پس از عدم واريز يارانه معيشتي بهمن ماه، بسياري از شهروندان با مراجعه به بانكها در مورد اين موضوع پرس و جو كردند. در حالي كه يارانه معيشتي، بيستم هر ماه به حساب مشمولان واريز ميشود، عدم واريز يارانه همه افراد مشمول تا روز ۲۵ بهمن حواشي بسياري را به دنبال داشت و مردم را راهي بانكها كرد. تصميم جديد دولت در مورد ميزان و زمان واريز يارانهها نشان ميدهد واريز يارانه با تغييرات مهمي همراه شده و دولت در اين مورد تغيير ريل داده است. بر اساس آخرين اخبار منتشر شده يارانه كمك معيشتي مرحله ۱۵۶ مربوط به بهمن ماه ۱۴۰۲ به حساب همه سرپرستان خانوار دهكهاي اول تا سوم در سراسر كشور واريز و از ساعت ۲۴ روز ۲۵ بهمن ماه قابل برداشت است، البته اين موضوع شامل حال همه دهكها نيست بنابراين ساير دهكها بايد تا ۳۰ بهمن انتظار بكشند. بر اساس اعلام سازمان هدفمندي يارانهها از اين به بعد زمان واريز يارانه معيشتي، مطابق با جدول زمانبندي شده انجام خواهد گرفت. به اين ترتيب ديگر خبري از واريز يارانه معيشتي درتاريخ بيستم هر ماه نخواهد بود. يارانه دهكهاي يك تا سه ۲۵ هر ماه و يارانه نقدي و معيشتي ساير خانوارهاي مشمول سيام واريز ميشود. در حالي كه معاون رفاه و امور اقتصادي وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي اعلام كرده بود، مبلغ يارانه تشويقي در طرح كالابرگ الكترونيكي كه ۲۲۰ هزار تومان شده است، ۱۷ بهمن ماه به حساب افراد واريز ميشود، در همين روز سازمان برنامه و بودجه در اطلاعيهاي اعلام كرد، از اين پس يارانه نقدي و معيشتي از بيستم به آخر ماه موكول شده است.
افزايش فشارهاي مالي
باعث تغييردر نحوه پرداختها شد
آلبرت بغوزيان، اقتصاددان در مورد تغيير زمان واريز يارانههاي معيشتي بر اساس جداول زمانبندي شده به «اعتماد» گفت: آن گونه كه دولت اعلام كرده قرار است واريز يارانهها از اين پس به صورت مرحلهبندي انجام شود به اين ترتيب كه در 10 روز اول يارانه يك گروه را با يك مقدار مشخص ميدهند و يارانه بخش بنزين را 10 روز بعد از آن ميپردازند و... كه به نظر ميرسد اين تصميم دولت به دليل افزايش فشارهاي مالي است كه با توجه به اينكه در طول ماه خزانه پر ميشود دولت ميتواند پرداختها را در ساير روزها و در فاصلههاي مشخصي انجام بدهد.
بغوزيان در پاسخ به اين پرسش كه آيا عدم واريز يارانهها به تغيير دهكهاي درآمدي مربوط ميشود يا خير ادامه داد: بعيد به نظر ميرسد چرا كه شناسايي اقشار دهكهاي اول، دوم و سوم و... از ابتدا بوده و اين افراد مستحق دريافت يارانه هستند و دهكهاي هشتم و نهم و دهم نبايد جزو يارانهبگيران باشند.
كنترل تورم يا افزايش رقم يارانهها؟
اين كارشناس حوزه اقتصادي خاطرنشان كرد: آن گونه كه دولت اعلام كرده شناسايي دهكهاي درآمدي هم از طريق پس اندازها، درآمدها و كدهاي مالياتي انجام ميشود كه تعيينكننده دريافت يارانه نقدي افراد است. اين اقتصاددان در پاسخ به اين پرسش كه آيا ادامه پرداخت يارانهها صحيح است يا خير، گفت: بهتر آن است كه دولت به جاي يارانه دادن تورم را كنترل كند، اينكه رشد تورم رها شود و ميزان يارانه را از 300 هزار تومان به 400 هزار تومان تغيير بدهند درست نيست. او ادامه داد: اين ميزان يارانه چگونه قرار است جبران افزايش قيمتها در حوزههاي مختلف و از رشد قيمت مسكن و رشد قيمت لبنيات و... را بكند. اقدام موثر دولت بايد جلوگيري از افزايش قيمتها و تورم باشد چرا كه ضربه اصلي را همين اقشار دهكهاي اولي ميبينند كه يارانه هم ميگيرند.
پرداخت يارانه براي عدهاي حياتي است
مصطفي شريف، اقتصاددان و عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي در اين خصوص به «اعتماد» گفت: پرداخت يارانهها براي عدهاي از افراد جامعه بسيار حياتي است چرا كه عدهاي از اقشار جامعه اشتغال ثابتي ندارند و به اندازهاي وضع معيشتيشان خراب است كه وابستگي زيادي هم به يارانههاي دولتي دارند. البته عدهاي هم هستند كه اين ميزان از يارانهها برايشان چندان اهميتي ندارد. اين كارشناس اقتصادي تصريح كرد: البته واريز يارانهها در تمامي جوامع وجود دارد منتها هدفمند و حساب شده است به گونهاي كه به صورت مادامالعمر به مردم پرداخت نميشود تا افراد به صورت كامل به اين يارانهها وابسته نشوند. يارانه نقدي با هدف حمايت از افراد كمدرآمد و محروم جامعه شكل گرفت و در داخل كشور و حتي در برخي از كشورهاي ديگر نيز توجه ويژهاي به آن شده است. يارانه نقدي در ايران به ويژه با افزايش نرخ تورم و افزايش هزينههاي معيشتي، براي بسياري از خانوادههاي كمدرآمد و ضعيف، اهميت ويژهاي دارد.
واريز يارانه براي افراد سالم شبيه اعتياد است
او افزود: در صورتي كه يارانهها هدفمند باشند و بتواند مشكلات عدهاي را برطرف كند، ميتواند به صورت يك مسكن براي يك دورهاي پرداخت شود تا بيمار به حالت عادي بازگردد اما اگر افراد به دنبال سهمشان از ثروت ملي هستند بايد از طريق صحيح و توسعهاي با ايجاد كسب و كار و امنيت در اشتغال از اين افراد استفاده شود.
شريف ادامه داد: در هر جامعهاي اقشاري هم هستند كه به هر شكل ناتوان هستند و ضرورت دارد تا به اين افراد يارانه پرداخت شود تا معيشتشان را تامين كنند به جز اين قشر از جامعه ساير افراد كه در سلامتي به سر ميبرند واريز يارانه برايشان شبيه يك سم و اعتياد است كه ديگر اين فرد را راحتطلب ميكند و نميخواهد به دنبال كار و فعاليت برود.
نيازمند تجديدنظر در پرداخت يارانهها هستيم
اين اقتصاددان خاطرنشان كرد: متاسفانه در برخي از روستاها و مناطق دورافتاده برخي افراد ناآگاه با فرزندآوري زياد به دنبال افزايش يارانه خانواده خود هستند اما از نظر مفاهيم توسعهاي نبايد به افراد توانا و سالم جامعه يارانهاي پرداخت شود چرا كه اين يارانه براي افراد ناتوان جامعه است. شريف در مورد ارقام پرداختي يارانه نيز افزود: با اين ارقام معيشت افراد در يك جامعه در حال توسعه تامين نميشود، زماني كه ميزان تورم مواد غذايي و خوراكيها به بيش از 70 درصد رسيده است رقم 300 هزار تومان چه ميزان ميتواند در تامين اين مواد خوراكي اثرگذار باشد بنابراين در ارتباط با يارانهها نيازمند يك تجديد نظر جدي هستيم و بايد اقدامي هدفمند صورت بگيرد تا افراد جامعه تنبل نشوند و دولت به جاي پرداخت يارانه به اين افراد فعاليتها و كسب و كارها را رونق بدهد. او در مورد زمانبندي واريز يارانه معيشتي هم گفت: اين تصميم به خاطر گرفتاريهايي است كه براي دولت پيش آمده و قادر نيست اين منابع مالي را در يك زمان تامين كند و همين مساله باعث اين تغييرات پرداختي شده است.