نتيجه انتخابات تركيه در رسانههاي غربي
عدم شكست اردوغان بسياري را شوكه كرد
نيويوركتايمز:
انتخابات پيچيده تركيه در روز يكشنبه نشان داد كه ايمان مردم به سيستم انتخاباتي اين كشور همچنان قوي است و رييسجمهور فعلي، رجب طيب اردوغان، به رغم ناكامي آشكار در كسب پيروزي در دور اول، هنوز يك نيروي سياسي قدرتمند است. قبل از رايگيري، اكثر نظرسنجيها از برتري جزيي قليچدار اوغلو، نامزد مشترك ائتلاف تازهتاسيس شش حزب مخالف حكايت داشت اما نتايج اوليه جذابيت و نفوذ ماندگار اردوغان را نشان داد. نتيجه اين انتخابات گوياي چند ويژگي بود:
اين اولين انتخابات در تاريخ تركيه خواهد بود كه در آن هيچ نامزد رياستجمهوري اكثريت را در دور اول كسب نكرد. اگر دور دوم اعلام شود، يك پنجره پيچيده دو هفتهاي باز خواهد شد كه طي آن نامزدها همه تلاش خواهند كرد رايدهندگان بيشتري را به اردوگاه خود بكشانند.
به نظر ميرسد كه رجب طيب اردوغان با برتري نسبت به قليچدار اوغلو، از اكثريت مطلق برخوردار است. حذف نامزد سوم، سينان اوغان، آراي 5.2 درصد از رايدهندگاني را كه او را انتخاب كردند در سبد راي ديگر نامزدها قرار ميدهد. بسياري از اين رايدهندگان به جناح راست تعلق دارند و پيشبيني ميشود كه اكثر آنها، اگر در دور دوم انتخابات شركت كنند، احتمالا اردوغان را انتخاب خواهند كرد.
نتايج اوليه حاكي از آن بود كه حزب عدالت و توسعه تحت رهبري رجب طيب اردوغان و متحدانش اكثريت خود را در پارلمان 600 كرسي حفظ خواهند كرد. اين مساله به اردوغان اين امكان را ميدهد تا اينگونه استدلال كند كه بايد در دور دوم انتخابات هم پيروز شود وگرنه پارلمان و دولت متفاوت، ميتواند عملكرد كارآمد دولت را مختل كند.
در سراسر تركيه و در جوامع ترك خارج از كشور، اكثريت قريب به اتفاق 64 ميليون واجد شرايط راي، نظر خود را با حضور در پاي صندوق راي ثبت كردند. برخي صفهاي طولاني را تحمل كردند و از محلههاي زلزلهزده خود را به مراكز اخذ راي رساندند تا آنچه را كه بسياري وظيفه ملي ميدانند انجام دهند. تركها هنوز انتخابات را بسيار جدي ميگيرند. اين شامل آقاي اردوغان ميشود كه اوايل روز دوشنبه به هواداران گفت كه آماده است در صورت لزوم با دور دوم روبهرو شود.
سيانان:
زماني كه حمله روسيه به اوكراين بسياري را در بلاتكليفي فرو برده، انتخابات پرمخاطره تركيه قرار است سرنوشت يك متحد كليدي ناتو و بازيگر قدرتمند منطقهاي را تعيين كند. رقابت روز يكشنبه بزرگترين چالش را براي اردوغان، رهبر قدرتمند تركيه ايجاد كرد. آنهم در شرايطي كه او در حال دست و پنجه نرم كردن با بحران اقتصادي و انتقادها از دولتش به دليل مديريت زلزله ويرانگر 6 فوريه است. براي اولينبار، اپوزيسيون جناحي تركيه حول يك نامزد واحد، قليچدار اوغلو كه نماينده ائتلاف انتخاباتي متشكل از شش حزب مخالف است، متحد شدند. بهرغم همه انتقادها اردوغان معتقد است كه حكومت طولانيمدت او دستاوردهاي بسياري داشته، او مبارزات انتخاباتي خود را بر بستر ثبات، سياست خارجي مستقل و ادامه تقويت صنعت دفاعي تركيه بنا كرد. او اخيرا دستمزد كاركنان دولت را 45 درصد افزايش داده و سن بازنشستگي را كاهش داده است. طي دو سال گذشته، ارزش پول تركيه بهشدت كاهش و قيمتها افزايش يافته كه همين مساله باعث ايجاد بحران اقتصادي براي مردم عادي شده و پايگاه اردوغان در ميان محافظهكاران و جمعيت كارگر تركيه را تحتالشعاع قرار داده است.
گاردين:
براي اروپا و ايالات متحده كه اميدوار بودند با پيروزي اپوزيسيون، تركيه بيشتر به سمت غرب بچرخد، پنج سال ديگر از حضور اردوغان در قدرت به ويژه قبل از تحول تعيينكننده در اوكراين بسيار ناخوشايند خواهد بود. براي كساني كه در دموكراسي غيرليبرال اردوغان احتمالا از تضعيف بيشتر حقوق مدني خود رنج ميبرند، شكست روز يكشنبه يك نااميدي تلخ و يك نشانه شوم است. جمعيت اقليت كرد تركيه، مخالفان، روزنامهنگاران، فعالان حقوق زنان همگي در سالهاي اخير مورد سركوب سياسي قرار گرفتهاند، زيرا رييسجمهور محبوبيت خود را از طريق جنگهاي فرهنگي و تمركز بر تروريسم و امنيت حفظ كرده است. اگر اردوغان از اين، هماهنگترين و يكپارچهترين چالش دموكراتيك براي قدرت او تا به امروز جان سالم به در ببرد، حركت تركيه در مسير خودكامگي تمامعيار سريعتر اتفاق خواهد افتاد. بهرغم بحران اقتصادي ناشي از تورم غيرقابل كنترل، رجب طيب اردوغان طبقه كارگر محافظهكار مذهبي را متقاعد كرد كه بهترين رهبر براي حفظ منافع آنها همچنان شخص او است. تنها راه اين است كه قليچدار اوغلو بتواند نظر اين رايدهندگان را بازگرداند در غيراينصورت چشمانداز ميانمدت دموكراسي تركيه تاريك به نظر ميرسد.