پناهجويان، قرباني چرخش به راست بايدن
قوانين و نحوه برخورد با پناهجويان در مرزهاي ايالات‌متحده ظالمانه است؛ چه زيرنظر يك رييس‌جمهور نژادپرست اجرايي شود و چه زيرنظر رييس‌جمهوري كه از ضرورت «طي پروسه قانوني و ايمن» سخن مي‌گويد.
اجداد ايرلندي جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات‌متحده با كشتي‌هاي حمل و نقل تابوت از ايرلند گريختند تا به ايالات‌متحده بيايند و از قحطي در امان بمانند. والدين كامالا هريس، معاون اول رييس‌جمهور مهاجراني از هند و جاماييكا بودند كه براي تحصيل به امريكا سفر كردند و در آنجا ماندگار شدند. الخاندرو مايوركاس، وزير امنيت داخلي هم در زمان كودكي به همراه خانواده‌اش از كوبا و خطراتي كه آنها را تهديد مي‌كرد، گريخت تا در ايالات‌متحده ساكن شود.
هر سه آنها روز پنجشنبه 5 ژانويه در مقابل دوربين‌هاي تلويزيوني قرار گرفتند تا از سياست‌هاي جديد دولت درقبال پناهجويان رونمايي كنند؛ سياست‌هايي كه به گفته برخي فعالان اين حوزه از نظر «ظالمانه بودن» تفاوتي با سياست‌هاي دولت ترامپ ندارد.
روزنامه واشنگتن‌پست نوشته است: «قطعا لحظه اعلام اين سياست‌هاي جديد براي رييس‌جمهوري كه وعده داده بود سياست‌هاي مهاجرتي دونالد ترامپ رييس‌جمهور پيشين ايالات‌متحده را به زباله‌دان تاريخ بيندازد، لحظه خوبي نبود. دولت بايدن قصد داد به اخراج افرادي كه به‌طور غيرقانوني خود را به خاك ايالات‌متحده رسانده‌اند، ادامه دهد و تدابير سختگيرانه‌اي را براي جلوگيري از ورود پناهجويان از طريق مرزها اعمال كند.» به نوشته اين روزنامه اقدام دولت بايدن مي‌تواند گروه‌هاي ليبرال را نسبت به دولت بدبين كرده و در تصميم آنها براي راي دادن دوباره به جو بايدن در انتخابات 2024 -در صورت حضور مجدد او در انتخابات- ترديد ايجاد كند.
«ظالمانه بودن مهم‌ترين نكته آن است»
«ظالمانه بودن مهم‌ترين نكته آن است» عبارتي بود كه اولين‌بار آدام سرور در اكتبر 2018 در مقاله‌اي در نشريه آتلانتيك از آن استفاده كرد و دموكرات‌ها براي توصيف سياست‌هاي دولت دونالد ترامپ در مساله مهاجرت كه شامل اخراج پناهجويان از مرز و جدا كردن اعضاي خانواده‌ها از يكديگر مي‌شد آن را به كار مي‌بردند.
اينترسپت مي‌نويسد: شكي در اين مساله وجود ندارد كه شرارت غيرقابل باوري در تصميمات و سياست‌هاي دولت ترامپ در جمع‌آوري، در قفس انداختن و اخراج مهاجران غيرسفيدپوست وجود داشت، اما آيا ظلم و شرارت تنها زماني رقم مي‌خورند كه نيتي شرورانه و ظالمانه در پس ماجرا باشد؟
واقعيت اين است كه ساز و كار و قوانين مرزي در ايالات‌متحده ظالمانه و البته بي‌رحمانه است. تفاوتي هم ندارد كه زيرنظر كدام رييس‌جمهور اجرايي مي‌شود؛ چه رييس‌جمهوري كه آشكارا توهين‌هاي نژادپرستانه مي‌كند و چه رييس‌جمهوري كه با پوشش تاكيد بر«ضرورت طي پروسه قانوني و ايمن» دستور برنامه‌ريزي براي جلوگيري از ورود هزاران مهاجر را صادر مي‌كند. اقدام اخير جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات‌متحده و سياست‌هاي دولت او درقبال مهاجران درست مانند دونالد ترامپ سياست‌هايي هستند كه «ظالمانه بودن مهم‌ترين نكته آن است.»
حتي اگر جو بايدن اين سياست جديد را به اين دليل اعمال كرده باشد كه از حملات جمهوري‌خواهان با ابزار مطالبه «نظم و قانون» در امان بماند، اين مساله دليلي براي قابل قبول بودن سياست‌هاي دولت او درقبال پناهجويان نخواهد بود. جمهوري‌خواهان آشكار ساخته‌اند كه فارغ از اينكه جو بايدن چه سياست‌هايي را در پيش گيرد يا چه اندازه محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي جديد عليه پناهجويان اعمال كند او را به عنوان يك رييس‌جمهور طرفدار «مرزهاي باز» در رسانه‌هاي‌شان به تصوير بكشند. به همين دليل اين بايد يك حقيقت پذيرفته شده باشد كه هيچ ميزاني از اعمال محدوديت عليه پناهجويان براي سفيدبرترپندارها كافي و قابل قبول نيست.
البته نبايد اين سياست‌هاي دموكرات‌ها را صرفا تلاشي براي راضي نگه داشتن راستگرايان دانست. روساي جمهور دموكرات به ويژه باراك اوباما كه به دليل سياست‌هايش درقبال پناهجويان از سوي فعالان اين حوزه «فرمانده كل اخراج‌كنندگان» لقب گرفته بود، همواره سياست‌هاي سختگيرانه‌اي را درقبال مرزها و مساله پناهجويان اتخاذ كرده بودند.
دموكرات‌ها به جاي تكيه بر شعارهاي نژادپرستانه‌اي چون «اول امريكا» تلاش مي‌كردند رويكرد خود در قبال مساله پناهجويان را با استفاده از زبان نئوليبرالي و تكيه بر ضرورت بازگرداندن نظم توجيه كنند. با اين حال، بستن مرزها و بيرون كردن پناهجويان فارغ از اينكه با چه دليل و با چه ادبياتي توجيه شود، همان اثرات فاجعه‌بار و مرگبار را دارد.
به گزارش «اعتماد»، روز پنجشنبه 5 ژانويه دولت بايدن از مجموعه‌اي از تغييرات در سياست‌هاي مرزي رونمايي كرد. اين تغييرات شامل يك توافق با دولت مكزيك مي‌شد كه براساس آن دولت ايالات‌متحده اجازه مي‌يافت هزاران نفر از پناهجويان اهل ونزوئلا، كوبا، نيكاراگوئه و هاييتي كه خود را به مرزهاي ايالات‌متحده مي‌رسانند به مكزيك اخراج كند و در ازاي آن 30 هزار سهميه ماهانه براي اين كشورها به منظور طرح درخواست قانوني پناهندگي تخصيص داده شود.
رييس‌جمهور امريكا گفت: «پيام من اين است؛ اگر تلاش مي‌كنيد كوبا، نيكاراگوئه و هاييتي را ترك كنيد و تمايل داريد برنامه زندگي خود را در امريكا آغاز كنيد، به اين شكل به مرز نرويد! همانجايي كه هستيد، بمانيد و از همانجا به صورت قانوني اقدام كنيد.»
دولت بايدن هشدار داده است اگر پناهجويان و جويندگان كار و رفاه، راه مهاجرت قانوني را انتخاب نكنند، دولت دستگاه‌هاي اجرايي را مجاز خواهد كرد كه آنها را سريع‌تر اخراج كرده و تا پنج سال نيز از ورود دوباره به خاك امريكا منع شوند.
ناتاشا لنارد، روزنامه‌نگار امريكايي در اين باره نوشته است: «خطر اصلي سياست‌هاي مهاجرتي دولت بايدن اين است كه اين سياست‌ها نشان‌دهنده نوعي تعهد ايدئولوژيك به ايجاد بازدارندگي در برابر مهاجران است نه صرفا ايجاد يك رويه قانوني براي آنها. اين شرايط به نوعي به معناي آن است كه ميليون‌ها نفر را كه عمدتا رنگين‌پوست و غيرسفيدپوست هستند به رنج و حتي مرگ محكوم كنيم. مساله ظالمانه بودن سياست‌ها، بدون تغيير باقي مانده است.»
تصميم دولت بايدن چند روز پس از آن اتخاذ شد كه دادگاه عالي حكم به پابرجا بودن يك قانون بازمانده از دوره ترامپ داد. قانون محدوديت مرزي 42، براي نخستين‌بار در دولت ترامپ و از ابتداي بهار 2020 و در زمان آغاز همه‌گيري كرونا اجرايي شد. طبق اين قانون مهاجران اجازه ورود به خاك امريكا را ندارند و مقامات مرزي درخواست پناهندگي آنها را به دليل شرايط اضطراري بهداشتي بررسي نمي‌كنند. از زمان اجراي اين قانون انتقادهاي شديدي از سوي فعالان حقوق مهاجران مطرح شده است و آنها معتقدند اين قانون ظالمانه و غيرانساني است و به دليل آنكه محدوديت‌هاي دوران كرونا لغو شده است، اين قانون نيز بايد لغو شود. در همين حال مقامات مرزي و برخي جمهوري‌خواهان بر اين باورند كه پايان دادن به اين سياست منجر به هجوم گسترده مهاجران به سوي مرزهاي امريكا مي‌شود. درنهايت دادگاه عالي امريكا چندي پيش دستور داد قانون بحث‌برانگيز محدوديت مرزي دوران ترامپ موسوم به قانون 42، در زمان حاضر به قوت خود باقي بماند. اين حكم از سوي دادگاه عالي زماني صادر شد كه 19 دادستان جمهوري‌خواه امريكايي در دادخواستي اضطراري خواستار ادامه اجراي اين سياست مهاجرتي شدند كه قرار بود در انتهاي سال 2022 به پايان برسد.
پشت كردن به بدنه اصلي حاميان
بايدن و كارگزاران اصلي او در موضوع مهاجرت علاوه بر اينكه خود از خانواده‌هايي مهاجر بودند، در انتخابات 2020 از داستان‌هاي زندگي‌شان و اين مساله كه مهاجر هستند براي جذب آراي مهاجران و رنگين‌پوستان بهره بردند و عليه بستن مرزها و اخراج مهاجران موضع گرفتند. حالا اما آنها اقدامي دقيقا بر‌خلاف آنچه وعده داده بودند، انجام مي‌دهند. دنيل تكنور، استاد علوم سياسي دانشگاه اورگان كه براي سال‌ها موضوع سياست دولت‌هاي مختلف در ايالات‌متحده در قبال موضوع مهاجرت را دنبال مي‌كند، مي‌گويد: «همه روساي جمهور دموكرات در دوران معاصر يعني كارتر، كلينتون، اوباما و حالا بايدن مساله مهاجرت را به عنوان يك ميدان مين سياسي ديده‌اند. از يك‌سو، براي نسل‌ها هويت حزب دموكرات به عنوان يك حزب طرفدار مهاجران مطرح شده و بخش قابل‌توجهي از پايگاه اين حزب را آسيايي‌ها، لاتين‌تبارها و رنگين‌پوستان تشكيل مي‌دهند و از سوي ديگر، دولت‌هاي دموكرات به شدت ازسوي راي‌دهندگان مستقل در ايالت‌هاي كليدي ميدان نبرد براي اتخاذ سياست‌هاي سختگيرانه‌تر در اين حوزه تحت فشارند.»
پناهجويان و مساله حقوق بشر
يكي از مسائل مطرح شده از سوي دولت ايالات‌متحده درقالب سياست‌هاي جديد اين است كه پناهجويان در صورت داشتن حامي مالي در ايالات‌متحده و پس از بررسي سوابق پذيرفته خواهند شد.
ماري ميلر فلاورز، پژوهشگر مركز حقوق كودكان مهاجر معتقد است: «حق پناهندگي نبايد به شيوه فرار شما از خطر يا امكانات مالي شما بستگي داشته باشد.» به گفته او، اين شيوه دولت بايدن در تاييد و بررسي مهاجران كه به نوعي گزينش گزينه‌هاي بهتر از ميانه آنهاست در تضاد با ماهيت مساله پناهجويان است و كمكي به آنهايي كه با خطرات فوري يا مشكلات بزرگ مواجهند، نمي‌كند.
جمهوري‌خواهان آشكار ساخته‌اند كه فارغ از اينكه جو بايدن چه سياست‌هايي را در پيش گيرد يا چه اندازه محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هاي جديد عليه پناهجويان اعمال كند او را به عنوان يك رييس‌جمهور طرفدار «مرزهاي باز» در رسانه‌هاي‌شان به تصوير بكشند،به همين دليل اين بايد يك حقيقت پذيرفته شده باشد كه هيچ ميزاني از اعمال محدوديت عليه پناهجويان براي سفيدبرترپندارها كافي و قابل قبول نيست.