قيمت نفت پس از تصميم جديد اوپك پلاس جهش پيدا كرد
غافلگيري در بازار نفت
گروه اقتصادي|در پي اعلام غيرمنتظره كاهش بيشتر توليد نفت توسط «اوپك پلاس»، قيمت نفت در معاملات بازارهاي جهاني با جهش قيمت روبرو شد. قيمت هر بشكه نفت برنت با بيش از ۴ دلار افزايش، به بيش از ۸۴ دلار رسيد كه اين رقم معادل بيش از ۵ درصد رشد قيمت است. در همين معاملات هر بشكه نفت غرب تگزاس هم با افزايش بيش از ۴ دلاري، به ۸۰ دلار نزديك شد.
تا پيش از اين اوپك پلاس بارها اعلام كرده بود كه تصميم قبلي خود مبني بر كاهش ۲ ميليون بشكه‌اي عرضه كه در ماه اكتبر اتخاذ شده بود را تا پايان سال ۲۰۲۳ بدون تغيير اجر خواهد كرد. عبدالعزيز بن سلمان، وزير انرژي عربستان سعودي نيز ماه گذشته گفته بود كه سهميه‌هاي فعلي توليد اوپك پلاس تا پايان سال بدون تغيير باقي خواهد ماند. تا روز جمعه نيز نمايندگان عضو اوپك پلاس، اعلام كرده بودند كه قصدي براي تغيير سهميه‌هاي توليدشان ندارند. اما اوپك پلاس شامگاه يكشنبه، يك روز قبل از تشكيل كميته نظارت خود، تصميم كاهش توليد را اعلام عمومي كرد. اتفاقي كه توسط تحليلگران، روشي بي‌سابقه براي تصميم‌گيري در مورد سياست‌هاي اين گروه تلقي شده است.
با تصميم جديد اوپك پلاس، ميزان كاهش توليد روزانه به ۳ ميليون و ۶۶۰ هزار بشكه در روز خواهد رسيد؛ اين رقم بر اساس بعضي تخمين‌ها معادل ۳/۷ درصد تقاضاي جهاني نفت است. اين تصميم شوك بالايي به بازار نفت وارد كرده چرا كه برآوردها و تحليل‌ها تاكنون بر اين محور بوده كه در نيمه دوم سال ۲۰۲۳ بازار با كمبود نفت مواجه خواهد شد و قيمت‌ها تا سطوح ۱۰۰ دلار رشد خواهد كرد. بحران بانكي اخير در امريكا كه در پي ورشكستگي بانك سيليكون‌ولي رخ داد، قيمت نفت را به پايين‌ترين سطح خود در 15 ماه اخير رسانده بود. اما حالا و با تصميم جديد اوپك پلاس، پيش‌بيني برخي تحليلگران بر اين است كه قيمت نفت مي‌تواند ۱۰ دلار در هر بشكه افزايش پيدا كند.
تحليلگران مي‌گويند تصميم جديد اوپك پلاس به اين دليل اتخاذ شده كه كشورهاي عضو اين سازمان، نياز اقتصادي شديدي به قيمت‌هاي بالاتر نفت دارند. در واقع اوپك پلاس قيمت‌هاي كنوني را براي نفت كافي نمي‌داند. به‌طور مثال، در ماه اكتبر زماني كه اين گروه تصميم به كاهش ۲ ميليون بشكه‌اي توليد گرفت، تيميپر سيلوا، وزير نفت دولت نيجريه گفته بود: «اوپك پلاس قيمت‌هايي در حدود ۹۰ دلار مي‌خواهد.« گري راس، مشاور كهنه كار نفت و مدير صندوق تاميني در بلك گلد اينوستور هم روز يكشنبه به بلومبرگ گفته است: «اوپك پلاس به وضوح خواهان قيمت‌هاي بالاتر است. اين گروه اقدامي پيشگيرانه انجام داده است و سعي دارد قيمت نفت را از چنگال احساسات اقتصاد كلان خارج كند.» هليما كرافت، رييس استراتژي كالا در آربي‌سي كپيتال ماركت هم مي‌گويد: « اين تصميم تنها نشانه ديگري است از اينكه عربستان سعودي تصميمات خود براي ميزان توليد نفت را با توجه كامل بر منافع اقتصادي خود اتخاذ مي‌كند.»
اعضاي اوپك پلاس چقدر از توليد خود بايد كم كنند؟
عربستان سعودي ۵۰۰ هزار بشكه از توليد خود كم خواهد كرد. اعضاي ديگر از جمله كويت، قزاقستان، عراق، امارات متحده عربي و الجزاير نيز از اين روند پيروي و در مجموع اين كشورها به همراه عربستان حدود يك ميليون و ۱۵۰ هزار بشكه از توليدات خود كم خواهند كرد. اين مقدار به غير از كاهش توليدي است كه روسيه پيش از اين براي مقابله با تحريم‌هاي اتحاديه اروپا و امريكا در توليد نفت خود لحاظ كرده بود. معاون نخست وزير روسيه اعلام كرده كه كاهش ۵۰۰ هزار بشكه‌اي توليد خود را تا پايان سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داد. البته برخي تحليلگران بر اين باورند كه از ميزان كاهش توليدي كه روي آن توافق شده، تنها حدود ۷۰۰ هزار بشكه قابليت اجرايي دارد. چراكه برخي از كشورهايي كه در حال حاضر در توافق حضور دارند نمي‌توانند به اندازه سهميه توليد خود نفت استخراج كنند
بالا گرفتن تنش رياض- واشنگتن؟
با حمله روسيه به اوكراين، قيمت نفت در بازارهاي جهاني افزايش يافت كه حالا به سطحي معادل قبل از اين تهاجم برگشته. در همين حال امريكا از جمله كشورهايي بوده كه از توليدكنندگان بزرگ نفت در جهان خواسته بود براي كاهش قيمت انرژي، توليد خود را افزايش دهند.
اقدام غافلگيركننده عربستان مي‌تواند بار ديگر تنش‌ها را بين ايالات متحده و رياض افزايش دهد. كاهش توليد نفت اوپك پلاس برخلاف اظهارنظرها و وعده‌هاي پيشين نشان مي‌دهد كه عربستان در سياست‌هاي خود تغييراتي لحاظ كرده و حالا با كشورهايي چون روسيه كه در جنگ با كشورهاي غربي است همراهي مي‌كند . كاخ سفيد تصميم براي كاهش بيشتر توليد توسط توليدكنندگان بزرگ نفت را «غيرقابل توصيه» و «غيرمنطقي» خوانده است. جان كربي، هماهنگ‌كننده راهبردي شوراي امنيت ملي كاخ سفيد، در واكنش به كاهش توليد اوپك‌پلاس گفته است: «فكر نمي‌كنيم كاهش توليد نفت اوپك پلاس منطقي باشد». او همچنين تاكيد كرد در حال حاضر به دليل فقدان اطمينان اقتصادي، با كاهش توليد اوپك‌پلاس موافق نيست. كربي همچنين افزود دولت ايالات متحده به‌منظور تضمين رشد اقتصادي و كاهش قيمت‌ها براي شهروندان اين كشور، به همكاري با توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان نفت ادامه مي‌دهد.