جنگ بي‌پايان سايه‌ها در خاورميانه

محمدحسين  لطف‌الهي

حمله موشكي بامداد يكشنبه 19 فوريه اسراييل به سوريه دست‌كم 15 كشته بر جاي گذاشت؛ ساعاتي بعد، بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسراييل مدعي شد كه حمله هفته گذشته به يك نفتكش متعلق به سرمايه‌داري اسراييلي در درياي عرب از سوي ايران انجام شده است.

ارتش سوريه روز يكشنبه 19 فوريه در بيانيه‌اي اعلام كرد دمشق و مناطقي در اطراف اين شهر از سوي اسراييل مورد حمله قرار گرفته است. براساس اين بيانيه، حمله مذكور در ساعت 22:00 بامداد اتفاق افتاده است. منابع دولتي سوريه مي‌گويند در اين حمله 5 غيرنظامي كشته شده‌اند اما سازمان ديد‌بان حقوق بشر سوريه تعداد جان‌باختگان را ۱۵ نفر ازجمله دو زن اعلام كرده است. به ‌گفته ديد‌بان حقوق بشر سوريه، اهدافي در محله «كفر سوسه» هدف حمله اسراييلي‌ها بوده و ساختمان‌هاي زيادي بر اثر اصابت موشك‌هاي شليك شده از سوي اين جنگنده‌ها آسيب ديده‌اند.
اين محله يكي از مهم‌ترين محله‌ها در جنوب غرب دمشق بوده كه ساختمان شوراي وزيران و همچنين ساختمان وزارت امور خارجه در آنجا قرار دارد. يك ساختمان فرهنگي متعلق به ايران نيز در اين منطقه قرار دارد.
خبرگزاري فرانسه نوشته است كه هنوز روشن نيست كه هدف اصلي حمله چه بوده و ارتش اسراييل از اظهارنظر رسمي پيرامون عمليات خودداري كرده است. يكي از سخنگويان ارتش اسراييل گفته است كه آنها «درباره گزارش‌هايي كه در رسانه‌هاي خارجي منتشر شده اظهارنظر نمي‌كنند.» اسراييل هنوز مسووليت رسمي اين حمله را نپذيرفته است.
برخي منابع نزديك به عربستان سعودي روز يكشنبه مدعي شده بودند كه تعدادي از «مقام‌هاي ارشد سپاه پاسداران» هدف اين حمله بوده‌اند. 
با اين حال خبرگزاري ايرنا اين ادعا را تكذيب كرده و مي‌گويد نه آن ساختمان فرهنگي و نه هيچ مقام ايراني در اين حمله هدف قرار نگرفته‌اند: «از بامداد روز يكشنبه برخي شبكه‌هاي خبري و مجازي ادعاهايي درخصوص شهادت شماري از مسوولان ايراني در دمشق و همچنين هدف قرار گرفتن مدرسه امام خميني(ره) منتشر كردند كه هيچ يك صحت ندارد. محل اصابت راكت چند ساختمان با مجتمع امام خميني(ره) فاصله دارد و حتي شيشه‌هاي اين مجتمع نيز آسيب نديده است. اين مجتمع داراي دو قسمت مجزاي دخترانه و پسرانه مي‌باشد كه در همه مقاطع تحصيلي از ابتدايي تا پايان متوسطه فعال است.» ايرنا ساعاتي قبل از آن هم در خبر ديگري نوشته بود: «بنابر كسب اطلاعات دقيق از منابع موثق و حضور ميداني خبرنگار ايرنا در محل اصابت راكت در منطقه كفرسوسه دمشق، هيچ فرد ايراني در حمله جنايتكارانه بمب‌افكن‌هاي رژيم صهيونيستي به اين منطقه آسيبي نديده است.»
وزارت دفاع سوريه مي‌گويد موشك‌هاي اسراييلي از بلندي‌هاي جولان شليك شده‌اند. اين بلندي‌ها از سال 1981 در اشغال اسراييل است.
وزارت امور خارجه سوريه نيز در بيانيه‌اي اين حمله را محكوم كرد. به گزارش خبرگزاري دولتي سوريه (سانا) در اين بيانيه آمده است: «وزارت امور خارجه و مهاجران تاكيد كرد كه سوريه از دبيرخانه سازمان ملل متحد و شوراي امنيت انتظار دارد كه تجاوزات و جنايات (اسراييل) را محكوم كند، اقدامات لازم را براي توقف آن اتخاذ كرده، عاملان آن را پاسخگو و مجازات كرده و از تكرار نشدن آن اطمينان حاصل كند.» حمله اسراييل به دمشق زماني صورت مي‌گيرد كه سوري‌ها هنوز از اثرات فاجعه‌بار زلزله رنج مي‌برند و براي حمايت از آسيب‌ديدگان از زلزله تلاش مي‌كنند. اين حمله همچنين همزمان با حملات گروه تروريستي (داعش) بود كه منجر به شهادت ده‌ها غيرنظامي بي‌سلاح در حومه شرق استان حمص شد.
ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه روز گذشته حملات رژيم اسراييل عليه اهدافي در دمشق و حومه آن از جمله برخي ساختمان‌هاي مسكوني را كه‌ منجر به شهادت‌ و زخمي شدن جمعي از شهروندان بي‌گناه سوري شد، به ‌شدت محكوم كرد. براساس بيانيه‌اي كه وزارت امور خارجه ايران منتشر كرده «سخنگوي وزارت امور خارجه با اشاره به توالي حملات جديد رژيم اسراييل و حملات گروهك تروريستي داعش عليه ملت سوريه، پيوند و هماهنگي اين دو موجوديت تروريستي را پيوندي طبيعي و ذاتي خواند كه در شرايط مواجهه ملت سوريه با آثار زلزله ويرانگر دو هفته قبل، درصدد تشديد آلام و رنج و مصيبت مردم اين كشور هستند.» او همچنين «سكوت كشورهاي غربي نسبت به نقض مكرر حاكميت و تماميت سرزميني سوريه از سوي رژيم متجاوز صهيونيستي را شرم‌آور خواند و از جامعه جهاني و نهادهاي مسوول بين‌المللي به‌ويژه شوراي امنيت سازمان ملل متحد خواست واكنش فوري، جدي و موثري نسبت به تجاوزات رژيم تروريستي صهيونيستي عليه يك عضو سازمان ملل متحد داشته باشند.»
از زمان آغاز جنگ داخلي در سوريه در نزديك به يك دهه قبل، حملات اسراييل به درون خاك سوريه تشديد شده و نيروي هوايي اسراييل به تناوب عمليات‌هايي را عليه ارتش سوريه، مواضع نيروهاي حزب‌الله لبنان و نيروهاي ايراني ترتيب داده است.
حمله به خاك سوريه در حالي اتفاق افتاد كه يك ماه قبل هم ارتش اسراييل به فرودگاه دمشق حمله كرده بود كه به گفته مقام‌هاي سوري طي اين حمله 4 نفر ازجمله دو سرباز كشته شده بودند.
وبسايت انگليسي بي‌بي‌سي مي‌نويسد: «اسراييل پيش‌تر تاييد كرده بود كه هدف عمليات‌هاي اين كشور در خاك سوريه، گروه‌هاي نزديك به ايران يا ايران هستند. ايران و اسراييل در سال‌هاي اخير درگير مساله‌اي موسوم به جنگ سايه‌ها بوده‌اند كه طي آن دو طرف به دارايي‌ها، زيرساخت‌ها و اتباع طرف مقابل حمله مي‌كردند.» 
هفته گذشته نفتكشي متعلق به يك سرمايه‌دار اسراييلي در درياي عرب هدف حمله قرار گرفت. تايمز اسراييل روز شنبه 18 فوريه در گزارشي مدعي شده بود كه «اين كشتي كه متعلق به ايال اوفر، تاجر مشهور اسراييلي است از سوي ايران و با يك پهپاد انتحاري كه احتمالا شاهد-136 باشد مورد حمله قرار گرفته است.» كمپاني يوناني التسون كه اين نفتكش را اجاره كرده در بيانيه‌اي اعلام كرده است كه كشتي مذكور در «يك حمله هواپايه» مورد هدف قرار گرفته است اما دخالت ايران در اين حمله را تاييد نكرد. با اين حال بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل روز يكشنبه مجددا ادعاي تايمز اسراييل را تكرار كرد و مدعي شد كه ايران مسوول حمله به نفتكش اسراييلي در هفته گذشته است. به گزارش خبرگزاري رويترز نتانياهو در جلسه هفتگي كابينه ادعا كرده است كه «هفته گذشته ايران بار ديگر به يك نفتكش حمله كرد و به آزادي كشتيراني بين‌المللي آسيب رساند.» شركت امنيت دريايي بريتانيا معروف به آمبري اينتليجنس هم روز جمعه در گزارشي اعلام كرد كه سه كشتي در درياي عرب از سوي سامانه‌هاي هوايي بدون سرنشين مورد حمله قرار گرفتند. اين شركت در ارزيابي خود انگشت اتهام را به سوي تهران نشانه رفته است.
بلومبرگ روز جمعه گزارش داد كه اسراييل تلاش دارد تا از گفت‌وگوهاي امنيتي كه به ابتكار ايالات‌متحده در منطقه در جريان است استفاده كند و «همكاري‌هاي نظامي و اطلاعاتي» با عربستان سعودي را به منظور مقابله با آنچه «تهديدها از جانب ايران» خوانده مي‌شود، تقويت كند. اين رسانه به نقل از منابع متعدد خبري آورده است كه در نشست اخير مقام‌هاي نظامي امريكا با مقام‌هاي كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس در رياض، مقام‌هاي اسراييلي هم با مقام‌هاي سعودي ديدار كرده‌اند تا درباره زمينه‌هاي همكاري ميان دو طرف گفت‌وگو كنند. 
برخي تحليلگران معتقدند كه نتانياهو عمدا و در پي شكاف‌هاي داخلي عميقي كه در اسراييل وجود دارد تلاش دارد تنش‌ها با ايران را افزايش دهد تا از عامل درگيري و تنش خارجي براي ساكت كردن منتقدان داخلي استفاده كند. هفت هفته است كه ده‌ها هزار نفر از معترضان مرتبا در تل‌آويو و ساير شهرها به خيابان مي‌آيند تا مخالفت خود را با اصلاحات قضايي نتانياهو اعلام كنند.
در ابتداي آغاز به كار دولت نتانياهو، يكي از مجتمع‌هاي كارگاهي وزارت دفاع در اصفهان شامگاه شنبه (28ژانويه-8 بهمن) مورد حمله قرار گرفت. مقام‌هاي امريكايي به منابع خبري مختلف گفته‌اند سازمان اطلاعات و عمليات ويژه اسراييل، موساد در پس اين حمله بوده است. ايران نيز اسراييل را عامل اصلي اين حمله معرفي مي‌كند.

از زمان آغاز جنگ داخلي در سوريه در نزديك به يك دهه قبل، حملات اسراييل به درون خاك سوريه تشديد شده و نيروي هوايي اسراييل به تناوب عمليات‌هايي را عليه ارتش سوريه، مواضع نيروهاي حزب‌الله لبنان و نيروهاي ايراني ترتيب داده است. حمله به خاك سوريه در حالي اتفاق افتاد كه يك ماه قبل هم ارتش اسراييل به فرودگاه دمشق حمله كرده بود كه به گفته مقام‌هاي سوري طي اين حمله 4 نفر ازجمله دو سرباز كشته شده بودند. وبسايت انگليسي بي‌بي‌سي مي‌نويسد: «اسراييل پيش‌تر تاييد كرده بود كه هدف عمليات‌هاي اين كشور در خاك سوريه، گروه‌هاي نزديك به ايران يا ايران هستند. ايران و اسراييل در سال‌هاي اخير درگير مساله‌اي موسوم به جنگ سايه‌ها بوده‌اند كه طي آن دو طرف به دارايي‌ها، زيرساخت‌ها و اتباع طرف مقابل حمله مي‌كردند»
برخي تحليلگران معتقدند كه نتانياهو عمدا و در پي شكاف‌هاي داخلي عميقي كه در اسراييل وجود دارد تلاش دارد تنش‌ها با ايران را افزايش دهد تا از عامل درگيري و تنش خارجي براي ساكت كردن منتقدان داخلي استفاده كند. هفت هفته است كه ده‌ها هزار نفر از معترضان مرتبا در تل‌آويو و ساير شهرها به خيابان مي‌آيند تا مخالفت خود را با اصلاحات قضايي نتانياهو اعلام كنند. در ابتداي آغاز به كار دولت نتانياهو، يكي از مجتمع‌هاي كارگاهي وزارت دفاع در اصفهان شامگاه شنبه (28 ژانويه - 8 بهمن) مورد حمله قرار گرفت. مقام‌هاي امريكايي به منابع خبري مختلف گفته‌اند سازمان اطلاعات و عمليات ويژه اسراييل، موساد در پس اين حمله بوده است. ايران نيز اسراييل را عامل اصلي اين حمله معرفي مي‌كند