كارگران معدن، رعايت نشدن ايمني و تهويه را عامل اين حادثه تلخ مي‌دانند
اجساد 6 معدنكار انفجار معدن زغال «رزمجای غربی» از زير آوار بيرون آمد
اين معدن خصوصي كه سابقه حوادث مشابه به تلفات جاني داشت با دستور دادستاني استان سمنان تا زمان استاندارد‌سازي تعطيل شد
گروه اجتماعي| با گذشت 10 ساعت از حادثه انفجار و ريزش در معدن زغال سنگ «رزمجاي غربي» البرز شرقي در شهرستان دامغان، تلاش امدادگران براي نجات 6 معدنكار محبوس در تونل استخراج در عمق 400 متري بي‌ثمر بود و ساعت 5 بامداد ديروز، پيكر بي‌جان اين كارگران به سطح زمين منتقل شد.
ساعاتي پيش از نيمه شب يكشنبه 12 شهريور، خبرگزاري‌ها گزارش دادند كه به دنبال انفجار و ريزش معدن «رزمجاي غربي» كه از مجموعه معادن البرز شرقي است، 6 كارگر استخراج، محبوس شده‌اند و به دنبال تشكيل جلسه مديريت بحران شهرستان دامغان، با وجود اعزام نيروهاي امدادي از پايگاه‌هاي چشمه علي و دامغان، آغاز عمليات امداد و نجات و بازگشايي تونل به دليل ريزش معدن پس از انفجار و مسدود شدن راه‌هاي دسترسي به محل انفجار و همچنين، بالا بودن ميزان گاز متان در تونل استخراج و كارگاه‌هاي معدن، تا حدود 3 ساعت بعد از نيمه شب به تاخير افتاده اما در اولين خبرها، اعلام شده بود كه چند نفر از كارگران استخراج كه در ارتفاعات بالاتر مشغول كار بوده و پس از انفجار دچار گازگرفتگي شده بودند، با درمان سرپايي بهبود يافتند اما در همين خبرها، احتمال فوت 6 كارگر محبوس‌شده پررنگ بود.
اين حادثه، غروب يكشنبه و حوالي ساعت 7 و 30 و در دقايق پاياني فعاليت شيفت روزانه رخ داده بود و در حالي كه مهم‌ترين دليل انفجار در معادن زغال، انباشت گاز متان متصاعدشده از زغال و جبهه در حال استخراج است، كارگراني كه بيرون از تونل استخراج «رزمجاي غربي» حضور داشتند به خبرنگار ايلنا گفته بودند كه تونل اين معدن دو تهويه داشته و انفجار در چنين شرايطي، عجيب به نظر مي‌رسد.
در حالي كه بر اساس شنيده‌هاي «اعتماد»، مسوول فني و واحد HSE معدن رزمجاي غربي، فعلا در كربلاست، مديرعامل معدن كه در محل حادثه حضور داشته به خبرنگار ايلنا گفته كه طبق بررسي‌هاي صبح روز يكشنبه (ساعاتي پيش از وقوع حادثه) هيچ نقطه بحراني در هيچ جاي معدن وجود نداشته اما در تحليل اوليه بعد از حادثه، يك حفره گازي شناسايي شده ولي باز هم نمي‌توان با قطعيت علت حادثه را اعلام كرد. مديرعامل معدن طزره كه بر اساس شنيده‌هاي «اعتماد» به سابقه مديريت فني و مسووليت واحد HSE مجموعه معادن زغال البرز شرقي را در كارنامه دارد و متخصص و دانش‌آموخته رشته معدن است، به خبرنگار ايلنا گفته: «حفره‌هاي گازي قابل شناسايي و پيش‌بيني نيستند؛ بازرس كار ما تا ده دقيقه قبل از حادثه، بغل دست اين عزيزان بوده و ميزان سنجش گاز را صفر اعلام كرده؛ ده دقيقه بعد، در دقايق پاياني شيفت كار، هنگام خروج كارگران اين حادثه رخ داده؛ بنابراين احتمالا تصاعد آني گاز و ايجاد حفره گازي عامل حادثه بوده است.»
طبق گزارش خبرگزاري تسنيم، «بهروز افروز» 40 ساله، «قربانعلي كمال» 43 ساله، «حسين غزاييان» 50 ساله، «حميد ايزدي» 48 ساله، «ابوالفضل غنايي» 51 ساله و «محمد نعيمي صفت» 50 ساله، 6 كارگر فوت شده در حادثه انفجار و ريزش معدن رزمجاي غربي هستند كه 2 نفر از جانباختگان، راننده لكوموتيو و در حال بار زدن زغال بودند، يك كارگر پاي «بونكر» زير كارگاه استخراج و سه نفر ديگر از قربانيان، كارگر استخراج بودند كه طبق گفته همكاران‌شان، همگي كارگران قراردادي اين معدن داراي مالكيت خصوصي بوده‌اند و هر كدام حدود 20 سال سابقه معدنكاري داشتند.
يكي از كارگران معدن «رزمجاي غربي» در توضيح علت وقوع انفجار به خبرگزاري تسنيم گفته بود: «گاز متان در زمان كاركردن كارگران با پيكور، به‌وسيله كيسه‌اي (لوله از جنس گوني‌هاي پلاستيكي) از داخل معدن به بيرون منتقل مي‌شود. اين گاز در شب گذشته در هواي داخل تونل باقي مانده بود و با انباشت گاز و جرقه ناشي از فعاليت پيكور، انفجار در معدن رخ داده است.»
يكي از كارگران بازنشسته معدن زغال‌سنگ طزره هم به «اعتماد» مي‌گويد كه اين كارگران، دقايقي پيش از انفجار، در جبهه كار مشغول پيكورزني بوده‌اند و عامل انفجار را نشت گاز انباشته پشت سينه كار مي‌داند و مي‌گويد: «گازي كه پشت ديواره زغال حبس مي‌شود با هيچ گاز سنجي قابل تشخيص نيست. وقتي پيكور مي‌زنيم و سينه كار را مي‌شكافيم، اين گاز انباشته بيرون مي‌زند و در همان زمان كه سرمته فلزي پيكور ديواره زغال را سوراخ مي‌كند، بر اثر برخورد فلز و زغال جرقه‌هايي توليد مي‌شود كه همين جرقه‌ها مي‌تواند به انفجار گاز منجر شود.»
در حالي كه يك منبع كارگري به ايلنا گفته بود كه معدن «رزمجاي غربي» تحت نظارت معادن زغال‌سنگ شركت البرز شرقي مشغول بهره‌برداري است اما طي چند سالي كه از فعاليت اين واحد معدني مي‌گذرد، نظارت بر فعاليت معدن بسيار كم بوده و پيش از اين هم حوادث مشابهي در اين معدن رخ داده، كارگر ديگري هم در گفت‌وگو با «اعتماد»، رعايت نشدن ايمني در معدن زغال را دليل وقوع حوادث منجر به انفجار مي‌داند و ادعاي فعال بودن دو دستگاه تهويه در تونل استخراج را بي‌اساس دانسته و مي‌گويد: «در معادن خصوصي، پيمانكاران و كارفرمايان كمترين توجه را به رعايت ايمني دارند. معدن زغال‌سنگ زمستان يورت استان گلستان را به ياد بياوريد كه به دليل رعايت نشدن ايمني، 44 معدنكار جان خود را از دست دادند در حالي كه بعد از حادثه معلوم شد اين معدن نه تنها بارها اخطار تامين ايمني گرفته بوده بلكه گزارش علت‌يابي حادثه هم نشان داد كه كارفرما و شركايش، به دليل بي‌توجهي به تامين ايمني كارگاه، صددرصد مقصر بوده‌اند. حالا در مورد معدن رزمجاي غربي هم همين است. مي‌گويند دو دستگاه تهويه داخل تونل وجود داشته اما آيا هر دو دستگاه تهويه با توان كامل و به درستي كار مي‌كرده آن‌هم در حالي كه پايان شيفت كاري بوده؟»
صبح ديروز، به دنبال وقوع حادثه انفجار و ريزش معدن رزمجاي غربي كه به جانباختن 6 معدنكار محبوس در عمق 400 متري اين معدن زغال منجر شد، وزير تعاون و وزير كشور به محل حادثه رفتند و رييس كل دادگستري استان سمنان هم ضمن تاييد وقوع حوادث مشابه و منجر به تلفات جاني در اين معدن، با دستور به مسوولان قضايي دامغان براي بازديد ميداني از محل وقوع حادثه و بررسي علل وقوع آن، حكم به توقف موقت فعاليت اين معدن تا زمان استاندارد‌سازي، شناسايي و معرفي مقصرين، پرداخت ديه حادثه‌ديدگان به وراث قانوني از محل بيمه حوادث ناشي از كار و همچنين الزام مديران معدن به پرداخت مزد كارگران در ايام توقف فعاليت معدن داد.