شكاف در ائتلاف دريايي امريكا؟
محمود فاضلي
عبور ۲۱ هزار شناور و ترانزيت ۵۷درصدي انرژي جهان از مسير باب‌المندب، اين منطقه را به يكي از مسيرهاي انتقال كالا در جهان تبديل كرده است، اما بعد از آغاز جنگ غزه، يمن مانع عبور كشتي‌هاي اسراييلي از اين منطقه شده و اسراييل به دنبال راه جايگزين است؛ مساله‌اي كه باعث شده از ۱۵ دسامبر تاكنون، پنج شركت كشتيراني بين‌المللي فعاليت در درياي سرخ را متوقف كنند. اين تنگه آبي ميان يمن و آفريقا، كمتر از كانال سوئز، اما به همان اندازه حياتي است. حجم عظيمي از نفت خام، گازوييل و ساير فرآورده‌هاي نفتي از خاورميانه و هند از طريق اين آب‌ها به سمت اروپا و نفت روسيه از اين مسير به هند و چين حمل مي‌شود. برخي شركت‌هاي بزرگ كشتيراني طي روزهاي گذشته حمل كالا و نفت از اين تنگه را به خاطر حملات انصارالله متوقف كرده‌اند. آمار شركت‌هاي رديابي نفتكش‌ها نشان مي‌دهد در ۱۱ ماهه سال جاري ميلادي روزانه 7.8 بشكه نفت و محصولات نفتي از اين تنگه عبور كرده كه ۱۸درصد بيشتر از دور مشابه پارسال است. علت امر، رشد خريد نفت روسيه توسط هند و چين، همچنين افزايش خريد نفت اتحاديه اروپا از كشورهاي خاورميانه است. در پي تشديد تنش‌ها در نوار غزه، نيروهاي مسلح يمن اعلام كردند كه تا زمان متوقف نشدن حملات عليه غزه، حملاتي را عليه رژيم صهيونيستي انجام خواهند داد و به هيچ كشتي وابسته به آن اجازه تردد در آب‌هاي درياي سرخ و تنگه باب‌المندب را نمي‌دهند. محمدعلي الحوثي، رييس جنبش انصارالله در رد هر نوع تجاوز رژيم صهيونيستي ضدملت فلسطين به عنصر مهمي در معادلات درگيري فعلي تبديل شده و نيروهاي مسلح يمن را از طريق مجموعه عمليات‌ها در درياي سرخ و تنگه باب‌المندب به يك بازيگر اساسي تبديل كرده است. به گفته او، ناوگان دريايي در درياي سرخ و تنگه باب‌المندب به جز براي كشتي‌هاي اسراييلي يا كشتي‌هايي كه به سمت سرزمين‌هاي اشغالي در حركت باشند، براي ساير كشتي‌ها كاملا امن است. توقف هدف قرار گرفتن كشتي‌هاي اسراييلي همزمان با توقف جنايت‌ها و تجاوزات اسراييل به نوار غزه خواهد بود. همه گزينه‌ها روي ميز است و من هيچكدام از گزينه‌ها را در هيچ مقطع زمان و مكاني بر ديگري ترجيح نمي‌دهم، زيرا ما در درگيري نظامي به‌سر مي‌بريم. امريكا و متحدانش در تلاش براي اتخاذ راه‌حلي جهت مقابله با انصارالله هستند. «لويد آستين»، وزير دفاع امريكا در بيانيه‌اي ايجاد يك نيروي ضربت چندمليتي جديد براي انجام «عمليات نگهبان رفاه» را اعلام كرد. براي مقابله با اين مجموعه حملات بي‌سابقه، وزير دفاع امريكا از شركت‌كنندگان خواست به ابتكارات بين‌المللي به رهبري اين كشور بپيوندند و با فرماندهي مركزي نيروي دريايي امريكا و
۳۹ عضو نيروهاي دريايي تركيبي براي بازگرداندن امنيت در منطقه درياي سرخ همكاري كنند. وزير امور خارجه امريكا، در هفته جاري، از ايجاد يك ائتلاف چندمليتي براي تامين امنيت درياي سرخ در ميان افزايش حملات به كشتي‌هاي باري خبر داد. عمليات «نگهبان رفاه» نيروي دريايي امريكا، بريتانيا، بحرين، كانادا، فرانسه، ايتاليا، هلند، نروژ و سيشل را شامل مي‌شود. گفته مي‌شود كشورهاي استراليا، ژاپن، سنگاپور، كره‌جنوبي، نيوزيلند، ليبريا و باهاما نيز در اين ائتلاف مشاركت خواهند كرد. اينها كشورهايي هستند كه تحت تاثير اقدامات انصارالله قرار دارند. يكي از اين كشورهاي مشاركت‌كننده در اين ائتلاف يونان است كه بنا به دستور آقاي دندياس وزير دفاع ملي اين كشور، يك ناوچه نيروي دريايي اين كشور در ائتلاف بين‌المللي عليه انصارالله يمن به منطقه اعزام خواهد شد. او مدعي شد يونان به عنوان بخشي از عمليات بين‌المللي دريانوردي در درياي سرخ، يك ناوچه خود را براي شركت در عمليات حفاظتي به منطقه اعزام خواهد كرد. به باور او، جامعه بين‌المللي با حداكثر چالش امنيتي در درياي سرخ و خليج عدن مواجه است و حمله به كشتي‌هاي تجاري توسط گروههاي مسلح، پهپادها و موشكها تهديد بزرگي براي جان انسانها، امنيت و ثبات بين‌المللي، اقتصاد جهاني و رفاه شهروندان است. يونان كشوري است كه داراي بزرگترين ناوگان دريايي است و منافع اصلي خود را در حفظ آزادي خطوط دريايي و حفاظت از جان ملوانها ميداند. اداره دريايي گارد ساحلي يونان توصيههايي براي كشتي‌هايي كه با پرچم يونان در حركت هستند صادر كرده و از آنها خواسته است از ورود به آب‌هاي يمن خودداري كنند. حزب كمونيست يونان با انتشار بيانيه‌اي مخالفت خود با اعزام ناوچه به درياي سياه را ابراز نمود و آن را به عنوان مداخله عميقتر اين كشور در طرحهاي امپرياليستي جهت حمايت از سياست جنايتكارانه دولت اسراييل توصيف كرد. در بيانيه اين حزب آمده است: «ارسال ناوچه فوق و مشاركت كشتي‌هاي يوناني در ديگر ماموريتهاي جاري در شرق مديترانه و نقاط ديگر در چارچوب ناتو، اثبات ميكند كه هدف واقعي تهيه كشتي‌هاي جنگي و ديگر برنامههاي تسليحاتي كه مردم يونان هزينه آنها را پرداخت ميكنند، چيست. كشتي‌هاي يوناني و ديگر واحدهاي نظامي كشور در ماموريتهايي كه ربطي به دفاع از كشور و حفاظت از مرزهاي آن ندارد، كاري ندارند. حزب كمونيست يونان بارها سياست دفاعي اين كشور و همراهي آتن با ناتو را محكوم كرده و خواستار عدم حضور اين كشور در ائتلافهاي دفاعي به همراه امريكا شده است. اين حزب كه در جريان بحران غزه مواضع بسيار شفافي داشته، خواستار توقف هرگونه همكاري اقتصادي، سياسي و نظامي با كشور جنايتكار اسراييل و شناسايي كشور مستقل فلسطيني در پارلمان يونان است. اسپانيا مشاركت اتحاديه اروپا در ائتلاف دريايي چندمليتي در درياي سرخ به رهبري امريكا را كه با ادعاي تضمين آزادي ناوبري و حفاظت از كشتي‌ها در درياي سرخ تشكيل شده را وتو كرد. مادريد، در ابتدا مي‌خواست كل اتحاديه اروپا در اين ماموريت شركت كند، اما كميته سياسي و امنيتي اتحاديه اروپا در نشست اضطراري روز ۲۰ دسامبر، با اتفاق آرا موافقت خود را با مشاركت اتحاديه اروپا در اين ابتكار با گسترش «عمليات آتلانتا» اعلام كرد. مادريد موضع خود را تغيير داد و در نشست كارگروه مشاوران اتحاديه اروپا در امور بين‌الملل اين تصميم را وتو كرد. تحليلگر امور بين‌الملل