سازمان تنظيم مقررات به تعرفه‌هاي ارتباطي ورود مي‌كند؟
برخورد با پلتفرم‌هاي خارجي حتي به ضرر اپراتورهاي داخلي
با توجه به اظهارات جديد رييس مركز ملي فضاي مجازي و احتمال ادامه روند مسدودي اينستاگرام و واتس‌اپ، آيا سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي به مقوله تعديل تعرفه‌هاي ارتباطي ورود مي‌كند؟ به تازگي گفت‌وگويي با ابوالحسن فيروزآبادي، رييس مركز ملي فضاي مجازي با محوريت موضوع «نامه ايران به شركت مالك اينستاگرام و واتس‌اپ» منتشر شده كه برگرفته از مهلت 10 روزه مقامات ايراني براي شركت «متا» بود تا براي ادامه فعاليت پلتفرم‌هايي نظير اينستاگرام در ايران، نماينده رسمي‌شان را معرفي كنند. در اين مصاحبه سوالي از فيروزآبادي پرسيده شد كه اگر به نامه جواب ندهند چه خواهد شد؟ كه در پاسخ ضمن اشاره به اين موضوع كه فعلا تصميمي نگرفته‌ايم، اما اين را هم گفته است: «اگر جواب ندهند در حقيقت مقدمه‌اي براي مجوز قانوني انسداد اينستاگرام است.» اما فارغ از محتواي اين گفت‌وگوي خبري و محوريت آن، موضوع نگران‌كننده وضعيت صنعت ارتباطات است؛ حدود يك هفته از نامه رايتل به وزارت ارتباطات و برآورد خساراتي كه گريبان اين اپراتور را از مسدودسازي دسترسي‌ها در فضاي مجازي گرفته، مي‌گذرد و ادامه روند برخورد با پلتفرم‌هاي پرترافيك بين‌المللي مي‌تواند دامنه نگراني‌ها را با ضرر و زيان اپراتورهاي بزرگ ديگر كشور بيفزايد. با وجود اينكه فيروزآبادي در اين مصاحبه به صراحت عنوان كرده كه قطعا اين ضرر و زيان اپراتورها در تصميم‌گيري‌ها موثر است؛ در ادامه نيز گفته است كه اگر خسارتي در ميان نبود، ما مقابل اين پيام‌رسان كه برخلاف قوانين كشور ما فعاليت مي‌كند، احتياط نمي‌كرديم.اما اين بخش كوچك ماجراست؛ زماني كه نمودار سهم بازار اپراتور رايتل براساس آخرين گزارش سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي در حدود 3.82 درصد است، شايد ميزان خسارت‌هاي وارده به آن نيز عدد قابل توجهي در مقايسه با سهم بازارهاي 53.5 درصدي همراه اول و 42.6 درصدي ايرانسل نباشد. آمار مذكور نشان مي‌دهد سهم بازار غالب ارتباطات سيار ايران در اختيار دو اپراتور اول و دوم ارتباطي است و به دنبال آن بيشترين ميزان حضور و استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي نيز در اختيار مشتركان اين اپراتورهاست. به عنوان مثال تصور كنيد زماني كه دسترسي 53.8 ميليون مشترك همراه اول به پلتفرمي نظير اينستاگرام محدود شود در مقايسه با 4.4 ميليون مشترك رايتل، تنها از منظر دسترسي اپراتور اول بايد با 13 برابر خسارت بيشتر مواجه شود. با توجه به ماهيت خصوصي اپراتورهاي غالب كشور، افت كيفيت سرويس‌دهي در آينده پيش‌رو را نمي‌توان بعيد دانست؛ مخصوصا با وجود ثبات تعرفه‌هاي اينترنتي در پنج، شش سال اخير كه صداي اپراتورها را هم درآورد و هر بار دست به دامن سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي شدند كه اقدامي در جهت تعديل تعرفه‌ها داشته باشد به نتيجه‌اي نرسيدند.
بنابراين در چنين شرايطي و افت بالاجبار ترافيك شبكه آنها، نه تنها بايد به دنبال اقدام ضربتي براي جبران هزينه‌هاي آنها بود، بلكه براي عدم توقف طرح‌هاي توسعه‌اي آنها در مناطق دورافتاده كشور و بسط ارتباطات، بايد طرح‌هاي تشويقي و سوبسيدهايي را نيز در نظر گرفت. فيروزآبادي هم كه نسبت به اين مساله آگاه است «ضرر و زيان استارت‌آپ‌ها را هم در پي خسارت به اپراتورهاي تلفن همراه بيان مي‌كند» و از تهيه بسته‌اي براي جبران افت درآمدها خبر مي‌دهد كه در اين بسته معافيت‌هاي مالياتي و همچنين وام‌هايي در نظر گرفته و بخشي از آن ابلاغ شده است.اما با توجه به اينكه دولت ممكن است در پرداخت حقوق و دستمزدها هم با كسري مواجه شود چه برسد به اينكه سمت امتيازات اينچنيني برود، فيروزآبادي عنوان كرده است: «حالا براي اين مشكل هم راه‌حلي گذاشته مي‌شود.» وي توپ را به زمين سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي انداخته و گفته كه اين سازمان موظف است اقتصاد اين حوزه را تنظيم كند و اين كار را انجام خواهد داد. در واقع ماجرا رسيد به نقطه اول؛ جايي كه خود اپراتورها پيش از اين با توجه به وضعيت تورمي طي ساليان اخير و تحريم‌هاي سختي كه بر كشور حاكم است، مراجعه و درخواست‌هاي‌شان را براي اصلاح و تعديل تعرفه‌هاي ارتباطي ارايه كرده بودند؛ تعرفه‌هايي كه اكنون جزو ارزان‌ترين‌ها در دنياست، طي چندين سال متوالي تغييري نكرده و از قضا با نرخ كاهشي نيز مواجه بوده است؛ در هيچ صنعتي طي ساليان اخير با كاهش نرخ تعرفه‌ها مواجه نبوده‌ايم الا صنعت ارتباطات سيار!