تحقق وعده مسکن
2800 هزارمیلیاردتومان پول می‌خواهد
آيا وزیر جدید راه و شهرسازی با مسكن ملي برخورد واقع‌بينانه مي‌كند؟
گروه اقتصادي
روز گذشته مهرداد بذرپاش، رييس پيشين ديوان محاسبات ايران به هنگام گرفتن راي اعتماد از نمايندگان مجلس به عنوان وزير راه و شهرسازي «آب پاكي» را روي دست همه ريخت و گفت كه با وضعيت كنوني، مهم‌ترين وعده دولت رييسي يعني ساخت 4 ميليون واحد مسكوني تا سال 1404، امكان‌پذير نيست. بذرپاش گفت: «ساخت ۴ ميليون مسكن در قانون جهش توليد مسكن پيش‌بيني شده است و هر چند براي تحقق اين موضوع در كشورمان با كمبود مهندس، تكنسين و ... مواجه نيستيم اما با اين سوال مواجهيم كه چرا مسكن ساخته نمي‌شود؟ پاسخ اين است كه۴ ميليون مسكن ضرب در ۱۰۰ مترمربع مي‌شود ۴۰۰ ميليون مترمربع و اگر ميانگين متري ۷ ميليون تومان محاسبه شود عددي معادل دو هزار و ۸۰۰ هزار ميليارد تومان مي‌شود و اين در حالي است كه بودجه سال جاري حدود يك هزار و ۵۰۰ هزار ميليارد تومان است و وزارت راه چه كاري براي تامين مالي اين دو هزار و ۸۰۰ همت بايد انجام دهد؟ حتما نمايندگان در جريان تصويب قانون جهش توليد مسكن، مفروضات را هم بررسي كردند... ما همه در يك كشتي نشسته‌ايم و فكر نكنيم مقصر فقط دولت است زيرا همه ما يك ايران، يك كشور، يك نظام و با يك سرپرست و ولي هستيم كه در كشور اداره مي‌شود؛ مگر مي‌شود براي مردم كار نكنيم؟»
دو وزيري كه از ساخت 4 ميليون
مسكن طفره رفتند
يكي از وعده‌هاي ابراهيم رييسي رييس دولت سيزدهم ساخت 4 ميليون خانه در پايان چهار سال دوره دولت سيزدهم بود اما امروز كه نزديك به 18 ماه از عمر دولت سيزدهم گذشته همانند ده‌ها وعده‌اي كه داده شده و تحقق نيافته است، برنامه ساخت 4 ميليون مسكن هم روي كاغذ و بنر و در فيلم‌هاي سخنراني باقي مانده است. آمار مشخصي از ميزان واحدهاي مسكوني ساخته شده يا زمين‌هاي تملك‌شده به صورت تفكيكي وجود ندارد و وزارت راه و شهرسازي هم اين اواخر با حواشي زيادي روبرو بوده است.
رستم قاسمي وزير پيشين اين دولت نيز در خصوص چالش‌هاي ساخت اين تعداد مسكن گفته بود؛ «هرچند در قانون پيش‌بيني شده تا 20 درصد منابع تسهيلاتي بانك‌ها به حوزه مسكن اختصاص پيدا كند اما بانك‌ها همكاري لازم را ندارند. ضمن آنكه در تامين زمين رايگان از سوي نهادهاي دولتي نيز با مشكل مواجه شده‌ايم». با توجه به سخنان روز گذشته مهرداد بذرپاش، وزير جديد راه و شهرسازي نيز به نظر مي‌رسد مهم‌ترين وعده دولت، به صخره سخت «بي‌پولي» خورده و در تنگناي مالي موجود، نشاني از اجراي پروژه‌ها نيست.
گزارش اخير بانك مركزي از تحولات بخش مسكن در كلان‌شهر تهران حاكي از آن است كه متوسط قيمت يك متر مربع واحد مسكوني در تهران به رقم بي‌سابقه 47 ميليون تومان در آبان ماه رسيده. عددي كه نسبت به مهرماه (يعني يك ماه قبل) 3 ميليون تومان (به‌طور متوسط) رشد كرده است. افزايش تورم عمومي و هجوم سرمايه‌ها به بازارهاي موازي مانند سكه و ارز موجب افزايش قيمت مصالح ساختماني نيز شده و رييس انجمن انبوه‌سازان مسكن مي‌گويد اتفاقاتي كه در بخش مسكن افتاده، مي‌تواند در آينده نزديك شوكي جديد به اين بخش وارد كند.
ايرج رهبر، رييس انجمن انبوه‌سازان تهران درباره شرايط انبوسازي در كشور به «اعتماد» گفت: هدف انبوه‌سازان در كشور اين است كه در جهت رفاه مردم كاري انجام دهند اما با وجود تورم كنوني قيمت مسكن در كشور رو به بالاست. انتظار همه مردم و ما اين است كه دولتمردان در وهله نخست فكري به حال كنترل نرخ تورم كنند تا قيمت مسكن هم به ثبات برسد.
رهبر با بيان اينكه تاخير در ساخت مسكن هزينه‌ها را افزايش مي‌دهد، افزود: ايجاد هماهنگي ميان بخش خصوصي و دولت مي‌تواند در اين مسير راهگشا باشد. اگر ساخت 1 ميليون واحد مسكوني در سال هم عملي نشود و رقمي پايين‌تر از اين تعداد ساخت و ساز در كشور صورت گيرد باز هم مي‌تواند در بازار مسكن موثر باشد. رييس انجمن انبوه‌سازان تهران در ادامه با اشاره به معرفي وزير جديد راه و شهرسازي خاطرنشان كرد: انتظار اين است كه وزير جديد راه و شهرسازي براي ساخت مسكن با برنامه آمده باشند؛ هرچند ايشان روز گذشته در مجلس به موارد مالي براي ساخت 4 ميليون مسكن اشاره كردند اما ما پيش از اين سخنان پيشنهاد خود را براي حل اين موضوع اعلام كرده بوديم تا از سرمايه بخش خصوصي براي اين پروژه استفاده كنند. او مي‌افزايد: نبايد دولت از منابع مالي خود براي ساخت و ساز اين حجم از مسكن استفاده كند.
دولت نمي‌تواند بخش عمده بودجه خود را صرف ساخت مسكن كند
رهبر تصريح كرد: هرچند تامين منابع مالي از سوي صندوق ملي مسكن براي اجراي زيرساخت‌هاي اين پروژه كاربرد دارد اما ما بارها اعلام كرديم كه به صورت مشاركتي اين پروژه را مي‌توان پيش برد.
او در پاسخ به اين پرسش كه چرا پيشنهاد شما پذيرفته نشد، گفت: متاسفانه گويا گوش شنوايي وجود ندارد و در صورتي كه وزير جديد بپذيرد مي‌توانند از سرمايه بخش خصوصي براي اين پروژه استفاده كنند ما در ايران هم داراي توان فني مهندسي بالايي هستيم و هم سرمايه داريم و نبايد براي اينگونه پروژه‌ها متكي به بودجه‌هاي دولت بود زيرا با وجود كسري‌هاي بودجه‌اي كه دولت دارد اصلا قادر نيست تا بخش عمده بودجه خود را در حوزه ساخت مسكن مصرف كند.
رييس انجمن انبوه‌سازان تهران با بيان اينكه ساخت مسكن نياز ضروري مردم است تصريح كرد: البته تنها موردي كه نياز است تا دولت تامين كند موضوع زمين و تسهيلگري در قوانين است هرچند بخش خصوصي اين آمادگي را هم دارد تا با طراحي شهرك‌هاي اقماري از زمين‌هاي ارزان قيمت براي ساخت واحدهاي مسكوني استفاده كند اما ابتدا بايد شرايط فراهم باشد.
تعدادي از انبوه‌سازان مهاجرت كردند
رييس انجمن انبوه‌سازان تهران خاطرنشان كرد: پس از مصوبه قانوني براي ساخت مسكن نهادها و ارگان‌هاي دولتي بايد زمين‌هاي خود را براي ساخت مسكن ملي به وزارت راه و شهرسازي مي‌دادند اما به نظر مي‌رسد تاكنون 10 درصد از اين زمين‌ها هم تخصيص پيدا نكرده و اين قضيه نيازمند مديريت قوي است و بايد از توانمندي بخش خصوصي هم براي ساخت‌وسازها استفاده شود. رهبر در پاسخ به اين پرسش كه چرا انبوه‌سازان براي ساخت وساز به كشورهاي منطقه مي‌روند، گفت: سرمايه‌گذاران در بخش مسكن هيچ‌وقت بيكار نمي‌ماند و هميشه راهي براي ادامه فعاليت‌هاي خود پيدا مي‌كنند و تعدادي از همكاران ما امروز براي ساخت‌وساز به تركيه و كشورهاي ديگر رفته‌اند اما در صورتي كه شرايط اقتصادي در كشور بهبود يابد اين افراد هم كه رفته‌اند بازخواهند گشت.