تذكر رييس سازمان بازرسي به دولت:
از صندوق توسعه ملي برداشت نكنيد
گروه اقتصادي
ذبيح‌الله خداييان، رييس سازمان بازرسي در جديدترين اظهاراتش به دولت تذكر داده است كه از صندوق توسعه ملي برداشت نكند. او كه در سومين همايش صندوق توسعه ملي سخنراني مي‌كرد، گفت: يكي از معضلات كشورهاي نفتي، شوك‌ها و نوسانات قيمت نفت است. قيمت نفت در دست توليدكنندگان نيست و ما قيمت آن را تعيين نمي‌كنيم.
خداييان افزود: ما امروز شاهد منابع ناپايدار نفتي هستيم كه در مقابل مصارف و هزينه‌هاي دولتي پايدار است، بنابراين به محض افزايش قيمت‌ها، ما دچار بيماري هلندي مي‌شويم و كاهش قيمت نفت سبب كسري بودجه و افزايش استقراض از بانك مركزي و اخذ ماليات بيشتر و... مي‌شود.او گفت: در خيلي از كشورهاي دنيا، چنين صندوق‌هايي وجود دارد و امري بسيار رايج است. در سال ۷۹ ما نيز در كشور خودمان صندوقي تاسيس كرديم كه در واقع به نوعي صندوق تثبيت ارزي بود كه وظيفه آن تعديل نوسانات قيمت نفت بود. البته سال ۸۹ صندوق توسعه ملي در واقع صندوق تكميل شده همان صندوق بود كه قرار شد تا بخشي از منابع نفتي و گاز به آن واريز شود. خداييان افزود: برخي تصور مي‌كنند صندوق توسعه ملي صرفا بايد نقش تثبيتي در اقتصاد ايفا كند و صرفا در تنش‌هاي ارزي با استفاده از منابع آن بازار ارز را مديريت كرد، اين ديدگاه اشتباه است، بلكه اين صندوق نقش توسعه‌اي دارد و بايد با سرمايه‌گذاري مقدمات پيشرفت و رشد اقتصاد را فراهم كند همچنين نقش صيانتي نيز دارد به اين معنا كه بايد اين سرمايه را به نسل‌هاي بعدي انتقال دهد. او ادامه داد: اولين نكته‌اي كه صندوق توسعه ملي را تاكنون صندوق موفقي نشان نداده است، اين است كه صندوق توسعه ملي شفافيت لازم را ندارد، اگر ما منابعي را به پروژه‌اي اختصاص مي‌دهيم بايد مردم بدانند يا به عنوان مثال اگر دولت‌ها براي پوشش كسري‌ها دست به منابع صندوق دراز مي‌كنند بايد مشخص باشد و همه از آن مطلع باشند. نكته ديگر اين است كه هدف از صندوق نبايد تثبيتي باشد، صندوق توسعه ملي خزانه دوم دولت نيست. خداييان افزود: نمي‌شود كه دولت‌ها براي هر موضوعي مثل كرونا و زلزله و... كه به مشكل مي‌خورند سريع به رهبري نامه مي‌زنند كه از صندوق توسعه ملي استفاده كنند. مشخصا اگر شخص رهبري نبودند تاكنون يك دلار هم در صندوق نمانده بود.
۴۰۰ بار از صندوق امهال گرفتند
رييس سازمان بازرسي گفت: ميانگين ميزاني كه بايد به صندوق طبق قانون اختصاص داده شود، اختصاص داده نمي‌شود. صندوق بايد سرمايه‌اي براي آينده باشد، درحالي كه تبديل به تهديدي براي آينده شده‌اند. همان‌طور كه رهبري معتقدند، هر مبلغي كه دولت از صندوق برداشت مي‌كند بايد به صورت تسهيلات باشد، نه مبلغي كه دولت آن را بردارد و پرداخت نكند. او ادامه داد: بيش از ۴۰۰ بار از صندوق امهال گرفتند يا از طرفي دوره‌هاي بازپرداخت ۸ ساله به ۱۴ سال افزايش پيدا مي‌كند، مشخص است با اين شرايط اين صندوق هيچ پيشرفتي نمي‌كند.
جايگاه صندوق با بانك‌ها عوض شده
رييس سازمان بازرسي كشور گفت: صندوق توسعه ملي وسيله‌اي براي سرمايه‌گذاري است نبايد نقش بانك‌ها را ايفا كند و همه به دنبال اخذ تسهيلات از آن باشند. خداييان افزود: همچنين ديگر نكته‌اي كه بايد گفت اين است كه صندوق توسعه ملي بايد مستقل باشد، در شرايط فعلي دبيرخانه صندوق در سازمان برنامه و بودجه است، مشخص است كه دغدغه سازمان صرفا تدوين و تنظيم بودجه كشور است و دغدغه‌اي درخصوص منابع صندوق توسعه ندارد.
آب شدن ۸ ميليارد دلار از سرمايه صندوق
رييس سازمان بازرسي كشور با اشاره به طرح‌هايي كه صندوق توسعه ملي به آن تسهيلات مي‌دهد، گفت: صندوق هيچ نقشي در بررسي پروژه‌اي كه تسهيلات مي‌دهد، ندارد كه آيا اين پروژه توجيه اقتصادي دارد؟ بازگشت سرمايه آن چطور است و... از ديگر معضلات صندوق توسعه ملي اين است كه شاهد عدم مديريت منابع ارزي صندوق در بانك مركزي هستيم. او تاكيد كرد: صندوق توسعه ملي ۸ حساب ارزي دارد كه بعضي از اين ارزها دايما ارزش آنها در مقابل دلار كاسته مي‌شود، اما صندوق چون مديريتي بر آنها ندارد، حدود ۸ ميليارد دلار از سرمايه صندوق در همين بين و به واسطه كاهش ارزش برابري نرخ بعضي ارزها در مقابل دلار آب شده است.