تاتويك هايراپتيان، نماينده دور هفتم مجلس ملي ارمنستان:
پروژه «دهكده‌هاي هوشمند» اسراييل در آذربايجان عليه ايران است
تاتويك هايراپتيان، نماينده دور هفتم مجلس ملي ارمنستان و تحليلگر مسائل قفقاز در گفت‌وگو با خبرگزاري ايلنا با اشاره به موضع قاطع ايران در زمينه حفظ مرز با ارمنستان مي‌گويد: اين مساله كمك بزرگي به ايروان براي حفظ تماميت ارضي‌اش است. در نگاه مردم ارمنستان حمايت ايران بسيار قابل تقدير است و مردم ارمنستان ايران را متحد خوب خود مي‌دانند. حمايت ايران موجب شده تا رهبري ارمنستان تحت فشار جمهوري آذربايجان و تركيه تسليم نشود كه در همين مسير مانورهاي نظامي مشتركي برگزار كرده‌اند تا واكنش ايران را براي پيشروي بسنجند و اگر شرايط مساعد بود به اقدام نظامي عليه ارمنستان به ويژه استان سيونيك دست بزنند.
بخشي از گفت‌وگوي خبرگزاري ايلنا با تاتويك هايراپتيان به شرح زير است:
پس از پايان منازعه سال ۲۰۲۰ ايده فرمت ۳ به‌علاوه ۳ در رابطه با نقش‌آفريني همسايگان در روند ايجاد ثبات در منطقه قفقاز مطرح شد اما هيچ‌گاه شاهد تشكيل آن نبوديم تا ايران نيز در چارچوب آن فرمت در تحولات اين منطقه نقش‌آفرين باشد. نگاه ارمنستان نسبت به نقش‌آفريني ايران چگونه است؟
فرمت ۳ به‌علاوه ۳ يكي از پلتفرم‌هايي است كه براي حل مشكلات مرتبط با قره‌باغ ميان آذربايجان و ارمنستان پيشنهاد شده است اما در حال حاضر فعال نيست. با اين حال حتي بدون در‌نظر گرفتن اين فرمت، ايران يك بازيگر مهم و بزرگ در منطقه است و مي‌تواند در روندها تاثيرگذار باشد. ايران براي نقش‌آفريني در موضوعات منطقه نياز به هيچ فرمتي ندارد. هم روابط ميان ايران و ارمنستان و هم رابطه با آذربايجان به ايران اين امكان را مي‌دهد كه نقشي فعال در موضوعات قفقاز داشته باشد.
نقش تركيه را در ماجراجويي‌هاي باكو چگونه ارزيابي مي‌كنيد، در روزهاي گذشته شاهد رزمايش مشترك «مشت برادري» ميان دو كشور بوديم؟
فراموش نكنيم كه رهبران آذربايجان درست پس از جنگ ۴۴ روزه عليه قره‌باغ كوهستاني در همراهي با تركيه يك رژه را در باكو ترتيب دادند و رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه شعري را در وصف اين رژه خواند كه به عنوان يك ادعاي ارضي عليه ايران تلقي شد. هر چند ايران به اين شعر واكنش نشان داد اما اين تازه شروع اقدامات ضدايراني اين دو كشور بود. علي‌اف به تازگي از هر موقعيتي براي صحبت درخصوص آذري‌زبانان ايران و استفاده از لفظ «آذربايجان جنوبي» استفاده مي‌كند.
تغيير وضعيت موجود پس از جنگ ۲۰۲۰ نه تنها براي ارمنستان و آرتساخ كه براي ايران مشكلات امنيتي ايجاد كرده است. بياييد واقع‌بين باشيم؛ مناطق تحت كنترل قرار گرفته از سوي آذربايجان امروز عليه ايران مورد استفاده قرار مي‌گيرند. آنچه
به نام پروژه «دهكده‌هاي هوشمند» توسط اسراييل در منطقه هم‌مرز با ايران اجرا شد فقط پوششي براي اقدامات نظامي اسراييل عليه ايران است. در آخرين نمونه سفير اسراييل در آذربايجان در مصاحبه‌اي گفت كه «ايران مشكل اسراييل يا آذربايجان نيست بلكه ايران يك مشكل جهاني است.» اين اگر تهديد مستقيم عليه ايران نيست، پس چيست؟
اين نگراني در افكار عمومي و نخبگان ايران وجود دارد كه ارمنستان در جريان فشارهاي امريكا و اروپا درنهايت با ايجاد دالان زنگزور موافقت كرده و
در ازاي دريافت امتيازي، مرز خود با ايران را از دست بدهد، آيا اين نگراني در محافل ملي ارمنستان نيز وجود دارد؟
موضع قاطع ايران در زمينه حفظ مرز با ارمنستان كمك بزرگي به ايروان براي حفظ تماميت ارضي‌اش است. در نگاه مردم ارمنستان حمايت ايران بسيار قابل تقدير است و مردم ارمنستان ايران را متحد خوب خود مي‌دانند. حمايت ايران موجب شده تا رهبري ارمنستان تحت فشار جمهوري آذربايجان و تركيه تسليم نشود كه در همين مسير مانورهاي نظامي مشتركي برگزار كرده‌اند تا واكنش ايران را براي پيشروي بسنجند و اگر شرايط مساعد بود به اقدام نظامي عليه ارمنستان به ويژه استان سيونيك دست بزنند.
مسدود شدن كريدور لاچين بلافاصله پس از رزمايش نظامي تركيه و آذربايجان تصادفي نيست. ائتلاف باكو و آنكارا تنها عليه ارمنستان و آرتساخ نيست بلكه عليه ايران نيز هست. من پيش‌تر هم به نقش اسراييل در اين رابطه اشاره كرده‌ام كه تل‌آويو در جنگ قره‌باغ به آذربايجان كمك كرد و امروز باكو بايد بهاي آن كمك را با باز گذاشتن دست اسراييل در مرز ايران بپردازد.
ايران يك قدرت جدي در منطقه است؛ قرن‌هاست كه همين‌طور بوده و هميشه جا افتاده كه تهران نقش متعادل‌كننده‌اي را ايفا كرده است. لازم است نقش ايران را در ايجاد ملوك‌الطوائف قره‌باغ در قرن ۱۶ تا ۱۸ فراموش كنيم. من مي‌خواهم اين مساله را برجسته كنم كه آرتساخ هميشه براي ايران اهميت امنيتي داشته است و تنها پس از تجاوز آذربايجان در سال ۲۰۲۰، اسراييل با كمك آذربايجان درست نزديك مرزهاي ايران ظاهر شد كه بدون كمك تركيه و آذربايجان امكان‌پذير نبود. ارمنستان اگر كنترل اين مناطق را از دست نداده بود هيچ‌گاه اجازه چنين اقدامي را در مرزهاي ايران نمي‌داد، بنابراين پس از اشغال اين سرزمين‌ها توسط آذربايجان، ايران با مشكلات امنيتي مواجه شد. در نتيجه لازم است ايران با نقش‌آفريني ويژه از تشديد مسائل امنيتي كه مي‌تواند براي كل منطقه فاجعه‌بار باشد، جلوگيري كند.