درباره جذابيت‌هاي كن 2023
از جاني دپ و اسكورسيزي تا نوري بيلگه جيلان و كن لوچ و ناني مورتي
سينا رايت
جشنواره فيلم كن كه از ديرباز اعتبار بسياري در بين علاقه‌مندان سينماي مدرن و به اصطلاح هنري دارا بود، در سال‌هاي اخير با افول چشمگير اسكار و انتخاب‌هاي انتقادبرانگيز آن، چشم علاقه‌مندان و طرفداران سينماي بدنه و تجاري را نيز بيش از پيش به منتخبين و برگزيدگان خود جلب كرده است. در روز پنجشنبه سيزدهم آوريل تيري فرمو دبير جشنواره فيلم كن ليست فيلم‌هاي منتخب براي نمايش در اين رويداد مهم را اعلام كرد؛ ليستي به غايت جذاب و پرستاره. از جاني دپ و اسكورسيزي تا نوري بيلگه جيلان و كن لوچ و وس اندرسون، كوره-ادا، ويم وندرس، ناني مورتي و تاد هاينز. حضور دوباره جاني دپ بر پرده نقره‌اي افتتاح‌كننده اين رويداد در روز شانزدهم ماه مي‌خواهد بود. «ژان دو بري» درامي تاريخي درباره زني فقير است كه عاشق شاه لويي پانزدهم مي‌شود. مايون علاوه بر كارگرداني اين فيلم نقش مقابل جاني دپ را نيز خود بازي كرده است.
او پيش از اين دو بار ديگر نيز با فيلم‌هايش در جشنواره كن حضور داشته، اما اين‌بار فيلمش در بخش خارج از مسابقه به نمايش در مي‌آيد. اين اولين نقش‌آفريني جاني دپ بعد از پيروزي بر امبر هرد در دادگاه جنجالي است. او كه به محض دريافت اتهاماتي زن‌ستيزانه، بدون اثبات هرگونه جرمي، از سوي هاليوود مشمول پروژه كنسل شد، حالا با تبرئه در تمامي اتهامات (حداقل تا اين لحظه) از هاليوود كناره گرفته و همين قضايا كنجكاوي‌ها درباره فيلم فرانسوي را به اوج رسانده است. جذابيت‌هاي فيلم‌هاي خارج از مسابقه امسال اما به اينجا ختم نمي‌شود.
شايد جذاب‌ترين عنوان براي عاشقان سينما در بين فيلم‌هاي امسال «قاتلين ماه كامل» ساخته مارتين اسكورسيزي باشد. فيلمي كه علاوه بر تلاش‌هاي بسيارِ دبير و دست‌اندركاران جشنواره براي وارد كردن اين فيلم در بخش مسابقه با مخالفت اسكورسيزي در بخش خارج از مسابقه به نمايش در خواهد آمد و تلاشي براي كسب نخل طلايي رنگ امسال نخواهد كرد. «قاتلين ماه كامل» فيلمي بسيار پرخرج با بودجه حدودي دويست ميليون دلاري، محصول اپل تي وي پلاس است. احتمالا ما دوست داران سينما بايد بسيار ممنونِ ورود سرمايه شركت‌هاي بزرگ در صنعت سرگرمي باشيم كه بستري را مهيا نمودند تا اقتباسي چنين طولاني از كتابي سخت با حضور توامان ديكاپريو و دنيرو به كارگرداني اسكورسيزي بزرگ شكل بگيرد، آن هم اقتباسي كه ديكاپريو سخت‌گير و سخت‌پسند(!) در مورد آن لفظ شاهكار را به كار برد.
ديگر فيلم مورد انتظار بخش خارج از مسابقه بازگشت شكوهمندانه اينديانا جونز بعد از قريب به پانزده سال است. آن هم با جيمز منگولد و به تهيه‌كنندگي جناب اسپيلبرگ. منگولد را كارگرداني كاربلد براي فيلم‌هاي بلاك باستر مي‌دانيم و خاطرات خوبي با او داريم. از «ولورين» و «لوگان» تا «فورد در برابر فراري» منگولد نشان داده كه خوش ساخت مي‌سازد و سرگرم‌كننده. اما در بخش مسابقه هم اسم‌هاي بزرگ و مهمي داريم كه صبرمان براي ديدن آثارشان به چالش كشيده مي‌شود. كن لوچ در پخته‌ترين و پربارترين دوره كارنامه كاري خود براي تصاحب نخل طلاي سوم آمده است. او كه با دو فيلم آخرش «من، دنيل بليك» و «متاسفيم جا ماندي» تحسين تمامي منتقدين و تماشاگران را برانگيخت، اين‌بار با «بلوط قديمي» به سراغ موضوع پناهندگان سوري و مشكلات و درگيري‌هاي آنها با مردم محلي رفته است و به درستي كه مناسب‌ترين فرد براي پرداختن به اين سوژه با انساني‌ترين رويكرد خود جناب لوچ هستند.
از طرفي ديگر آماده‌ايم تا غرق در زيبايي و سادگي و وقارِ شاهكار ديگري از نوري بيلگه جيلان شويم. «درباره چمن‌هاي خشك» نام فيلم جديد فيلمساز تركيه‌اي است كه نزديك به دويست دقيقه قرار است دوباره ما را آنچنان كه خود است، عاشق سرزمينش كند، ما را با شخصيت‌هايش همراه كند و در اين مسير شگفت‌زده‌مان سازد. او تاكنون دو جايزه بزرگ هيات داوران، يك جايزه كارگرداني و يك نخل طلا در كارنامه دارد و از اين حيث جزو پرافتخارترين كشف‌هاي جشنواره كن است. كوره-ادا كارگردان فيلم‌هاي تحسين‌شده «دله‌دزدها» و «دلال» كه جوايز نخل طلا و بهترين بازيگر مرد را دريافت داشته‌اند، امسال نيز در جشنواره حاضر است و اميدهاي زيادي معطوف تازه‌ترين اثر اوست كه شايد بار ديگر شاهد روابط انساني و عاطفي آدم‌هاي گاها بي‌ربط به يكديگر باشيم و چشم‌مان قلب و قلب‌مان از عشق و محبت واقعي آنها رنگين‌كمان شود.
وس اندرسون هنرمند بعدي است كه شوق بي‌حد و حصري براي تماشاي اثر پرستاره و چشم‌نواز او داريم. اندرسون با هر فيلمش، با قصه‌هاي ساده اما عميق و بامزه، تركيب‌بندي متقارن و تختِ مخصوص خود و رنگ‌هاي پاستلي خوشمزه‌اش همه عاشقان سينما را براي ديدن فيلم بعدي مشتاق‌تر مي‌كند. او تاكنون دو بار از فيلم‌هايش در كن رونمايي كرده است اما هيچ جايزه‌اي نبرده؛ امسال اما شايد سال او باشد تا با فيلم «آسترويد سيتي» از او كه عاشق سينماست تقديري به حق شود. ويم وندرس و ناني مورتي، كارگردانان آلماني و ايتاليايي صاحب سبك نيز كه هر دو در گذشته برنده نخل طلا بوده‌اند به ترتيب با فيلم‌هاي «روزهاي بي‌نقص» و «خورشيد آينده» در بخش مسابقه حضور دارند و وزن جشنواره امسال را به‌شدت بالا برده‌اند. تاد هاينز با جولين مور و ناتالي پورتمن همكاري كرده و فيلم «مي، دسامبر» را روانه بخش مسابقه ساخته است، باشد كه خاطره فيلم خوب «كارول» با بازي بي‌نظير كيت بلانشت و روني مارا را براي‌مان زنده كند. جاناتان گليزر كارگردان فيلم عجيب «زير پوست» محصول سال 2013 كه نقد‌هاي مثبت زيادي برايش دريافت كرده بود بعد از 9 سال فيلم تازه‌اي به نام «منطقه زيرنظر» ساخته كه در اين رويداد حاضر است و به قطع بسيار كنجكاوي برانگيز. از اسم‌هاي بزرگ و مهم جشنواره امسال نام برديم اما برحسب تجربه مي‌دانيم كه شگفتي‌سازان و آثار در سايه هميشه نقش بسيار مهمي در جشنواره كن بازي كرده‌اند. امسال پنج فيلمساز زن در بخش مسابقه حاضر هستند كه انتظار رقابتي برابر و پاياپاي با مردان را دارند. رقابتي كه روبن اوستلوند، فيلمساز سوئدي چهل و نه ساله برنده دو نخل طلا را به عنوان رييس هيات داوران به خود مي‌بيند. در اين روزگار سخت و پر از رنج شايد از معدود دلخوشي‌ها و شوق‌هايي كه براي‌مان مانده همين سينما و هنر باشد كه جشنواره كن بي‌شك يكي از مظاهر مهم آن است. برايش منتظريم.
شايد جذاب‌ترين عنوان براي عاشقان سينما در بين فيلم‌هاي امسال «قاتلين ماه كامل» ساخته مارتين اسكورسيزي باشد. فيلمي كه علاوه بر تلاش‌هاي بسيارِ دبير و دست‌اندركاران جشنواره براي وارد كردن اين فيلم در بخش مسابقه با مخالفت اسكورسيزي در بخش خارج از مسابقه به نمايش درخواهد آمد و تلاشي براي كسب نخل طلايي رنگ امسال نخواهد كرد. «قاتلين ماه كامل» فيلمي بسيار پرخرج با بودجه حدودي دويست ميليون دلاري، محصول اپل تي‌وي‌پلاس است.