كشور كوچكي كه يك ماه كانون توجهات جهان بود
قطر به چيزي كه از جام جهاني ميخواست، رسيد
فاطمه ابراهيمي
در نهايت، بعد از اتمام تورنمنتي كه از زمان اعطاي ميزباني به قطر، در سايه جنجالها قرار گرفته بود، قطر به خواسته خودش كه قرار گرفتن در كانون توجهات جهاني بود، رسيد.
به گزارش روزنامه اعتماد و به نقل از وبسايت نيويوركتايمز، قطر در پايان جام جهاني 2022 به آن چيزي كه از آن انتظار داشت رسيد.
مقامات يك بيابان كوچك كه شبيه يك شبهجزيره به شكل انگشت شست است، هوس شناخته شدن در جهان را داشتند و به همين دليل در سال 2009 پيشنهاد خود را براي دريافت ميزباني جام جهاني 2022 به فيفا ارايه كردند، پيشنهادي كه دستيابي به آن غير محتمل به نظر ميرسيد.
اما يكشنبه شب در حالي كه آتشبازي آسمان بالاي استاديوم لوسيل را درخشان ميكرد، همانطوركه هواداران آرژانتين آواز ميخواندند و ستارهشان ليونل مسي در حالي كه جايزهاي كه يك عمر منتظر لمس آن بود را به دست آورده بود، همه جهان قطر را ميشناختند.
يك فينال ديدني و جذاب، روياي نهايي آرژانتين در برابر فرانسه به واقعيت بدل شد؛ اولين عنوان قهرماني جام جهاني براي مسي به عنوان بهترين بازيكن جهان، يك مسابقه پر هيجان كه پس از به ثمر رسيدن شش گل و ضربات پنالتي حلوفصل شد. و انگار براي اطمينان و قرار دادن اثر نهايي ملت عرب در اولين جام جهاني خاورميانه، شيخ تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر، در حالي كه راه خود را براي اهداي بزرگترين جايزه در اين ورزش انجام ميداد، مسي، درخشانترين بازيكن جام را متوقف كرد و او را عقب كشيد. هنوز يك كار ديگر براي انجام دادن وجود داشت.
او يك عباي مخصوص خليجي كه دور آن حاشيههاي طلايي وجود داشت و براي مناسبات خاص از آن استفاده ميشود را بيرون كشيد و قبل از تحويل جامي كه از طلاي 18 عيار ساخته شده است، اين عبا را به دور ليونل مسي پيچاند .
اين جشن به يك دهه مبهم در خصوص اعطاي ميزباني با رشوه به قطر، پايان يافت. ميزباني كه با ادعاهاي نقض حقوق بشر و مرگ و جراحات ناشي از كارگران مهاجر مواجه بود. كارگراني استخدام شده براي فراهم كردن زيرساختهاي جام جهاني 200 ميليارد دلاري قطر. كشوري تحت سايه تصميمگيريهاي بحثبرانگيز در مورد همهچيز از الكل تا بازوبند قرار گرفته بود.
سپ بلاتر، رييس سابق فيفا، در يك اتفاق خيرهكننده در داخل سالن كنفرانس زوريخ در دوم دسامبر ۲۰۱۰ اعلام كرد كه قطر ميزبان جام جهاني ۲۰۲۲ خواهد بود و بنابراين قطر به مدت يك ماه به مركز توجهات جهاني تبديل خواهد شد، اتفاقي كه هيچكدام از همسايگان قطر تاكنون موفق به انجام آن نشده بودند و بعيد است كه اين ورزش به زودي چنين ميزباني را دوباره به خود ببيند، قطر شايد جزو بدترين ميزبانها براي يك تورنمنت در مقياس جام جهاني بود، كشوري كه به قدري فاقد ورزشگاهها و زيرساختها و تاريخ لازم بود كه پيشنهاد آن توسط ارزيابان خود فيفا با برچسب «ريسك بالا» روبرو شد. اما قطر در اين مدت در استفاده از يك چيز در جهان بسيار مشهور بود: پول.
قطر با حمايت منابع مالي به ظاهر بيانتها براي تحقق به جاهطلبيهاي خود، پروژهاي را آغاز كرد. پروژهاي كه چيزي كمتر از ساخت يا بازسازي كل كشورش براي ميزباني از يك تورنمنت فوتبال يكماهه نداشت. ميلياردها دلار در داخل مرزهاي اين كشور هزينه شد. آنها براي ميزباني در اين جام هفت ورزشگاه جديد در كشورشان ساختند و پروژههاي زيربنايي بزرگ ديگري با هزينههاي مالي و انساني هنگفت را تكميل كردند. اما اين كافي نبود و آنها پول زيادي را به شكلي اسرافگونه خارج از مرزهايشان خرج كردند. آن هم تنها به يك علت: به دست آوردن حمايت تيمهاي ورزشي به ارزش ميلياردها دلار و استخدام ستارههاي ورزشي و افراد مشهور براي حمايت از ميزباني قطر. اين علت انجام اين هزينههاي خارجي براي قطر بود.
و تنها چيزي كه يكشنبه شب بعد از اتمام فينال براي قطر به نمايش گذاشته شد اين بود كه تا زماني كه بازي نهايي در ورزشگاه ۱ ميليارد دلاري لوسيل انجام شد، قطر نميتوانست بازنده اين جام باشد. اين بازي در سراسر خاورميانه از طريق beIN Sports نشان داده ميشد، يك كانال پخش ورزشي كه در پي پيروزي قطر در كسب ميزباني جام جهاني راهاندازي شد. همچنين آنها ميتوانستند ادعا كنند كه دو بازيكن برتر زمين، مسي آرژانتيني و ستاره فرانسوي كيليان امباپه هر دو با باشگاه فرانسوي پاريس سنتژرمن كه متعلق به يك قطري است قرارداد دارند.
امباپه كه در اين ديدار موفق شد جوانترين بازيكن تاريخ باشد و موفق به هتتريك در فينال ميشود بعد از اتمام ديدار روي چمن نشسته بود كه با آغوش امانوئل مكرون رييسجمهور فرانسه روبرو شد و همينطور امير قطر از او دعوت كرد تا همراه او در جشن آرژانتينيها شركت كند.
در شب افتتاحيه رقابتها وضعيت نگرانكننده به نظر ميرسيد. باز شدن چادر طراحيشده در ورزشگاه البيت، محل برگزاري بهشدت سياسي به نظر ميآمد. آن شب، امير قطر كمتر از سه سال پس از آنكه دومين دور محاصره شدن توسط عربستان را مديريت كرده بود، در كنار وليعهد عربستان يعني محمد بن سلمان، حاكم عربستان سعودي نشسته بود.
در اين ايام به مدت يك ماه در قطر معاملات مورد بحث قرار گرفت و اتحادهاي زيادي صورت گرفت. تيم قطر در اولين بازي خود در جام جهاني موفق نبود؛ آنها هر سه بازي را از دست داده و بدترين خروج يك ميزبان در تاريخ جام جهاني را با متحمل شدن سه شكست رقم زدند.
چالشهاي ديگري نيز در اين جام جهاني براي ميزبان وجود داشت، مانند ممنوعيت ناگهاني فروش الكل در محيط ورزشگاه كه تنها دو روز قبل از شروع بازي اول توسط مسوولان قطري مطرح شد و فيفا نيز آن را پذيرفت.
در دومين روز اين تورنمنت، فيفا كمپيني كه از سوي تعدادي از تيمهاي ملي اروپايي، براي پوشيدن بازوبند در حمايت از اقليتهاي جنسي تشكيل شده بود را رد كرد. قطريها همچنين بخشي از تلاشهايي كه به گروهها و منتقدان كمپين در كشورهاي خود وعده داده بود را نيز رد كردند. سپس قطر تلاش هواداران ايراني كه براي برجسته كردن اعتراضات جاري در كشورشان در قطر بودند را از بين برد.
اما در زمين، مسابقه فوتبال و هيجان ارايه شد. گلهاي عالي و بازيهاي زيبا. ناراحتيهاي خيرهكننده و انبوهي از اتفاقات شگفتانگيز وجود داشت و قهرمانان جديدي به دنيا و مخصوصا جهان عرب معرفي شدند.
اول عربستان سعودي بود كه امروز ميتواند ادعا كند قهرمان جهان را در مرحله گروهي شكست داده. مراكش هست كه تبديل شد به تنها تيم آفريقايي كه به جمع چهار تيم پاياني جام رسيد. آن هم بعد از پيروزي بر وزنههاي سنگين فوتبال اروپا مثل بلژيك و اسپانيا و پرتغال.
اين نتايج باعث برانگيختن جشن در سراسر جهان عرب و تعدادي از پايتختهاي بزرگ اروپايي شد. در حالي كه بستري فراهم آورد براي تبليغ آرمان فلسطين. اين تنها كنش سياسي بود كه مقامات قطري جلوي آن را نگرفتند.
در سكوها تصاوير كنجكاوكنندهاي به چشم ميآمد. بازيهاي زيادي بدون حضور حداكثري تماشاچيان آغاز ميشد اما دقايقي بعد از شروع بازي سكوها به شكل مرموزي پر ميشد. اين اتفاق وقتي رخ ميداد كه درهاي ورودي براي مهاجران به صورت رايگان باز ميشد. بعيد است كه بتوان تعداد تماشاگراني كه پول پرداخت كردند هرگز مشخص شود. هزاران صندلي خالي استاديومها را كارگران و مهاجراني كه خودشان استاديومها را ساخته بودند پر كردند.
اين گروه عمدتا از كشورهايي مانند هند، بنگلادش و نپال جمعآوري شده بودند. چهره اين افراد قابل مشاهدهترين چهرهها ميان يك ميليون بازديدكننده مسابقات بود كه به قطر سفر كرده بودند. اين افراد به عنوان داوطلب در استاديومها كار ميكردند، غذا ميدادند و ايستگاههاي مترو را سر و سامان ميدادند.
در فينال مسابقات بيشتر آنهايي كه مانده بودند آرژانتيني بودند. جمعيت تخميني عددي نزديك به ۴۰ هزار نفر را نشان ميدهد. آنها با لباسهاي راهراه آبي و سفيد آسماني در ورزشگاه لوسيل گرد هم آمدند و جو فوقالعادهاي در جام جهاني ايجاد كردند. آنها در طول ۱۲۰ دقيقه تشويق كردند و آواز خواندند و تصاوير بكري ساختند. چيزي كه ثروت قطريها نميتوانست آن را بخرد.
در پايان آرژانتينيها دقيقا به همان چيزي كه از جام جهاني ميخواستند، رسيدند و قطر هم همينطور.