آيا ارمنستان و جمهوري آذربايجان در يك قدمي صلح قرار گرفتند؟
تلاش‌ها براي حل‌وفصل اختلاف ميان ارمنستان و جمهوري آذربايجان هم در روسيه و هم در پايتخت‌هاي كشورهاي اروپايي ادامه دارد. بر همين اساس در 48 ساعت گذشته شاهد اظهارنظر ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه و همچنين انتشار خبري در خبرگزاري رويترز درباره امضاي توافقنامه صلح ميان ايروان و باكو در آينده نزديك بوديم.
رييس‌جمهور روسيه: اميدوارم مسائل معلق‌مانده حل شوند
ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه اعلام كرد كه وضعيت روابط ارمنستان و جمهوري آذربايجان به‌رغم برخي مشكلات به‌طور كلي به سمت حل شدن پيش مي‌رود.
به گزارش ايسنا، به نقل از آر تي، ولاديمير پوتين در ديدار با نيكول پاشينيان، نخست‌وزير ارمنستان و الهام علي‌اف، رييس‌جمهوري آذربايجان در كرملين، گفت كه مي‌توان بر موانع حل‌وفصل صلح‌آميز بين ارمنستان و آذربايجان فايق آمد. رييس‌جمهوري روسيه از توافق براي برگزاري هرچه سريع‌تر نشست سه‌جانبه روسيه، ارمنستان و آذربايجان در سطح معاونان نخست‌وزير براي «حذف همه مسائل باقيمانده» خبر داد.
او با اشاره به اينكه اين ديدار ممكن است پس از حدود يك هفته برگزار شود و تاريخ دقيق آن متعاقبا مشخص خواهد شد، ابراز اميدواري كرد كه اين توافق باعث شود «تمامي مسائلي كه تاكنون معلق بود، حل شود».
پوتين بر پايبندي روسيه به توافقات سه جانبه بين مسكو، ايروان و باكو در مورد حل‌وفصل مناقشه در منطقه قره‌باغ تاكيد كرد. وي گفت: «شما موضع ما را در خصوص بيانيه سه‌جانبه ما در مورد كريدور لاچين (راه ارتباط بين ارمنستان و منطقه قره‌باغ) مي‌دانيد، ما هرگز موضع خود را تغيير نداده‌ايم و در گفت‌وگو با دوستان ارمني و آذربايجاني به اين موضوع پايبند بوده و هستيم. ما هيچ‌وقت موضع خود را در اين خصوص تغيير نداديم، هيچ‌وقت. همه‌چيز بايد مطابق با روحيه و جزييات آن بيانيه سه‌جانبه باشد و موضع ما در اين زمينه تغيير نمي‌كند». پوتين با اشاره به اينكه مبنايي براي «تفسير دوگانه» مفاد رفع انسداد كريدورهاي حمل‌ونقل در قره‌باغ وجود ندارد، گفت: مسائل مربوط به حمل‌ونقل حساس است و اگر اين مسائل با وجود همه مشكلات حل شوند، به نفع ارمنستان و آذربايجان و كل منطقه است. حل‌وفصل اوضاع به عادي‌سازي در همه زمينه‌ها از جمله سياسي و امنيتي كمك مي‌كند. نيكول پاشينيان، نخست‌وزير ارمنستان نيز اعلام كرد كه ايروان آماده است تا عبور عادي وسايل نقليه از آذربايجان را تامين كند. پاشينيان در اين باره گفت: «من مي‌خواهم بار ديگر تاكيد كنم كه ارمنستان واقعا به اين امر علاقه‌مند است و ما آماده رفع انسداد تمامي ارتباطات حمل‌ونقلي و اقتصادي (با آذربايجان) بر مبناي حق حاكميت و قواعد حقوقي كشورمان هستيم. من مي‌خواهم بار ديگر اين موضع را تاييد كنم كه ما آماده‌ايم. هم سرويس مرزباني و هم سرويس گمركي ارمنستان آماده تامين تردد عادي تمامي وسايل نقليه و از جمله محموله‌هاي راه‌آهن از قلمرو ارمنستان هستند».
به گفته وي، ايروان منتظر است تا راه‌آهن آذربايجان براي محموله‌هاي باري و واگن‌هاي ارمنستان از مسير نخجوان و جمهوري آذربايجان به خصوص به مقصد ايران و روسيه بازگردد. نخست‌وزير ارمنستان افزود: «ما منتظر حل اين مساله بر پايه اصل برابري، حق حاكميت و قواعد حقوقي كشورها هستيم».
رويترز: آذربايجان و ارمنستان توافقنامه صلح امضا مي‌كنند
از سوي ديگر، منابع خبري از احتمال امضاي توافقنامه صلح ميان جمهوري آذربايجان و ارمنستان بر سر پرونده قره‌باغ با آغاز ماه ژوئن خبر دادند. به گزارش ايسنا، خبرگزاري رويترز به نقل از ليلي عبد‌الله يف، سفير جمهوري آذربايجان در فرانسه، اعلام كرد: اميدواريم در يك ژوئن در جريان اجلاس جامعه سياسي اروپا در مولداوي، يك معاهده صلح امضا شود. اين يك لحظه تاريخي است كه نبايد آن را از دست داد.
رويترز به نقل از منابع ديپلماتيك گزارش داد، نيكول پاشينيان، نخست‌وزير ارمنستان و الهام علي‌اف، رييس‌جمهوري آذربايجان در حاشيه اين اجلاس با امانوئل ماكرون، رييس‌جمهور فرانسه و اولاف شولتس صدراعظم آلمان گفت‌وگو خواهند كرد.
متئو ميلر، سخنگوي وزارت خارجه امريكا نيز صبح روز جمعه در توييتي نوشت: از اظهارات اخير نيكول پاشينيان، نخست‌وزير ارمنستان درباره به رسميت شناختن تماميت ارضي متقابل ارمنستان و جمهوري آذربايجان و تعهد مستمر به صلح قدرداني مي‌كنيم. توافق نهايي در حال دستيابي است و ما مصمم هستيم كه به دوستان‌مان كمك كنيم تا به آن دست يابند.
پاشينيان پنجشنبه گفته بود كه ارمنستان و جمهوري آذربايجان در به رسميت شناختن يكپارچگي اراضي يكديگر توافق كرده‌اند و پيشرفت براي عادي‌سازي روابط در جريان است. درگيري چندين دهه‌اي بين ارمنستان و جمهوري آذربايجان بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ در سپتامبر ۲۰۲۰ شدت گرفت و بدترين تنش از دهه ۹۰ ميلادي را نشان داد. خصومت‌ها با يك اعلاميه آتش‌بس سه‌جانبه با ميانجيگري روسيه كه در نوامبر ۲۰۲۰ امضا شد، پايان يافت. باكو و ايروان با استقرار نيروهاي حافظ صلح روسي در منطقه موافقت كردند. از آن زمان تاكنون گاه و بيگاه درگيري‌هايي در طول مرز رخ داده است.
در ۱۸ فوريه سال جاري ميلادي الهام علي‌اف، رييس‌جمهوري آذربايجان و پاشينيان مذاكرات صلحي را در مونيخ برگزار كردند. پس از مذاكرات علي‌اف گفت كه مساله اصلي اين گفت‌وگوها توافق صلح بين دو كشور بوده كه بايد براساس اصول هنجارهاي بين‌المللي باشد و هرگونه شرط و شروط درباره قره‌باغ غيرقابل قبول است.