سوءاستفاده‌های جنسی در کلیسای پرتغال
محمود فاضلی
رسوایی جنسی کشیشان معضلی بزرگ برای کلیسای کاتولیک محسوب می‌شود و تاکنون موارد بی‌شماری از این موارد در امریکا، کانادا، استرالیا، فرانسه و اخیرا در پرتغال گزارش شده و کلیسای کاتولیک به جای مقابله با این موضوع، در بسیاری از موارد نسبت به آن سکوت معنا داری داشته و سعی در پنهان کاری این رسوایی دارد. انتشار این رسوایی موجب افزایش خشم در میان مردم پرتغال شده است. کلیسای کاتولیک مخالف ازدواج کشیشان است.
شورای اسقف‌های پرتغال به‌طور تقریبی اعلام کرده که حداقل 4415 آزار جنسی در کلیسا انجام شده است. این کمیسیون با بررسی مدارک سوء استفاده‌های جنسی از سال 1950 تا کنون 512 قربانی خود را معرفی کرده است. هزاران گزارش از تعرض جنسی علیه کودکان و نوجوانان در کلیساهای کاتولیک در سراسر جهان منتشر شده و «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک‌های جهان برای مقابله با این رسوایی تحت فشار است. پاپ قرار است ماه اوت به «لیسبون» سفر کند و ممکن است با برخی از قربانیان این حوادث دیدار کند. تحقیقات در چند کشور از جمله استرالیا، فرانسه، آلمان، ایرلند و هلند آغاز شده است. این رسوایی برای دهه‌ها ادامه داشته است. در کلیساهای کاتولیک در پرتغال حتی به زنان راهبه جوان نیز تجاوز شده است. به‌دنبال تحقیقات در پرتغال مشخص شده شمار قابل توجهی تعرض جنسی در کلیساهای این کشور صورت گرفته است. «پدرو استرچت» رییس این کمیسیون، توضیح نداد چگونه تخمین زده است اما امکان دارد که همانند کمیسیون رسیدگی به سوء استفاده‌های جنسی در فرانسه در سال 2021، آمارگیری کرده است. به گفته او «ما پس از بررسی متهمان پرونده مربوط به آزار جنسی کودکان متوجه شدیم بسیاری از این متجاوزان هم اکنون در کلیسا‌ها مشغول به فعالیت هستند. برآورد ما این است که دست‌کم 100 کشیش فاسد که متهم به تجاوز به کودکان هستند در کلیسا‌ها حضور دارند. ما لیستی از متهمان فساد را تهیه و در حال ارسال آنها به کلیسا‌ها و دادستان‌های عمومی هستیم. کسانی که در لیست افراد متجاوز قرار دارند باید از پست‌های خود کنار رفته، یا حداقل تا تکمیل تحقیقات از ورود آنها به اماکن مختلط با کودکان و نوجوانان جلوگیری شود تا هنگامی که بی‌گناهی این کشیش‌ها اثبات نشود، نمی‌توانند سمتی داشته باشد. از کسانی که در دوران کودکی قربانی آزار و اذیت شدند و جرات کردند سکوت نکنند، ادای احترام کنیم.»
اخیرا یکی از مقامات ارشد کلیسای فرانسه اعلام کرده بود 11 اسقف سابق فرانسه، از جمله اسقف سابق شهر «بوردو» متهم به آزار جنسی در طول دوره کاری خود شده‌اند. «ژان پیر ریکارد» اسقف سابق بوردو اعتراف کرد که 35 سال پیش به یک نوجوان تجاوز کرده است. این اسقف سابق که سال 2016 توسط «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک‌های جهان به‌عنوان «کاردینال» انتخاب شد، اعتراف کرده یک نوجوان 14 ساله را سالها قبل مورد آزار و اذیت جنسی قرار داده است.
در مورد قربانیان، اکثر شکایات این 512 قربانی شامل مرور زمان شده است (قابل پیگیری قانونی نیست) و فقط 25 شکایت را به دادستان ارسال کرده‌اند. این کمیسیون پیشنهاد کرد که جنایات آزار جنسی به کودکان اگر 30 سال از آن گذشته شده باشد شامل مرور زمان شود و نه 23 سال کنونی. طبق این گزارش، 77 درصد سوء استفاده کنندگان جنسی، کشیشان و بقیه مرتبط با معلمان تعلیمات دینی یا معلمان تربیتی بوده‌اند. 53 درصد قربانيان، مذکر و 47 درصد مونث هستند.
یک راهبه سابق نیز اعلام داشته است: «در پرتغال، کشوری که 80درصد مردم آن کاتولیک هستند، صحبت کردن در مورد این موارد بسیار سخت است. من سالها آن را مخفی نگه داشتم، اما کنار آمدن با آن به تنهایی دشوارتر شد.» او سرانجام این مورد را به مقامات کلیسا گزارش کرد اما اسقف مسوول، كاری جز ارسال شکایت خود به واتیکان انجام نداد. او پس از سالها از کلیسا و نحوه رسیدگی به آزارهای جنسی اعضای آن احساس «بیزاری» می‌کند.
در پی رسوایی کلیسای پرتغال «آنتونیو کاستا» نخست‌وزیر این کشور مدعی شد که این افشاگری‌ها جامعه را شوکه کرده و مقامات دولتی، از جمله وزیر دادگستری با اعضای کمیسیون بررسی دیدار خواهند کرد. «مارسلو ربلو دی‌سوسا» ريیس‌جمهوری پرتغال نیز که در ماه اکتبر پس از اعلام 400مورد ادعای سوءاستفاده جنسی کشیشان از کودکان، این رقم را زیاد نمی‌دانست! و به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت، هم اکنون خواستار پاسخگویی کلیسا است.