گروه اقتصادي|بيش از دو ماه است كه گندمكاران به دنبال تغيير «قيمت خريد تضميني» گندم هستند. اما تاكنون هيچ تصميمي از سوي سياستگذار درخصوص آن گرفته نشده است. آخرين بار دوشنبه هفته گذشته بود كه عطالله هاشمي رييس بنياد ملي گندمكاران اعلام كرد كه دوشنبه 19 تير شوراي قيمتگذاري درخصوص اصلاح قيمت گندم تصميمگيري خواهد كرد.
به گفته او، با توجه به بررسي و آناليز هزينههاي توليد، نرخ منطقي خريد تضميني هركيلو گندم ۱۷ هزارتومان است كه با تشكيل جلسه شورا قرار است موضوع درخواست كشاورزان تعيينتكليف شود.
هاشمي پيشبيني ميكند: با اصلاح قيمت خريد تضميني گندم، خودكفايي در تامين گندم آرد كشور تامين خواهد شد.
اولين اعتراض
آخرين روز فروردين امسال، بهادري جهرمي سخنگوي دولت اعلام ميكند كه دولت قيمت هر كيلوگرم گندم را 15 هزار تومان تصويب كرده است. اين تصميم با اعتراض گندمكاران مواجه شد. همان زمان عطاءالله هاشمي، رييس بنياد گندمكاران نسبت به اين موضوع اعتراض ميكند و ميگويد: قيمت پيشنهادي ما 17 هزار تومان بود و نمايندگان مجلس نيز اين رقم را تاييد كرده بودند. پس از اين اظهارات، برخي مقامات وزارت جهاد كشاورزي در گفتوگوهاي جداگانه با رسانهها اعلام ميكنند كه قيمت 15 هزار توماني گندم قطعي نيست و به زودي اين نرخ در شوراي قيمتگذاري كالاهاي اساسي بررسي ميشود.
در نهايت پس از 17 روز انتظار كشاورزان، قيمت مصوب شوراي قيمتگذاري اعلام ميشود. اين شورا نرخ مصوب خريد تضميني گندم را همان قيمت 15 هزار توماني جهرمي اعلام ميكند.
نامه گندمكاران به رهبري
به دنبال اين اتفاق اولين اعتراضات گندمكاران شكل ميگيريد. آنها وقتي ديدند وزير كشاورزي وقت اعتنايي به اعتراضات آنها نميكند. در 23 ارديبهشت نامهاي خطاب به رهبري نوشتند و خواهان ورود دفتر رهبري به اين موضوع شدند.
آنها در اين نامه نوشتند كه از مهر ماه سال ۱۴۰۱ تاكنون با افزايش نرخ ارز و تأثير آن بر نهادهها، ماشينآلات، دستمزدها، خدمات، حملونقل و… در بخش كشاورزي با رشد ۵۰ تا ۱۳۰ درصد مواجه شدند.
آنها همان زمان اعلام ميكنند: براي اينكه گندم از چرخه خريد تضميني خارج نشود و به سمت خوراك دام و طيور يا احتكار توسط دلالان و همچنين خداي ناخواسته قاچاق به كشورهاي همسايه اتفاق نيفتد، تقاضاي تشكيل جلسه شورا جهت تجديدنظر نرخ براساس فرآيند مطرح در قانون را دارند.
كشاورزان تاكيد ميكنند: با وجود اينكه در بسياري از استانهاي كشور گندم در حال برداشت است اما جلسهاي از طرف سرپرست جهاد كشاورزي براي اصلاح قيمت نرخ خريد تضميني با حضور ساير اعضا شوراي قيمتگذاري و نمايندگان ناظر آن در مجلس برگزار نشده است.
حدود 7 روز پس ا ز اينكه كشاورزان گندمكار در اعتراض به قيمت تضميني اعلام شده از سوي شوراي قيمت گذاري به رهبري نامه نوشتند؛ ابراهيم رييسي در جلسه هيات دولت از وزارت جهادكشاورزي خواست به گونهاي برنامهريزي كند كه گندمكاران با آرامش و اطمينان خاطر نسبت به دريافت حقوق خود، محصولاتشان را تحويل مراكز تعيينشده بدهند. موضوعي كه آقاميري سرپرست وقت وزارت جهادكشاورزي آن را پيگيري نكرد.
47 درصد طلب گندمكاران پرداخت نشده
اگرچه كشاورزان به دنبال اين هستند كه قيمت گندم 17 هزار تومان شود اما دولت هماكنون ناتوان از پرداخت گندمهاي خريداريشده به نرخ 15 هزار تومان است.
طبق دادههاي رسمي دولت تا پايان روز 19 خرداد 47 درصد طلب گندمگاران را نپرداخته است. در اين مدت شركت بازرگاني دولتي بيش از 6 ميليون تن گندم يعني نيمي از گندم مورد نياز كشور را از گندمكاران خريداري كرده است.
اما دولت امسال چقدر بايد گندم بخرد؟ برآوردها برحسب سطح زيركشت ۵ ميليون و ۹۵۰ هكتار گندم آبي و ديم نشان ميدهد كه امسال بين ۱۲ تا ۱۲.۵ ميليون تن گندم در كشور توليد شود كه بخش عمده نياز كشور را به گفته مقامات دولتي تامين خواهد كرد و البته اندكي كسري نيز از محل واردات تامين ميشود.
اواخر فروردين سال جاري، مجري طرح گندم وزارت جهاد كشاورزي در اين باره ميگويد: در مجموع نياز كشور به گندم بيش از ۱۲.۵ ميليون تن است.
بهطوري كه حدود ۱۰ ميليون تن نياز خبازيها (نانواييها) و ۲ ميليون تن نياز صنف و صنعت (كارخانجات ماكاروني، بيسكويت و...) است. مصرف بذري كشور هم بين ۱.۲ تا ۱.۵ ميليون تن است؛ ساير مصارف و خودمصرفي كشاورزان نيز ۳۰۰ هزار تن است.
او ميزان توليد گندم در سال جاري را ۱۲.۵ ميليون تن گندم پيشبيني ميكند و ادامه ميدهد: از اين ميزان توليد به نظر ميرسد، بين ۸ تا ۸.۵ ميليون تن گندم توسط دولت خريداري و ذخيرهسازي شود.
از ۸ الي ۸.۵ ميليون تن گندمي كه دولت بايد بخرد، طبق اظهارات اخير سيد سعيدراد معاون وزير جهاد كشاورزي، 6 ميليون و 22 هزار تن گندم خريداري شده است.
راد با بيان اينكه استان خوزستان با خريد تضميني يك ميليون و ۷۱۷ هزار تن، پيشتاز خريد تضميني گندم در كشور است، تصريح كرد: استانهاي فارس با خريد ۹۰۳ هزار تن و گلستان با خريد ۵۳۱ هزار تن، پس از استان خوزستان رتبههاي بعدي خريد تضميني گندم را در اختيار دارند.