دو زنداني روسي و امريكايي در ابوظبي مبادله شدند
تبادل سوپراستار بسكتبال زنان
با بزرگ‌ترين دلال اسلحه!
روز پنجشنبه اعلام شد واشنگتن و مسكو سر تبادل دو زنداني به توافق رسيده‌اند. اين دو زنداني بريتني گراينر، بسكتباليست سرشناس امريكايي و ويكتور بوت، دلال اسلحه با نام مستعار «تاجر مرگ» بودند. ناظران اين تبادل زنداني ميان امريكا و روسيه آن هم در بحبوحه جنگ اوكراين را از زمان جنگ سرد تاكنون، تاريخي دانستند.
بريتني گراينر كيست؟
بريتني گراينر يك بسكتباليست حرفه‌اي است كه براي تيم فونيكس مركوري در ليگ WNBA بازي مي‌كند. او يكي از ستاره‌هاي بسكتبال زنان به حساب مي‌آيد كه سابقه دو قهرماني المپيك با تيم ايالات متحده را در كارنامه دارد. بريتني تنها بسكتباليستي است كه 2 هزار امتياز كسب كرده و ۵۰۰ شوت موفق را به ثبت رسانده است. اين بسكتباليست از نظر افتخارات فردي و تيمي عملكرد خارق‌العاده‌اي داشته است. علاوه بر كسب عنوان قهرماني ليگ او موفق شده ۸ بار در تيم آل‌استار جا بگيرد و دو بار عنوان امتيازآورترين بازيكن فصل را كسب كرده است. در كارنامه او چند بار قرار گرفتن در تيم منتخب سال و عناويني همچون بهترين بلاك‌كننده و بهترين مدافع و بهترين عملكرد فصل به چشم مي‌خورد. او كه چند سال پيش اعلام كرده بود همجنسگراست و در كودكي مورد خشونت خانگي قرار گرفته در سال ۲۰۲۰ و به دنبال قتل جورج فلويد گفت پخش سرود ملي امريكا قبل از برگزاري مسابقات ليگ بايد متوقف شود. او گفته بود به خاطر قتل برونا تيلور كه بخشي از اعتراضات عليه قتل جورج فلويد بوده چنين درخواستي را مطرح كرده است. او از ساير ورزشكاران خواسته بود موضع‌گيري دقيقي در اين زمينه داشته باشند.
در فوريه ۲۰۲۲ گراينر در روسيه به اتهام قاچاق دستگير شد. پليس فرودگاه بين‌المللي شرمتيو اعلام كرد در چمدان اين ورزشكار قوطي‌هايي حاوي ماريجوانا پيدا كرده و به اين ترتيب ورزشكار امريكايي به دليل اتهام حمل مواد مخدر به زندان افتاد. در حالي كه مقامات امريكايي مي‌گفتند بازداشت اين ورزشكار سرشناس كه براي حضور در يك تيم روسي براي مدت زماني كوتاه راهي اين كشور شده بود غيرقانوني است، دادگاهي در روسيه بريتني را به ۹ سال زندان در زنداني به نام IK-2 محكوم كرد. زنداني در جمهوري موردويا كه جزو مستعمرات روسيه است. زنداني در منطقه ياواس در حدود ۴۸۰ كيلومتري جنوب شرقي مسكو كه در بين مردم و رسانه‌ها به عنوان يكي از زندان‌هاي وحشتناك روسيه شناخته مي‌شود و مختص نگهداري زنان است. بسكتباليست امريكايي در دادگاه به جرم خود اعتراف و آن را ناشي از يك اشتباه دانسته بود. او به دادگاه گفته بود اميدوار است حكمي كه برايش صادر مي‌شود به معناي پايان زندگي او نباشد. دستگيري اين بسكتباليست امريكايي در روسيه جنجال زيادي به پا كرد.
ويكتور بوت كيست؟
ويكتور آناتوليويچ بوت، يك دلال اسلحه روسي است كه سابق بر اين در ارتش شوروي با درجه سرهنگي خدمت مي‌كرد. بعد از فروپاشي شوروي او فعاليتش را در اروپاي شرقي، خاورميانه و آفريقا ادامه داد. در بين سال‌هاي ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ او به تاجر مرگ مشهور شد. بوت در سال ۲۰۰۸ در تايلند توسط پليس سلطنتي اين كشور و با همكاري مقامات امريكايي دستگير و به ايالات متحده تحويل داده شد. گفته مي‌شود او در عملياتي با حضور يك نيروي نفوذي از پليس مبارزه با مواد مخدر امريكا دستگير شده بود. اين فرد خودش را نماينده نيروهاي مسلح انقلابي كلمبيا يا همان «فارك» معرفي كرده بود. در سال ۲۰۱۱ بوت به تحمل ۲۵ سال زندان به اتهام توطئه براي كشتن شهروندان امريكايي و تحويل موشك ضدهوايي به يك سازمان تروريستي محكوم شد. بوت يك چهره كاملا مرموز در دنيا به حساب مي‌آيد. هيچ كس از سال تولد او و شغلش در ارتش شوروي اطلاع دقيقي ندارد. مردي مسلط به ۵ زبان از جمله فارسي كه از آنگولا تا خاورميانه را تحت نفوذ داشت. اين مرد مرموز كه فعاليتش را در قالب يك شركت هواپيمايي انجام مي‌داده سابقه همكاري با طالبان را هم در كارنامه دارد هر چند خودش اين ارتباط را رد مي‌كند. يك خبرگزاري خارجي مدعي است او در بين سال‌هاي ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ در تهران با معاون سابق نخست‌وزير بوسني و هرزگوين ديدار كرده! اگر شما هم با شنيدن بخشي از جزييات زندگي ويكتور بوت ياد فيلم تحسين شده ارباب جنگ به كارگرداني اندرو نيكول افتاديد، حق داريد. چرا كه فيلم ارباب جنگ طبق گفته سازندگان آن الهام گرفته از زندگي اين دلال اسلحه اهل شوروي است. مردي كه بسياري از سازمان‌هاي بين‌المللي و نظامي دنيا به دنبال او بودند اما سال‌ها طول كشيد تا بتوانند دستگيرش كنند.
مبادله چطور صورت گرفت؟
دو كشور امريكا و مسكو در مورد تبادل فوق ستاره بسكتبال با ارباب جنگ جزييات زيادي را افشا نكرده‌اند. جز اينكه روز پنجشنبه روسيه اعلام كرد بريتني گراينر با ويكتور بوت كه ۱۲ سال در امريكا زنداني بود، مبادله شده است. جو بايدن كه به خاطر بازداشت بريتني و عدم موفقيت در آزاد كردن او تحت فشار شديدي قرار داشت بعد از اين تبادل كه در ابوظبي انجام شده بود، گفت: «او سالم است و در هواپيماست. او پس از ماه‌ها بازداشت ناعادلانه در روسيه و تحت شرايط غير قابل تحمل در راه خانه است. بريتني به زودي در آغوش عزيزانش خواهد بود.» آن طور كه رسانه‌ها گزارش دادند مذاكرات براي تبادل زندانيان بين آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه امريكا و سرگي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه از پنج ماه پيش آغاز شده بود. امريكا به روسيه پيشنهاد داده بود در ازاي بوت، آنها گراينر و ويلان را آزاد كنند. پل ويلان يك مدير امنيتي است كه از سال ۲۰۱۸ به اتهام جاسوسي در روسيه زنداني است. با اين حال روسيه تنها پذيرفت كه در ازاي بوت يك زنداني را آزاد كند. از نظر روس‌ها تبادل دو در برابر يك عادلانه نبود. مقامات امريكايي به خانواده ويلان كه انتظار داشتند عضو خانواده خودشان آزاد شود گفت كه اين انتخاب امريكايي‌ها نبوده كه كدام يك به خانه برگردند بلكه اين روس‌ها بودند كه گفتند يا يك نفر يا كلا تبادل منتفي است! گفته مي‌شود امارات و عربستان هم در اين تبادل تاريخي نقش داشته‌اند.
ماجراي تبادل يك بسكتباليست حرفه‌اي با يك دلال اسلحه احتمالا تا مدت‌ها تيتر اخبار را به خود اختصاص خواهد داد و حتي اگر بعدها فيلمي هم در اين زمينه ساخته شود جاي تعجب نيست.