وقتي رونالدو به عربستان ميرود و ژاوي به قطر
ما بايد قهرمان آسيا شويم؟
سامان زماني
بالاخره بعد از هفتهها صحبت و كش و قوسهاي فراوان رونالدو با عقد قراردادي رسمي به النصر عربستان پيوست تا اينگونه باز هم يك بازيكن مطرح جهان فوتبال پايش به فوتبال آسيا باز شود. در سالهاي اخير ستارههاي زيادي به فوتبال آسيا آمدند اما هيچكدام از آنها راهي به فوتبال ايران پيدا نكردند. رونالدو كه با دستمزد سالانه 200 ميليون يورو از منچستريونايتد راهي النصر شد، بعد از پيوستن به تيم عربستاني گفت: «براي تجربه جديد خود در يك كشور متفاوت شور و شوق دارم. بيصبرانه در انتظار آشنايي با همتيميهاي جديد خود هستم. با هم براي كسب موفقيتهاي بيشتر تلاش خواهيم كرد.»
رونالدو با قراردادي دو ساله رسما به النصر پيوست تا عنوان گرانترين بازيكن تاريخ ليگ عربستان را به خود اختصاص دهد. به نظر ميرسد كه اين بازيكن پرتغالي زمينهساز حضور ديگر ستارههاي بزرگ فوتبال جهان در ليگ عربستان خواهد بود و اين وعدهاي است كه وزير ورزش عربستان هم آنها را رسما اعلام كرد. فيصل بن تركي، وزير ورزش عربستان بعد از پيوستن رونالدو به النصر در توييتي نوشت: از حضور يكي از بهترين بازيكنان تاريخ فوتبال در عربستان خوشحال هستيم. كريستيانو رونالدو خوش آمدي. ما از ديگر باشگاهها براي جذب بازيكنان بزرگ فوتبال جهان حمايت ميكنيم.
از مودريچ، ليونل مسي، سرخيو راموس، بوسكتس و انگولو كانته به عنوان ديگر وروديهاي ليگ عربستان در آيندهاي نزديك ياد ميشود. هواداران الهلال با منتشر كردن تصويرهايي از مسي با پيراهن اين تيم خواستار جذب اين بازيكن شدهاند.
عربستان خود را آماده گرفتن ميزباني جام جهاني ميكند و به همين خاطر در گام نخست به دنبال آوردن بازيكنان بزرگ به ليگ خود است تا توجهها را معطوف خود كند و اين همان كاري بود كه قطريها انجام دادند و توانستند با آن ميزباني بزرگترين رقابت فوتبال در جهان را به دست آورند.
عربستانيها در كنار ساير رقباي ايران در آسيا درحالي ستارههاي نامدار جهان را به خدمت ميگيرند كه سالهاي سال است فوتبال ايران از حضور بازيكنان خارجي بيكيفيت رنج ميبرد. خارجيهاي بيكيفيت آنقدر به فوتبال ايران آمدند و ميليونها دلار به جيب زدند كه پارسال فدراسيون فوتبال تصميم گرفت حضور بازيكن خارجي در ليگ برتر ايران را ممنوع كند تا اينگونه بتواند جلوي حضور بازيكنان بيكيفيت خارجي را بگيرد. در اينكه حضور اين دسته بازيكنان در فوتبال ايران به جريان دلاليسم گره خورده شكي نيست اما به راستي تا چه زماني قرار است همين رويه ادامه داشته باشد؟ وقتي بازيكني در سطح رونالدو و ژاوي پا به فوتبال آسيا ميگذارند قطعا باعث پيشرفت فوتبال در اين قاره ميشوند. كشوري كه چنين بازيكناني جذب ميكند هم بيشترين سهم را از پيشرفت در عرصه فوتبال ميبرد. شايد با خود بگوييد اين ستارهها درست زماني كه به دوران افت خود نزديك شده بودند به فوتبال آسيا آمدند اما تجربه بالاي آنها در جهان فوتبال آنقدر ارزشمند است كه سالهاي سال ميتوانند از اين تجربه به پيشرفت فوتبال يك كشور كمك كنند. اگر ۱۰ سال قبل كه كريستيانو رونالدو در روزهاي اوج فوتبال حرفهاي خود بهسر ميبرد، ميگفتند ستاره پرتغالي در ادامه رقابت با ليونل مسي راهي النصر عربستان ميشود يا شما را ديوانه ميناميدند يا حرفتان را يك فرض محال ميدانستند اما در دنيايي كه پول، حرف اول را ميزند رونالدو كمتر از چند هفته بعد از جام جهاني ۲۰۲۲ در انتقالي ركوردشكن، با دستمزد سالانه ۲۰۰ ميليون يورو راهي عربستان شد.
اگرچه در سالهاي گذشته بازيكنان بزرگ و صاحبنامي مانند ژاوي، اينيستا، خامس رودريگس، دلپيرو، ريوالدو، توز، آنلكا و بسياري بازيكنان بزرگ از اروپا راهي آسيا شدهاند اما انتقال رونالدو به النصر بزرگترين جابهجايي يك بازيكن از اروپا به آسياست. البته هيچ بعيد نيست كه چندي بعد ليونل مسي هم كه رابطه نزديكي با سياستمداران قطري دارد، راه رونالدو را با دستمزدي مشابه طي كند و به تيمي قطري ملحق شود اما تا به اين لحظه انتقال رونالدو بسيار از غيرممكنها را در آسيا ممكن كرده است. نگاهي به دو دهه گذشته و انتقالهاي بزرگ آسيا نشان ميدهد كه كشورهاي مختلف از جمله قطر، چين، هند و ژاپن بيشترين نقش را در ثبت اين جابهجاييهاي پر سر و صدا داشتهاند. پيشتر امارات و ازبكستان هم برخي بزرگان جهان را به كشورهاي خود آورده بودند. با مرور نقل و انتقالات خارجي در فوتبال ايران و بررسي نامدارترين بازيكنان خارجي، به زحمت ميتوان از جيلويد ساموئل، شيخ دياباته و مامه تيام به عنوان بزرگترين بازيكنان خارجي چند دهه گذشته نام برد كه نامدارتر از سايرين بودهاند.
هر چند يك بررسي موشكافانه نشان ميدهد كه ساموئل، هافبك فقيد و سابق استقلال كه چندين سال پيش در يك سانحه رانندگي جان باخت، در مقطعي به اردوي تيم ملي انگليس هم دعوت شد و در تيمهاي استون ويلا و بولتون در ليگ برتر انگليس بازي كرده بود.
در عوض فوتبال ايران مملو از تعداد بيشماري بازيكن كم كيفيت است كه علت اصلي اين مساله حضور دلالهاي بيشمار و بضاعت مالي ضعيف تيمهاي ايراني است.
تنها مزيت حضور اين خارجيهاي نامدار در كشورهاي آسيايي، همگروهي گاه و بيگاه رقبا با تيمهاي ايراني است كه منجر به حضور بازيكناني مانند ژاوي و ريوالدو در ايران شد تا حداقل هواداران ايراني هم براي يكبار اين فوتباليستها را در سالهاي پاياني فوتبالشان از نزديك ببينند.
در سالهاي نه چندان دور الساندرو دلپيرو به دهلي دينامو هند، نيكولاس آنلكا به مومباي سيتي هند، رابرت پيرس به افسي گوا هند، ديگو فورلان به مومباي سيتي هند، آندرس اينيستا به ويسل كوبه ژاپن، كارلوس توز به شانگهاي شينهوا چين، خامس رودريگس به الريان قطرو ريوالدو به بنيادكار ازبكستان پيوستند و حالا هم رونالدو راهي النصر عربستان شده است.
كشورهايي كه اين ستارهها را جذب كردهاند، سرعت پيشرفت خود را افزايش دادهاند و فوتبال ايران بازيكنان بيكيفيت خارجي درجا زده است. به راستي با اين رويه چرا بايد انتظار داشته باشيم فوتبال ما چه در رده ملي و چه باشگاهي قهرمان آسيا شود؟