دعوت به گردش در ايران
حسن لطفي
عزيز نسين نويسنده نامدار تركيه، داستان كوتاهي دارد كه در آن شرح تلاش عدهاي از دولتمردان تركيه براي جذب توريست است. تا آنجا كه از داستان به خاطرم مانده، قرار است عدهاي از كشوري ديگر براي بررسي شرايط به تركيه بيايند و در گزارشي معلوم كنند كه آيا اينجا محل مناسبي براي سفر هست يا خير! مسوولان آن زمان تركيه به اين نتيجه ميرسند كه بايد در اجرايي نمايشي به نمايندگان ثابت كنند كه كشورشان محل امني است. به همين خاطر دست به دامان مشتي سارق حرفهاي ميشوند تا با سرقت از خارجيها فرصت را براي پليسهاي زبل و زرنگ تركيه فراهم سازند. دزدها با تردستي و مهارت كامل ميدزدند و پليسها در چشمبههم زدني آنها را دستگير و اموال مسروقه را برميگردانند. در انتها آنچه باعث حيرت مسوولاني كه تصور ميكنند باهوشترين مسوولان دنيا هستند، پاسخ نه نمايندگان خارجي است. براي آنها پليس زبل تركيه قابل ستايش است اما به اين نتيجه ميرسند كه دزدهاي تركيه سريعتر و كاربلدترند! به گمانم بد نيست برخي از آثار عزيز نسين توسط عدهاي از وزرا و سفرا و نمايندگان و.... خوانده شود تا وقتي حرفي ميزنند يا تلاشي ميكنند شبيه اقدامات شخصيتهاي مضحك برخي از آثار اين نويسنده نباشد. يا فراتر از آن قبل از آنكه برنامهاي براي جذب توريست داشته باشند (مثل اينترنت آزاد و...) قبلش كمي فكر كنند و آن را به صورت محدود اجرا كنند. (البته به شرط آنكه اين محدوديت به شكل طبيعي باشد و بهطور نمونه اينترنت آزاد را در اختيار ميهماناني مثل زنان كنفرانس بينالمللي زنان تاثيرگذار نگذارند، چون در چنان حالتي ممكن است، اين بندگان خدا آنقدر به وجد بيايند كه از خير بازگشت به كشورشان بگذرند و چند ميلياردي روي دست ملت خرج بگذارند.) اجراي واقعي محدود و استفاده از نظر كارشناساني كه مصالح ايران را در نظر بگيرند و در چاپلوسي سرآمد نباشند (به شرطي كه حاضر به همكاري باشند) ميتواند به راحتي باعث جذب گردشگر شود. ايران به اندازه كافي جذابيت براي جذب گردشگراني از سراسر دنيا دارد. كافي است اين جذابيتها ويران نشود و مسوولاني از نوع مسوولان داستان عزيز نسين تصميمي نابجا نگيرد و آن را به دست آب و توسعه حرم و... نسپارد. البته شرط پذيرش آزادي عمل توريستها شرط است. اگر ميتوانيم براي توريستها اينترنت آزاد بگذاريم لابد ميتوانيم آزاديهاي ديگري هم در نظر بگيريم. سخت هست اما غير ممكن نيست. در تركيه و مالزي جواب داده است. هرچند براي اجرايش نياز به مسوولان فراخنگرتري است.
پينوشت
1- رضا همراه از مترجمان قديمي آثار عزيز نسين در مصاحبهاي گفته بود برخي از داستانهاي ترجمهشده به اسم اين نويسنده نامدار ترك مال خودش نيست و ايرانيهاي باذوق نوشتهاند. شايد اين داستاني كه گفتم هم مال آن نويسندهها باشد. اما نه، در زمانه چاپ اين داستان اوضاع گردشگري بهتر بود.
2- نميدانم برخلاف بيشتر نوشتههام، چرا اين نوشته جدي جدي نشد! شايد به خاطر اين است كه بعضي حرفها و بعضي آدمها را نبايد جدي گرفت.
3- تركيه امروز درآمد بالايي از صنعت گردشگري به دست ميآورد. درآمدي كه ميتواند نصيب صنعت گردشگري ايران هم بشود. به شرط آنكه خواستههاي اكثريت اجرا شود و آزاديهاي نسبي كه در آن كشور هم هست در ايران وجود داشته باشد.