تا در اين روند مشاركت كند. اين مساله به خود پكن بستگي دارد كه آيا نفوذش را براي صلح و ثبات اعمال كند يا خير. اقدامات كره شمالي منجر به افزايش هزينه‌هاي دفاعي در كشورهاي اطراف منطقه از جمله ژاپن و استقرار بيشتر تسليحات و كشتي‌هاي امريكايي شده است.»
رييس‌جمهور كره جنوبي در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه اگر كره شمالي آزمايش هسته‌اي انجام دهد، پاسخ سئول و متحدانش از جمله امريكا و ژاپن چه خواهد بود، گفت: «پاسخ به نوعي خواهد بود كه مشابه آن تاكنون ديده نشده است.» اما وي از ذكر جزييات در اين خصوص خودداري كرد. يون سوك-يول افزود: «انجام آزمايش هسته‌اي توسط كره شمالي براي اين كشور بسيار غيرعقلاني است.» يون ضمن مقصر دانستن جهان به دليل عدم پشتكار در پاسخ دادن به سياست كره شمالي در دهه‌هاي اخير، گفت: ما بايد قويا به اقدامات اين كشور پاسخ دهيم. رييس‌جمهور كره جنوبي در رابطه با تنش‌هاي فزاينده ميان چين و تايوان عنوان داشت، هرگونه درگيري براساس قوانين و نظم جهاني بايد حل‌وفصل شود. وي در ادامه افزود: «من به‌شدت مخالف هرگونه تلاش براي تغيير وضعيت كنوني به صورت يكجانبه هستم.» يون در پاسخ به سوالي مبني بر درگيري تايوان و نقش سربازان كره جنوبي و امريكا كه در منطقه مستقر هستند، گفت: اين نيروها وضعيت امنيتي كلي منطقه را در نظر دارند اما اصلي‌ترين نگراني تلاش‌هاي نظامي كره شمالي است. مساله مهم پاسخ دادن به تهديد قريب‌الوقوعي است كه ما را احاطه كرده است. رييس‌جمهور كره جنوبي در پايان تاكيد كرد: «در حال حاضر ژاپن با تهديدهاي بيشتري از جانب برنامه‌هاي موشكي كره شمالي مواجه مي‌شود. من معتقدم كه دولت ژاپن نمي‌تواند از اين مساله غافل شود.»
تنش‌ها در حالي ميان كره جنوبي و كره شمالي در حال افزايش است كه نشانه‌اي از آغاز گفت‌وگو و مذاكره ميان دو كشور وجود ندارد. به گزارش روزنامه نيويورك‌تايمز، در سال 2022 كره شمالي مجموعا 88 موشك از انواع مختلف شامل موشك‌هاي بالستيك و كروز را مورد آزمايش قرار داده كه در مقايسه با سال‌هاي گذشته رقمي بي‌سابقه بوده است. در دو ماه اخير، اين آزمايش‌ها شكل متفاوت‌تري به خود گرفته و پيونگ يانگ موشك‌هايي را مورد آزمايش قرار مي‌دهد كه از نظر ايالات متحده و كره جنوبي حساسيت‌برانگيزتر هستند. 
در 4 اكتبر، كره شمالي يك موشك بالستيك ميان‌برد را مورد آزمايش قرار داد. اين موشك از آسمان ژاپن عبور كرد و آژير هشدار را در بخش‌هايي از خاك اين كشور به صدا در آورد. در 2 نوامبر، دست‌كم 23 موشك از سوي كره شمالي شليك شد كه يكي از آن در نزديكي سواحل شرقي كره جنوبي فرود آمد. يك روز بعد، كره شمالي 6 موشك قاره‌پيما را مورد آزمايش قرار داد. يكي از اين موشك‌ها با طي مسير 472 مايلي (759 كيلومتر) در سواحل شرقي كره شمالي فرود آمد. اين موشك كه با زاويه شليك شده بود توانست به ارتفاع 1193 مايلي (1919 كيلومتر) برسد كه نشان مي‌داد در صورتي كه برد مفيد موشك بسيار بيشتر از آنچه مورد آزمايش قرار گرفت، بود.
ويكتور چا، معاون بخش آسيا و رييس بخش كره در مركز مطالعات استراتژيك و بين‌المللي در واشنگتن معتقد است ممانعت چين و روسيه، دو عضو دايم شوراي امنيت سازمان ملل متحد از اعمال فشار و تحريم‌هاي بيشتر عليه كره شمالي اصلي‌ترين دليل تشديد فعاليت‌ها و نمايش‌هاي نظامي از سوي پيونگ‌يانگ است. به گفته او، پس از ديدار اخير جو بايدن رييس‌جمهور امريكا و شي جين‌پينگ رييس‌جمهور چين روشن شد كه امكان پيشرفت در مساله كره شمالي در حال حاضر وجود ندارد چرا كه چين موافق افزايش فشار بر كره نيست.

دختر كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي چند روز پس از اولين حضور به همراه پدر در انظار عمومي بار ديگر روز يكشنبه در مراسمي كه با حضور نظاميان برگزار شد در كنار پدرش حضور يافت تا گمانه‌زني‌ها در خصوص دلايل اين اقدام و به ويژه برنامه‌هاي احتمالي كيم جونگ اون براي تعيين جانشين افزايش يابد. خبرگزاري آسوشيتدپرس به نقل از يكي از نمايندگان پارلمان جنوبي كه گزارش نهادهاي اطلاعاتي سئول را ملاحظه كرده نوشته است «جو آئه» دومين فرزند رهبر كره شمالي و 10 ساله است.
اطلاعات اندكي نسبت به زندگي شخصي رهبر كره شمالي وجود دارد. به نقل از منابعي در كره جنوبي، كيم جونگ اون سه فرزند دارد. بزرگ‌ترين فرزند او كه يك پسر است در سال 2012 به دنيا آمده و اطلاعات بسيار اندكي از آخرين فرزند او كه متولد سال 2017 است وجود دارد. راچل مينيونگ لي، كارشناس مسائل كره شمالي به روزنامه واشنگتن‌پست مي‌گويد در دوره دو رهبر پيشين كره شمالي سابقه نداشت كه تا پيش از تعيين جانشين، فرزند رهبر همراه او در چنين مراسم‌هايي حاضر شود. شايعات زيادي از سال 2020 در خصوص وضعيت نه چندان مناسب سلامت كيم جونگ اون 38 ساله وجود دارد و اين موضوع ظن اعلام جانشين از سوي او را تقويت كرده است