«اعتماد» اهميت ديدار ميان شي جين‌پينگ و بايدن را بررسي مي‌كند
اميد به ديپلماسي در سايه جنگ سرد جديد
گروه جهان
جو بايدن، رييس‌جمهوري ايالات‌متحده روز سه‌شنبه گفت كه امريكا به دنبال فاصله گرفتن از چين نيست، بلكه برعكس مي‌خواهد روابط خود را با اين كشور بهبود ببخشد.
اين سخنان درحالي بيان شد كه آقاي بايدن روز گذشته با شي جين‌پينگ همتاي چيني خود در سانفرانسيسكو ملاقاتي 4 ساعته داشت. اين گفت‌وگوها در حاشيه نشست سران كشورهاي عضو «سازمان همكاري اقتصادي آسيا و اقيانوسيه» انجام خواهد شد كه اين هفته به ميزباني شهر سانفرانسيسكو برگزار مي‌شود.
با اين وجود، مكان گفت‌وگوي دو رييس‌جمهور «املاك فيولي» است، منطقه‌اي در جنوب سانفرانسيسكو و دور از محل برگزاري نشست سران سازمان همكاري اقتصادي آسيا و اقيانوسيه. جو بايدن كه روز سه‌شنبه در كاخ سفيد با خبرنگاران سخن مي‌گفت، با اشاره به اهميت ازسرگيري ارتباطات عادي ميان دو ابرقدرت ازجمله «تماس‌هاي نظامي» آنها، تاكيد كرد كه تلاش مي‌كند پس از يك دوره تيرگي روابط، تعاملات امريكا با چين را به سمت بهتري سوق دهد. او گفت: «ما به دنبال جدا شدن از چين نيستيم. آنچه مي‌خواهيم بهبود روابط دو كشور است.»
به گزارش يورونيوز، بايدن ابراز اميدواري كرد كه اين ديدار به هر دو طرف كمك كند تا «يك رابطه عادي را برقرار كنند و بتوانند در صورتي كه بحراني به وجود آمد، گوشي تلفن را بردارند و با يكديگر صحبت كنند.»
بنا بر گزارش رسانه‌هاي ايالات‌متحده، انتظار مي‌رود كه در بخشي از گفت‌وگوهاي دوجانبه شي و بايدن در روز چهارشنبه جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي كاخ سفيد و آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا نيز حضور داشته باشند. با اين وجود هر دوي اين مقامات از اظهارنظر مستقيم در اين باره خودداري كرده‌اند.
محور گفت‌وگوهاي دو رييس‌جمهور نيز اعلام نشده است، اما گمان مي‌رود كه مسائلي همچون محدود كردن استفاده از هوش مصنوعي در سلاح‌هاي هسته‌اي، اختلافات دو كشور بر سر تايوان، تنش‌هاي تجاري، انتقال اجباري فناوري و موضوعات حقوق بشري باشد. همچنين قرار است شي، عصر چهارشنبه در مراسمي با حضور رهبران تجاري و فرهنگي ايالات متحده شركت كند.
مسير سخت ديپلماسي
گفتني است بايدن و شي در نوامبر سال گذشته ميلادي نيز به مدت ۳ ساعت در حاشيه نشست سران گروه ۲۰ با يكديگر ديدار و گفت‌وگو كرده بودند، اما خروجي اين ديدار اعمال تحريم‌ها و محدوديت‌هاي جديد امريكا در بخش فناوري‌هاي پيشرفته و تراشه‌هاي الكترونيك عليه چين بود. با اين حال پروفسور يانگ ميان از موسسه روابط بين‌الملل دانشگاه ارتباطات جمعي چين در مصاحبه با اسپوتنيك مي‌گويد به لطف مذاكرات، مي‌توان برخي از موانع را در روابط دوجانبه از بين برد. وي گفت: در گذشته روابط چين و امريكا با مشكلات بزرگي مواجه بود، اما اكنون به لطف تلاش زياد، امكان ديدار سران دو كشور فراهم شده است. شايان ذكر است كه ايالات‌متحده متوجه شد كه سياست قطع روابط نه تنها نمي‌تواند مانع از توسعه چين شود، بلكه به منافع خود نيز آسيب مي‌رساند.
در واقع دولت بايدن اكنون در عرصه بين‌المللي با دو مشكل مواجه است: درگيري‌هاي روسيه، اوكراين و جنگ غزه. علاوه بر اين در داخل نيز بايدن با چالش‌هاي مرتبط با انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده مواجه است. بنابراين ادامه بدتر شدن روابط چين و امريكا هم به مبارزات انتخاباتي دولت فعلي و هم به منافع ايالات‌متحده آسيب مي‌رساند و بايدن اميدوار است با بهبود روابط واشنگتن و پكن و همچنين ايجاد فضاي مساعد براي انتخابات سال آينده، وضعيت چالش‌برانگيز خود را بهبود بخشد.
اين كارشناس بين‌الملل همچنين به اسپوتنيك توضيح مي‌دهد: مقامات امريكايي از ابتداي سال جاري تاكنون بارها به چين سفر كرده‌اند. از يك‌طرف، اين به دليل اين واقعيت است كه هر دو طرف تماس‌ها را در طول همه‌گيري قطع كردند. از سوي ديگر، چنين موضوعي ارتباط تنگاتنگي با تمايل امريكا براي كاهش تنش در روابط چين و امريكا دارد. البته كاهش اصطكاك به نفع چين نيز هست، چراكه به بهبود موقعيت چين در عرصه بين‌المللي كمك مي‌كند.
پروفسور يانگ ميان مي‌گويد كه پويايي روابط چين و امريكا به توانايي طرفين براي حل مشكلات با روحيه عمل‌گرايي بستگي دارد. در روابط چين و امريكا تناقضات اساسي وجود دارد. ايالات‌متحده بيش از همه نگران ظهور چين و تسلط آن است كه هژموني جهاني واشنگتن را تضعيف خواهد كرد. اين تناقض در حال حاضر تغيير نخواهد كرد و همچنين هدف ايالات‌متحده براي مقابله با ظهور چين نيز تغييري نمي‌كند. لذا اگر استراتژي ايالات‌متحده در قبال چين بدون تغيير باقي بماند، توسعه سالم آينده روابط چين و ايالات‌متحده ممكن است با موانع متعددي روبه‌رو شود. چين نيز در واقع به خوبي از اين موضوع آگاه است. بنابراين اگر هر دو طرف بتوانند رويكردي عمل‌گرايانه براي مقابله با مشكلاتي كه ممكن است در آينده ايجاد شوند، اتخاذ كنند، فكر مي‌كنم هر فرصتي براي بهبود روابط چين و امريكا وجود دارد.
در همين رابطه مائو نينگ، نماينده رسمي وزارت خارجه چين در نشستي كه روز دوشنبه درخصوص نشست سانفرانسيسكو برگزار شد، اعلام كرد كه چين از رقابت با ايالات‌متحده هراسي ندارد، اما در مورد تعريف ماهيت روابط ميان پكن و واشنگتن نيز مخالف است. به گفته وي، رقابت بين قدرت‌هاي بزرگ مطابق با روندهاي زمانه نبوده و قادر به حل مشكلات پيش روي ايالات‌متحده و همچنين چالش‌هاي جهاني نيست. بنابراين مقامات چين در نشست آتي تلاشي براي تغيير مسير سياسي امريكا نخواهند داشت، اما اميدوارند كه واشنگتن براي جنگ سرد جديد و درگيري با جمهوري خلق چين تلاش نكند.