انفجار هولناك دو خانه بر اثر نشت گاز
اهالي خيابان «بلوار معلم» شهرستان ايرانشهر شركت گاز را مقصر مي‌دانند اما شركت گاز حادثه را گردن نمي‌گيرد
بهاره شبانكارئيان
با شروع فصل سرما افراد زیادی در کشور دچار حوادثی مانند گازگرفتگی یا انفجار خانه بر اثر نشتی گاز می شوند. برخی از افراد هم به خاطر نشتی گاز، خانه های‌شان تخریب می شود و جان شان را از دست می دهند. یکی از این انفجارها که به دلیل نشتی گاز صورت گرفت، روز دوشنبه سوم بهمن ماه امسال در خیابان «بلوار معلم، کوچه پانزدهم» شهرستان ایرانشهر واقع در استان سیستان و بلوچستان بود. آن هم در ساعت ۶ صبح.
مديرروابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي ايرانشهر درباره انفجار اين خانه كه بر اثر نشتي گاز رخ داده به من مي‌گويد: «گاز اين منطقه از مهرماه امسال وصل شده است. به نظر مي‌رسد پيمانكاري كه گاز اين منطقه را وصل كرده، سهل‌انگاري كرده است. از ابتداي سال جاري اين سومين خانه‌اي است كه در شهرستان ايرانشهر بر اثر نشت گاز منفجر شده است. همچنين در اين شهرستان از ابتداي امسال تاكنون بر اثر نشت گاز و انفجار ۴ نفر كشته و ۶ نفر مصدوم شده‌اند. آخرين مورد هم مربوط به انفجار خانه‌اي در بلوار معلم اين شهرستان است كه حدود ۶۰ الي ۷۰ درصد از اين خانه هم تخريب شده و عملا اين خانواده چهار نفره، ديگر نمي‌توانند در آن زندگي كنند. البته بايد بگويم هر چهار نفر اين خانواده هم مصدوم شده‌اند.»
امام دادي،مدير روابط عمومي شركت گاز شهرستان ايرانشهر به «اعتماد» مي‌گويد: «با توجه به گزارش‌هاي اوليه از آتش‌نشاني مشخص شده كه مشكل از «سيلندر گاز» بوده است و موضوع ربطي به نشتي لوله گاز ندارد.» در حالي كه كدخدايي، رييس آتش‌نشاني اين شهرستان به «اعتماد» مي‌گويد: «اين انفجار بر اثر نشتي گاز رخ داده و باعث شده خانه تخريب شود. نشتي گاز هم مربوط به شركت گاز مي‌شود.» حتي روايت اين خانواده و برخي اهالي محل نشان مي‌دهد ماموران شركت گاز نشتي گاز را در كوچه نزديك به اين خانه پيدا و آن را رفع كردند.
روز حادثه
آقاي «داوودي» كه در بيمارستان بستري است از انفجار خانه‌شان در روز سوم بهمن ماه امسال به «اعتماد» مي‌گويد: «من دو فرزند دارم يكي از آنها ۱۲ سال دارد و ديگري ۹ سال. بچه مدرسه‌اي هستند. براي همين سر صبح ساعت ۶ از خواب بيدار شدم كه صبحانه براي‌شان درست كنم و آنها را به مدرسه ببرم. رفتم سمت گاز و تا فندك را روشن كردم، ديگر هيچي نديدم. آتش كل فضاي خانه را گرفت. يكي از ديوارهاي خانه‌مان هم به‌طور كامل فرو ريخته است. يكي از پاهايم از ناحيه لگن شكسته شده و هر دو دستم به اضافه صورتم سوخته است. دو فرزندم هم دچار سوختگي شدند اما بعد از يك شب از بيمارستان مرخص شدند. همسرم هم صورتش به‌شدت ورم كرده و سوخته. به دستور پزشك متخصص، همسرم را به بيمارستاني در زاهدان منتقل كردند. ما از كپسول گاز استفاده مي‌كنيم. كپسول گاز ما درست است و هيچ مشكلي ندارد. يك ماه پيش هم همسايه ديوار به ديوار ما خانه‌شان منفجر شد و دو نفر فوت شدند. يك مادر به همراه كودك خردسالش جان‌شان را از دست دادند. پشت خانه ما جديدا لوله گاز كاشتند، گفتند كه نشتي از آنجا بوده. يك روز پس از حادثه ماموران اداره گاز براي بازرسي آمدند من كه آنجا نبودم اما خواهرزاده‌ام آنجا حضور داشت.» خواهرزاده آقاي داوودي در مورد بازرسي كه ماموران اداره گاز از محل داشتند، مي‌گويد: «ماموران از شركت گاز با دستگاه‌هايي كه با خود آورده بودند براي رديابي نشتي گاز تلاش كردند و در نهايت نشتي را در خيابان پيدا كردند. نشتي از داخل كوچه بود. لوله گاز بايد از سطح زمين خيلي پايين‌تر قرار بگيرد و از آنجا عبور كند اما ماموران شركت گاز با دو، سه تا بيلي كه زدند، لوله گاز را پيدا كردند.»
با صحبت‌هاي شما مشخص است كه اداره گاز مقصر بوده واكنش ماموران به نشتي گاز چه بود؟
با اين شرايطي كه پيش آمده صددرصد شركت گاز بايد قبول كند كه مقصر است. موقعي كه ماموران نشتي را پيدا كردند؛ صلوات بلند فرستادند و نشتي را گرفتند و رفتند. همين واكنش آنها بود. الان شركت گاز بايد جوابگوي ما باشد. چون نشتي گاز از داخل خيابان بوده است.
واكنش برخي از اهالي محل
يكي از افراد همين محل در مورد انفجار اين دو خانه طي يك ماه گذشته به «اعتماد» مي‌گويد: «گاز ما هم قطع شده است. انفجار بر اثر گاز به خاطر سهل‌انگاري پيمانكار بوده است. انفجار اين دو خانه در فاصله يك ماه ۲ كشته و چندين زخمي بر جاي گذاشته است. يك ماه پيش هم كه خانه‌اي در همسايگي خانواده داوودي منفجر شد، مسوولان و كارشناسان مربوطه گفتند؛ اين نشتي از داخل خانه بوده و به لوله‌هاي گاز ربطي ندارد. الان دوباره اين اتفاق افتاد و مشخص شد كه نشتي از داخل كوچه بوده است. دو اتاق خواب خانه آقاي داوودي كاملا تخريب شده. مگر نبايد پيمانكار قبل از اينكه كار را تحويل بدهد، تست نهايي را انجام دهد؟ آقاي داوودي يكي از پاهايش از ناحيه لگن شكسته و همسرش هم به دليل سوختگي به بيمارستان زاهدان اعزام شده. اين خانواده هيچكس را جز خدا ندارند. آقاي داوودي كارگر روزمزد است و اگر نتواند كار كند معلوم نيست خرج‌شان را بايد از كجا تامين كنند.»
يكي از همسايگان آنها در كوچه پانزدهم هم مي‌گويد: «يك ماه پيش هم كه يك خانه ديگر منفجر شد شركت گاز اعلام كرد كه نشتي از كپسول گاز خانه آنها بوده در صورتي كه الان با انفجار خانه دوم بر اثر گاز متوجه شديم نشتي گاز در پشت پنجره آنها در خيابان بوده است. سرپرست خانواده‌اي كه يك ماه پيش دو نفر از اعضاي خانواده‌اش كشته شدند، مي‌گفت كه پول ندارد خانه اجاره كند و كسي را هم ندارد كه به او خانه يا اتاقي براي زندگي بدهد.» يكي ديگر از همسايگان نيز مي‌گويد: «ما شنيديم ديه دو نفري كه سري اول يعني يك ماه پيش بر اثر نشت گاز كشته شدند را شركت گاز به پدر خانواده پرداخت كرده است.»
دلايل نشت گاز چيست؟
طي سالياني كه از مصرف گاز طبيعي به عنوان سوخت در كشور ما مي‌گذرد هر از چندگاه حادثه‌اي در اثر بي‌احتياطي و عدم رعايت نكات ايمني روي مي‌دهد و صدمات و خساراتي را به وجود مي‌آورد. نشت گاز يكي از مشكلاتي است كه وقوع آن مي‌تواند خطرات مالي و جاني بسياري را به دنبال داشته باشد. يكي از اصلي‌ترين دلايل اين نشتي وجود مشكل و ايراد در لوله‌كشي است.
بر اساس آمارهاي منتشرشده هر ساله تعداد زيادي از افراد بر اثر نشتي گاز و مشكلات و خرابي‌هاي موجود در لوله‌هاي گاز جان خود را از دست مي‌دهند. بسياري از اين حوادث در هنگام خواب رخ مي‌دهد و فرد به تدريج بر اثر مسموميت هوايي دچار آسيب مي‌شود.
ساييدگي لوله
يكي از دلايلي كه توصيه مي‌شود لوله‌هاي گاز را در ديوار يا عمق زمين نصب نكنيد اين است كه در صورت نشت گاز بتوان آن را سريع‌تر و با هزينه كمتر رفع كرد. لوله‌هاي گاز پيچ و خم‌هايي دارد كه در اثر عبور گاز و به تدريج دچار ساييدگي مي‌شود. اين ساييدگي به مرور به لايه بيروني لوله رسيده و با به وجود آوردن منفذي كه حتي با چشم نيز مشاهده نمي‌شود نشتي گاز را به دنبال دارد.
عايق‌كاري نامناسب
براي انجام گاز كشي در ساختمان‌ها مي‌بايست لوله‌ها يه يكديگر متصل گردند. اتصال اين لوله‌ها بايد به صورت دقيق و استاندارد عايق شوند. برخي از افراد به دليل عدم وجود تخصص در اين امر بدون رعايت استانداردها و با بي‌دقتي لوله كشي را انجام مي‌دهند و در نهايت به مرور لوله‌ها دچار نشت شده و خطراتي را به دنبال دارند.
ورود ضربه به لوله‌هاي گاز
در صورتي كه در هنگام تعميرات ساختمان، اسباب كشي، جابه‌جايي لوازم، تميز كردن ساختمان و … به لوله‌هاي گاز آسيبي وارد شود، شايد در همان لحظه مشكل را نشان ندهد ولي به مرور منفذ‌ريزي در لوله‌ها به وجود مي‌آيد كه نتيجه آن نشت لوله‌ها و ورود خسارات است.
جنس نامناسب لوله‌ها
همانطور كه مي‌دانيد ساييدگي و خوردگي لوله‌ها از جمله مواردي است كه نشتي گاز را به دنبال دارد. حال در صورتي كه جنس لوله‌ها نامرغوب و نامناسب باشد، فرآيند نشت سريع‌تر اتفاق افتاده و خسارات بيشتري را نيز به بار مي‌آورد.