باز هم سفر به امريكا و باز هم مشكل ويزا
ديپلماسي ورزش ايران در خاك
اميررضا احمدي
جام جهاني كشتي هر ساله بين 8 تيم برتر جهان برگزار مي‌شد كه در ايام همه‌گيري كرونا، برگزاري آن به تعويق افتاد و پس از آن با فرمتي جديد برگزار مي‌شود. جام جهاني كشتي آزاد ۲۰۲۲ در حالي روزهاي 19 و 20 آذرماه در امريكا برگزار مي‌شود كه تيم ملي ايران، با دعوت مستقيم ميزبان قرار است در اين مسابقات شركت كند، اما سه‌شنبه شب اعلام شد براي برخي اعضاي تيم ويزا صادر نشده. در ابتدا براي علي‌اكبر فضلي، عليرضا كريمي، اميرعلي آذرپيرا، سه كشتي‌گير تيم ملي و اباذر اسلامي و احسان اميني دو نفر از اعضاي كادرفني ويزا صادر نشد ولي نهايتا خبر رسيد ويزاي سه كشتي‌گير جا مانده رسيده اما اميني و اسلامي از ليست جا ماندند. خيلي‌ها اين اقدام امريكايي‌ها را در ادامه حاشيه‌هايي دانستند كه مدتي قبل به وجود آمد. در حاشيه مسابقات جهاني نروژ بود كه يكي از مسوولان فدراسيون كشتي امريكا با عليرضا دبير ديدار و از او درخواست كرد كه تيم ايران در يك مسابقه دوستانه كشتي در خاك ايالات متحده شركت كند كه اين درخواست با موافقت ايران همراه شد. با اين حال حاشيه‌هايي به وجود آمد كه اين سفر را لغو كرد. امريكا به برخي اعضاي تيم ايران از جمله عليرضا دبير رييس فدراسيون، كامران قاسمپور كشتي‌گير و احسان اميني مربي ويزا نداد تا با تصميم دبير، تيم به امريكا اعزام نشود.
دبير كوتاه آمد، اما ويزا نيامد!
ماجرا از آنجايي شروع شد كه رييس فدراسيون كشتي سال گذشته در يك مصاحبه تلويزيوني «مرگ بر امريكا» گفت و اين شعار در رسانه‌هاي كشور ميزبان بازتاب زيادي پيدا كرد. در ادامه رسانه‌هاي امريكايي از گرين‌كارت دبير گفتند و اينكه او تابعيت امريكا را دارد هر چند دبير اعلام كرد چنين چيزي نيست. همين‌ها باعث شد حواشي اعزام تيم به امريكا بالا بگيرد و نهايتا رييس فدراسيون اجازه نداد تيم به مسابقات برود و پرونده آن به ظاهر بسته شد. امسال كه در حاشيه مسابقات جهاني دوباره از ايران دعوت شد، رييس فدراسيون كشتي باز هم به صراحت اعلام كرد كه اگر حتي به يك نفر از اعضاي تيم ويزا ندهند، تيم اعزام نمي‌شود.
خبرگزاري ايسنا در اين باره به نقل از رييس فدراسيون كشتي در آن زمان نوشت: «بابت سال گذشته گله كردم كه آنها به سه كشتي‌گير و سه مربي و چند نفر از ما ويزا ندادند. البته اين مسوول امريكايي خيلي هم در جريان آن موضوع نبود. جام جهاني مثل سال گذشته يك ديدار دوستانه نيست و زير نظر اتحاديه جهاني كشتي برگزار مي‌شود. امريكايي‌ها بايد به همه اعضاي تيم ويزا بدهند و اعلام كردم اگر حتي به يك نفر ويزا ندهند، ما در جام جهاني شركت نمي‌كنيم. ما نبايد سه ساعت در صف سه كيلومتري سفارت بايستيم. تيم من در صف نمي‌ايستد، تعارف هم نداريم. زماني بحث ويزاي شخصي است و مشكلي وجود ندارد اما اينكه از ما دعوت كنند، فرق مي‌كند. نه امريكا، بلكه هيچ كشوري نبايد اين كار را انجام دهد. ما هر زمان امريكا را دعوت كرديم به آنها احترام گذاشتيم. براي ما احترام و دريافت ويزا مهم است، اين موارد را اعلام كردم، چرا كه جنگ اول به از صلح آخر است». با اين وجود اين‌بار كه بحث ندادن ويزا مطرح شد، دبير واكنشي نشان نداد و تيم در وهله اول بدون نفراتي كه ويزا نداشتند، اعزام شد و در مورد بقيه قرار شد اگر ويزا آمد، راهي شوند. دليل چنين رويكردي اين است كه داستان مسابقات امسال تفاوت دارد؛ اتحاديه جهاني كشتي اعلام كرده هر تيمي در جام جهاني حاضر نباشد، از حضور در مسابقات جهاني سال آينده كه به منزله انتخابي المپيك است، حذف مي‌شود.
چرا فدراسيون كشتي به فكر چاره نبود؟
با توجه به روند اعطاي ويزاي امريكا به ورزشكاران ايران و مشكلات هميشگي آن، به خصوص ماجراي سال قبل فدراسيون كشتي، مي‌شد پيش‌بيني كرد كه امسال هم اتفاقي مشابه بيفتد و امريكا به ايراني‌ها ويزاي كامل ندهد يا اصطلاحا اذيت كند. اما جاي تعجب دارد كه چرا رييس فدراسيون كشتي به جاي رايزني با سران اتحاديه جهاني و مسوولان وزارت ورزش، دوباره از همان لفظ خود استفاده كرد و سعي داشت امريكا را تهديد كند در حالي كه اين‌بار بحث قانون سفت و سخت اتحاديه جهاني در ميان بود. شايد بهتر مي‌بود قهرمان المپيك سيدني براي اين موضوع پيش‌بيني و فكر چاره مي‌كرد تا امروز چنين اتفاقي نمي‌افتاد و تيم ايران با تركيب كامل راهي مسابقات مي‌شد.
وزارت ورزش و خواب هميشگي
اين اولين يا آخرين باري نيست كه امريكا به ورزشكاران ايران ويزا نمي‌دهد؛ بلكه تبديل به يك اپيدمي شده و بارها اتفاق افتاده و حتي توسط ساير كشورها هم انجام مي‌شود. اما گويي هيچ عزمي براي حل آن وجود ندارد و وزارت ورزش به عنوان متولي اصلي اين كار، خودش را به خواب زده. پيش از اين در ماه‌هاي گذشته امريكا براي تيم‌هاي كاراته، تيراندازي و دووميداني ايران ويزا صادر نكرد. انگلستان هم رواديد بچه‌هاي تكواندو را با مشكل مواجه ساخت. موضوعي كه نشان‌دهنده ضعف دستگاه ديپلماسي ورزش ايران است كه نمي‌تواند اين مشكل را حل كند. درست در همين روزهايي كه بيخ گوش ايران، قطر اين‌گونه جام جهاني باشكوهي را ميزباني مي‌كند، مسوولان ورزش ايران توان يك مذاكره ساده را هم ندارند و نمي‌توانند براي حل مشكل ويزا لابي كنند. از سوي ديگر وزارت ورزش اگر خودش توان اين كار را ندارد، مي‌تواند از ساير دستگاه‌ها مانند وزارت خارجه كمك بخواهد، همان كاري كه چند سال قبل درباره حضور تيم ملي كشتي آزاد امريكا در ايران رخ داد. در آن دوره وقتي ترامپ فرمان منع حضور اتباع ديگر كشورها در امريكا را صادر كرد، قرار بود تيم ملي كشتي آزاد امريكا براي حضور در جام جهاني به كرمانشاه بيايد كه زمزمه عدم صدور رواديد وجود داشت، اما فدراسيون وقت در رايزني با وزارت خارجه موفق شد اين مجوز را بگيرد و حالا مطمئنا مي‌توان در جهت عكس آن هم از قدرت ديپلماسي استفاده كرد، البته به شرطي كه وزارت نشين‌ها بخواهند.
مقامات ورزشي
مراقب جايگاه حقوقي‌شان باشند
اگرچه همان‌طور كه گفته شد، داستان صادر نشدن ويزاي ورزشكاران ايراني به كشتي محدود نمي‌شود، اما مطمئنا براي اين رشته حساسيت بيشتري وجود دارد و دليل آن هم اظهارات سال گذشته رييس فدراسيون است؛ جايي كه دبير با اظهارات خود بهانه مناسبي براي صادر نكردن ويزاي ورزشكاران به امريكايي‌ها داد؛ همان‌طور كه اظهارات وزير ورزش در مورد استفاده از ورزشكاران رشته‌هاي رزمي براي آموزش نيروهاي نظامي و انتظامي جنجال‌آفرين شد. رييس فدراسيون كشتي امسال اسم خودش را در ليست سفر به امريكا نگذاشت تا احتمالا ديگر مشكلي براي صدور رواديد نباشد، اما در واقع بايد پذيرفت آثار سخنان او تا اين لحظه ادامه پيدا كرده است. دبير در لحظه آخر توپ اعزام تيم را به زمين شوراي برون‌مرزي انداخت تا درباره سفر تيم كشتي آزاد تصميم بگيرد در حالي كه رييس فدراسيون قبل از برون‌سپاري دردسرها بايد پيشگيري را در دستور كار قرار دهد. در واقع از مقامات ورزشي از وزير تا رييس فدراسيون انتظار مي‌رود قبل از هرگونه كنشي مراقب جايگاه حقوقي خود باشند.