شوك توفان الاقصی به بازارها

گروه اقتصادي

دو اتفاق مهم در عرصه بين‌المللي، فشار بي‌سابقه‌اي به نرخ ارز و سكه در ايران وارد كرده. از آن سو، ورود به نيمه دوم سال و شدت گرفتن انتظارات تورمي در اين بازه زماني، حالا چشم‌انداز بازار دارايي‌ها را پس از يك ركود سنگين 66 ماهه به هم ريخته است. نرخ دلار در بازار آزاد ايران پس از تقريبا 200 روز بار ديگر به نوسان افتاده و ظرف دو روز گذشته سطوح مقاومتي خاصي را پشت سر گذاشته است. همزمان، قيمت طلا نيز بالا رفته و در ايران، سكه تمام‌بهار آزادي تا سطح 30 ميليون تومان نيز قيمت خورده است. اين در حالي است كه تحت‌تاثير اتفاقات رخ داده، شاخص بورس تهران نيز ديروز سقوط سنگيني را تجربه كرد و تا آستانه از دست دادن كانال مهم 2 ميليون واحدي پايين آمد.

در بازار دارايي‌ها چه رخ داده و چشم‌انداز بازارها چه مي‌گويد؟

دو اتفاق بين‌المللي بيش از هر چيز، دو اتفاق بزرگ منطقه را تحت‌تاثير قرار داده. اولي جنگ ميان اسراييل و حماس است كه در دو روز گذشته، تلفات بسياري به جاي گذاشته و ابعاد بزرگي داشته است. اتفاق دوم، زلزله‌اي است كه همزمان با جنگ در خاورميانه در منطقه افغانستان و شهر استراتژيك هرات رخ داده است. اتفاق اول، بخش بزرگي از سرمايه‌گذاران را مجاب به خريد طلا و دارايي‌هاي امن كرده است. افزايش ريسك ژئوپليتيكي در منطقه خاورميانه، خريد دارايي‌هاي امني مانند طلا را بيشتر كرده است. برايان ياكوبسن، اقتصاددان ارشد در Annex Wealth Management، در اين باره مي‌گويد: «تلاش‌هاي ساكنان كرانه باختري و مردم خاورميانه براي تبديل سرمايه‌هاي خود به طلا و دارايي‌هاي امن يك امر كاملا طبيعي است. اين وضعيت مانند يك رسم در هنگام جنگ شده است.» در ايران، همزمان با بالا گرفتن درگيري‌ها در منطقه، بازار طلا و سكه هم شاهد يكه‌تازي قيمت طلا و قيمت سكه امامي بود. قيمت طلا ۱۸ عيار ديروز تا ۲ ميليون و ۴۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان بالا رفت كه نسبت به يك روز قبل، نزديك به 100 هزار تومان بالاتر است. طبق اعلام سايت اتحاديه فروشندگان طلا و جواهر تهران، قيمت سكه امامي هم ديروز به ۳۰ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان رسيد؛ اما در نيمه ظهر روي ۲۹ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان قرار گرفت. اين در حالي است كه روز شنبه قيمت هر قطعه سكه امامي در حول‌وحوش ۲۸ ميليون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۲۸ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان معامله شده بود.

تاثير زلزله هرات بر نرخ دلار

در هرات، بازار دلار از روز شنبه به دليل زلزله شديدي كه در افغانستان رخ‌داده تعطيل است اما دلار فردايي در اين بازار جهش قابل‌توجهي را ثبت كرده و يكي از سيگنال‌هاي صعودي به تهران هم مي‌تواند همين عامل باشد. قيمت دلار فردايي در هرات روز گذشته با ۵۰ هزار و ۹۰۰ تومان شروع به كار كرد و در نيمه ظهر در حدود ۵۱ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شد. هرچند تحليلگران سياسي و اقتصادي يكي از دلايل اصلي صعود هيجاني قيمت‌ها در بازار آزاد ارز را ناشي از جنگ بين حماس و اسراييل مي‌دانند. به باور اين دسته سطح تقاضا در بازار ارز با بروز اين جنگ بالا گرفته است. برخي از معامله‌گران مي‌گويند با جهش يك‌باره قيمت دلار احتمال پايين آمدن نرخ آن نيز دور از انتظار نيست. معامله‌گران مي‌گويند با توقف حملات ميان طرفين احتمالا روند صعودي قيمت دلار هم متوقف مي‌شود. اما به هر حال، تشديد مناقشات نظامي در نوار غزه عامل مهمي در جهت تغيير مسير دلار تهران است. چراكه همواره با انتشار سيگنال‌هاي نگران‌كننده نسبت به موضوعات اين‌چنيني، انتظارات تورمي افراد تحت‌تاثير قرار گرفته و با رشد تقاضا در بازار، نرخ نيز رشد مي‌كند. دلار بازار آزاد اواخر هفته گذشته به واسطه بيانيه اتحاديه اروپا در رابطه با عدم لغو تحريم‌هاي ايران در تاريخ ۱۸ اكتبر به مرز ۵۰ هزار تومان رسيده بود، اما حالا، ‌كانال 50 هزار توماني را رد كرده و سطح مقاومتي تازه‌اي كه براي نرخ دلار آزاد در بازار تعيين شده، 52500 تومان است. روز گذشته نرخ دلار در كانال 52 هزار تومان قرار گرفت اما به اين سطح مقاومتي نرسيد. اما به هر حال، اگر تعطيلي بازار ارز هرات ادامه‌دار شود، در نهايت تاثير خود را روي بازار ارز تهران نيز خواهد گذاشت.

حركت معكوس بورس تهران

در حالي بازار‌هاي طلا، سكه و ارز در حال مرزشكني قيمت‌ها هستند، اما از شنبه و همزمان با وقوع جنگ اسراييل و حماس، بازار سرمايه وارد فاز سنگين سقوط شده است. اين اتفاق، موج نااميدي و نااطميناني را در ميان سهامداران تشديد كرده است. در دو روز اول هفته‌ جاري، شاخص بورس تهران ۶۸ هزار و ۴۵۹ واحد سقوط كرده است؛ به اين شكل كه شنبه ريزش ۱۶ هزار و ۸۶۴ واحدي رقم خورد و ديروز هم افت ۵۱ هزار و ۵۹۵ واحدي در بازار ثبت شد. بر همين اساس، بازار سرمايه در حال حاضر در مرز كانال ۲ ميليون واحد ايستاده است و يك تكان كوچك، اين بازار را به يك كانال پايين‌تر مي‌اندازد. هم‌اكنون شاخص ‌كل بورس تهران ۲ ميليون و هزار و ۲۶۸ واحد است و تنها در يك روز، ۲.۵ درصد سقوط كرده است. روز گذشته و از همان ابتداي شروع معاملات شاهد فشار فروش سنگيني در تمامي صنايع و نمادها بوديم به‌طوري‌كه بخش عمده‌اي از سهام با صف فروش‌هاي سنگين به كار خود پايان دادند و ۹۵ درصد بازار سرخ‌رنگ بود. نگراني از تشديد شرايط كنوني و درگير شدن سياسي ايران در اين ماجرا، نااطميناني را نسبت به آينده بسيار افزايش داده و همين موضوع باعث شده تا سرمايه‌گذاري در بازار سهام با عدم‌اطمينان بالايي همراه شود. چنين شرايطي را در زمان ترور سردار سليماني نيز تجربه كرده بوديم و بازار براي مدتي قفل در صف فروش بود. تمامي اين موارد به اين بستگي دارد كه شرايط جنگ فلسطين و اسراييل تا چه زماني ادامه يابد و شدت آن با چه ابعادي گسترش پيدا كند اما در صورت فروكش كردن هيجانات ابتدايي و برگشت آرامش نسبي مي‌توان انتظار داشت كه روند بازارها معكوس شود به‌طوري كه بازار سهام به مدار صعودي بازگردد و بازارهاي موازي هم با كاهش قيمت مواجه شوند. بهنام صمدي، كارشناس بازار سرمايه در اين باره به «خبرآنلاين» گفته است: «افزايش نرخ ارز اثر خود را روي همه بازار‌ها مي‌گذارد؛ مثل بازار طلا و خودرو و عجيب است كه بورس، واكنش احساسي و هيجاني نسبت به شرايط نشان مي‌دهد.» وي يادآور مي‌شود: البته بايد به اين نكته هم توجه كنيم كه قيمت جهاني نفت كه تا محدوده ۹۵، ۹۶ دلار رشد كرده بود و ساير كاموديتي‌ها، عقب‌نشيني كردند. اين هم روي تابلوي بورس اثرگذار بود، اما آنچه امروز در بازار سهام مي‌بينيم، ارتباطي به افت قيمت كاموديتي‌ها در بازار‌هاي جهاني ندارد و به نظر مي‌رسد يك واكنش هيجاني به وقايع جنگ اسراييل و فلسطين است.