از 1984 تا 2023

تنفر نصفه، نيمه‌ام از چين ربط چنداني به شرايط سياسي اين كشورو فيلم محله چيني‌هاي رومن پولانسكي ندارد. بيشتر به جنس‌هاي بنجل و عدم تعهد اخلاقي، اقتصادي حاكم بر آن بر مي‌گردد. تا به حال هر وقت جنس چيني خريده‌ام، سرم به سنگ خورده و جنس بي‌كيفيت درآمده و عمرش كوتاه بوده است. از رفتار غير اخلاقي شركت‌هاي توليدي‌اش هم بسيار شنيده‌ام. همسفر بازرگان جواني بودم كه كارش ورود كت و شلوار ترك به ايران بود. در گپ و گفت كوتاهي كه باهم داشتيم متوجه شدم او از هر كت و شلواري يكدست مي‌خرد و آن را براي توليد‌كننده‌اي در چين ارسال مي‌كند. توليد‌كننده چيني هم از روي آن كت و شلوار تعداد زيادي توليد و براي سفارش‌دهنده ايراني‌اش ارسال مي‌كند. اين نمونه را كنار نمونه‌اي ديگري بگذاريد كه دوست اهل هنر و فعال در زمينه تبليغات برايم تعريف كرده. او مي‌گفت: براي شهرداري يكي از شهرهاي بزرگ ابزار تبليغاتي زيبايي طراحي كردم و براي توليد به چين‌ها سفارش دادم. نتيجه كار بدك نشد. دو سه سال بعد كه براي سفارش‌هاي ديگري به چين رفتم، در دفتر يكي از توليدي‌ها نمونه كار خودم را ديدم كه به خودم براي خريد سفارش مي‌دادند. جالب اين بود كه حتي نام شهرداري مربوطه را هم تغيير نداده بودند. با تمام اينها از اينكه در فقره آشتي ميان ايران و عربستان پادرمياني كرده، حس خوبي دارم. اينكه نتيجه اين آشتي چه خواهد شد را زمان مشخص مي‌كند، اما شايد اين اقدام به بعضي‌ها كه مثل حزب حاكم در رمان 1984 نوشته جرج اورول معتقدند: جنگ صلح است. آزادي بردگي است و جهل قدرت است، راه جديدي نشان دهد. راهي كه بقا را در دشمن‌تراشي نداند (اگر رمان 1984 را خوانده يا فيلمش را ديده باشيد مي‌دانيد كه در آنها سران حزب حاكم بسته به موقعيت جنگ عليه دو كشور اوراسيا و استاسيا را آغاز مي‌كنند. با آغاز جنگ تمام مطالب مربوط به دوستي با اين كشورها در گذشته نيست و نابود مي‌شود و به جايش خبرهاي دشمني ديرينه و... در معرض ديد افكار عمومي قرار مي‌گيرد. بعد هم جنگ به دلايلي خاتمه مي‌يابد حالا نبود نابود كردن مطالب مختص به دشمني و... است.) بي‌شك ارتباط با دنيا راه خوبي براي رسيدن به رفاه نسبي است. البته در فقره اخير يك‌بار ديگر مشخص شد جرج اورول نويسنده تيزبين و نكته‌سنجي بوده. حتي در سال 2023 نيز خيلي‌ها با خاتمه جنگ به سراغ تيترها و حرف‌هايي مي‌روند كه در تضاد با حرف‌هاي گذشته‌شان است. البته تفاوت سال 2023 با 1984 در حافظه قوي‌تر و امكانات بيشتر مردم است. حالا ديگر حذف گذشته چندان ساده نيست. دنيا حافظه‌هاي جانبي قوي‌تري پيدا كرده است.