به سوي توازن و پايداري ـ ۱
پس آينده‌نگري لقلقه زباني نيست. شناخت وضع موجود و مسير طي‌شده‌اي است كه به اينجا رسيده‌ايم. سپس سناريوسازي‌هاي گوناگون، حداقل با دو سناريوي ادامه وضع موجود در مقابل سناريوي مطلوب و حتما ممكن و در ادامه نيز شناخت الزامات تحقق آن سناريو در همه حوزه‌ها و در ادامه بسيج همه نيروها براي تحقق آن سناريوي مطلوب و ممكن است. نظارت و پايش مستمر نيز شرط ضروري آن است. متاسفانه مهم‌ترين تجربه آينده‌نگرانه ايران كه با شكست كامل مواجه شد، سند چشم‌انداز ج.ا.ا در افق ۱۴۰۴ است كه سه سال ديگر به پايان اين سند مانده است. سندي كه در سال ۱۳۸۲ ابلاغ شد، دو سال اول هم به خوبي جلو رفت ولي پس از آن و با آمدن دولت احمدي‌نژاد، مسير معكوس طي شد و اتفاقات ۱۳۸۸، ۱۳۹۰، ۱۳۹۶، ۱۳۹۸، ۱۴۰۱ و... وضعيت را به اينجا رساند كه نه تنها در نقطه‌اي كه آغاز كرديم قرار نداريم، بلكه عقب هم رفته‌ايم. براي اطلاع بخشي از اهداف اين سند را در اينجا مي‌آورم: «جامعه ايراني در افق اين چشم‌انداز چنين ويژگي‌هايي خواهد داشت: توسعه‌يافته، متناسب با مقتضيات فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي خود، متكي بر اصول اخلاقي و ارزش‌هاي اسلامي، ملي و انقلابي، با تاكيد بر مردم‌سالاري ديني، عدالت اجتماعي، آزادي‌هاي مشروع، حفظ كرامت و حقوق انسان‌ها و بهره‌مندي از امنيت اجتماعي و قضايي. برخوردار از دانش پيشرفته، توانا در توليد علم و فناوري، متكي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه اجتماعي در توليد ملي. امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعي مبتني بر بازدارندگي همه‌جانبه و پيوستگي مردم و حكومت. برخوردار از سلامت، رفاه، امنيت غذايي، تامين اجتماعي، فرصت‌هاي برابر، توزيع مناسب درآمد، نهاد مستحكم خانواده، به دور از فقر، تبعيض و بهره‌مند از محيط زيست مطلوب. دست يافته به جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقه آسياي جنوب غربي (شامل آسياي ميانه، قفقاز، خاورميانه و كشورهاي همسايه) با تاكيد بر جنبش نرم‌افزاري و توليد علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي، ارتقاي نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل. داراي تعامل سازنده و موثر با جهان بر اساس اصول عزت، حكمت و مصلحت.» كدام يك از اين اهداف محقق شده است؟ احتمالا فقط مواردي از جمله در حوزه نظامي تحقق يافته است، ولي اهميت سند چشم‌انداز و آينده‌نگري در كليت و پيوستگي و در توازن اجزا و پايداري آن است. اگر يك پايه آن قوي و پايه‌هاي ديگرش ضعيف شوند اين به معناي اجراي نادرست يا هدف‌گذاري غلط است و منجر به ناپايداري دستاوردها مي‌شود. با اين ملاحظات آينده كشور در سال ۱۴۰۲ و احيانا ۱۴۰۳ چگونه خواهد بود؟ چه سناريوهايي براي آن متصور است؟ سناريوي ادامه وضع موجود چيست، سناريوي وضع مطلوب كدام است؟ الزامات تحقق اين وضع مطلوب چيست؟ادامه دارد