413 هزار ميليارد تومان وام پرداختي بانك‌ها برنگشته است
تا انتهاي آذر امسال، در ميان ۲۲ بانك، از ميان وام‌هايي كه دوره قراردادشان به پايان رسيده، اما هنوز بخشي از اقساط آنها پرداخت نشده، ۸۴ درصد بيش از دو ماه از زمان سررسيدشان گذشته است. در ادبيات بانكي به اين بدهي‌ها تسهيلات كلان غيرجاري گفته مي‌شود. ميزان تسهيلات غيرجاري سيستم بانكي يكي از چالش‌هاي نظام بانكي ايران و مواردي است كه مي‌تواند به انباشت ريسك در ترازنامه بانك‌ها منجر شود. در حال حاضر 27 بانك در كشور شامل 2 بانك قرض‌الحسنه، 7 بانك دولتي و 17 بانك خصوصي مشغول به فعاليت هستند. بر اساس آخرين آمار منتشر شده از بانك مركزي، جز بانك‌هاي قرض‌الحسنه، ملت، صادرات و صنعت و معدن، اطلاعات تمامي بانك‌ها در رابطه با تسهيلات كلان غيرجاري در انتهاي پاييز 1402 اعلام شده است. به گزارش اكوايران، آمار‌ها نشان مي‌دهد به‌طور كلي، حدود 490 هزار ميليارد تومان ارزش اصل تسهيلات كلان پرداختي توسط 22 بانك مورد بررسي تا انتهاي پاييز سال جاري بوده كه همچنان با وجود اتمام قرارداد، تسويه نشده است. از اين ميان، بيش از 413 هزار ميليارد تومان از تسهيلات كلان پرداختي در زمره تسهيلات كلان غيرجاري قرار مي‌گيرند كه عمدتا به معناي گذشت بيش از دوماه پس از تاريخ اتمام اقساط است. بر اساس بررسي‌ها، بيشترين تسهيلات كلان غيرجاري در انتهاي پاييز 1402 متعلق به بانك آينده به ارزش 146 هزار ميليارد تومان بوده است. در جايگاه دوم بانك سپه 106 هزار ميليارد تومان تسهيلات كلان غيرجاري دارد و سپس بانك كشاورزي با اختلاف، در جايگاه سوم با تسهيلات كلان غيرجاري 36 هزار ميليارد توماني قرار گرفته است. در ادامه مشاهده مي‌شود بانك پاسارگاد، ملي، پارسيان، توسعه صادرات و تجارت، هر كدام به ترتيب از 23 تا 11 هزار ميليارد تومان تسهيلات كلان غيرجاري دارند. سپس بانك مسكن، اقتصاد نوين، سرمايه، شهر، گردشگري، خاورميانه، پست بانك، رفاه، دي و ايران‌زمين كمتر از 10 هزار ميليارد تومان تسهيلات كلان غيرجاري را در انتهاي آذر 1402 به ثبت رسانده‌اند. در مقابل بانك سامان، سينا، ايران و ونزوئلا و توسعه تعاون هر كدام با كمتر از يك هزار ميليارد تومان تسهيلات كلان غيرجاري، پاييز 1402 را به اتمام رسانده‌اند. درحالت كلي تسهيلات كلان تسويه نشده شامل انواع وام‌هاي معوقه، سررسيد گذشته و مشكوك‌الوصول هستند كه بنا بر صلاحديد و قوانين بانك ممكن است حتي با جريمه يا بخشودگي‌هايي مواجه شوند. بر اساس مطالعات، نسبت وام‌هاي كلان غيرجاري در بانك‌ها ارتباط زيادي با كفايت سرمايه و انباشت ريسك در ترازنامه بانك دارد. در نتيجه عموما هر قدر نسبت تسهيلات غيرجاري نسبت به تسهيلات تاريخ گذشته بيشتر باشد، انباشت ريسك در ترازنامه بانك نيز بيشتر مي‌شود.