راه‌حل هميشگي مديريت پسماند گيلان:
انتقال پسماند با قطار و راه‌اندازي شهرك بازيافت استان گيلان
ابوعلي گلزاري
در سفر رياست‌جمهوري به استان گيلان در ۸ بهمن ۱۴۰۰ و تاكيد ايشان بر حل معضل پسماند گيلان به خصوص سراوان، قرار شد اعتباری به مبلغ ۱۲۰۰ ميليارد تومان كه ۶۰۰ ميليارد تومان از اعتبارات سفر رياست‌جمهوري و ۶۰۰ ميليارد تومان از طرف سازمان برنامه و بودجه در سه سال اختصاص يابد كه ۱۰۰ ميليارد تومان آن تاكنون تخصيص يافته است.بعد از آن وزير محترم كشور و رييس سازمان دهيار شهرداري‌ها و نماينده ولي فقيه در استان از سايت زباله سراوان بازديد كردند و حتي استاندار جلسه كارگروه مديريت پسماند استان گيلان را در محل دفن زباله سراوان برگزار كرد و قرارگاه مديريت پسماند استان گيلان ايجاد شد و حدود ۲۰ تا ۲۵ تا جلسه كارگروه مديريت پسماند استان و جلسات مختلفي هم با شركت‌هاي مختلف داخلي و خارجي مديريت پسماند برگزار شده و يکسري نتايج به دست آمد كه ظرفيت كمپوست كود آلي را هزار تن افزايش بدهند و اينكه بهسازي محل دفن سراوان نيز ۱۰۰ ميليارد تومان هزينه شد كه توسط دانشگاه علم و صنعت مطالعات آن انجام شد و سپس يك قراردادي با شركت شهاب خودرو بسته شد كه با ظرفيت ۵۰۰ تن كمپوست راه‌اندازي شود و براي بحث زباله سوز تي‌تي‌اس هم كه پروژه ۴۰ ميليون دلاري بود و يك چيزي حدود ۱۰ ميليون دلار تا الان به TTS داده شده و وضعيتي كه هست دولت و استانداري در حال هزينه‌كرد براي سراوان است و واقعا اولويت قرار گرفته ولي اين مساله تاكنون حل نشده و حل هم نخواهد شد. با روند موجود و باقي شهرستان‌ها نيز وضعيت مشابهي دارند كه نياز به ذكر مصيبت در اين مجال نيست و قبلا راجع به اين مساله صحبت شده و گفته شده ولي راه‌حل هميشگي چيست تا ديگر شاهد اين بحران‌ها و هزينه‌كردها و مسائل و مشكلات حاد براي تك‌تك شهرها و روستاهاي استان نباشيم.
پيشنهاد انتقال پسماند با قطار به خارج يا مرز استان است كه هم از بركت قطار، استان ذينفع شود و پسماندها از محلي با رطوبت و بارش و تراكم جمعيتي بالا به محلي با رطوبت و بارش و تراكم جمعيتي بسيار پايين رود و تجميع پسماندها در شهرك بازيافت استان باعث مي‌شود شركت‌هاي سرمايه‌گذار با توجه به حجم بالاي پسماند ورود كنند و از پخش واحدهاي كوچك مقياس با آلودگي بالا در جوامع محلي كوچك پرهيز شود.
ريل بهترين راه‌حل براي حمل و نقل زباله است. به‌طور ميانگين، راه‌آهن‌ها سه تا چهار برابر كارايي سوختي نسبت به كاميون‌ها دارند. ريل يكي از بزرگ‌ترين، ايمن‌ترين و سبزترين وسيله حمل و نقل كالا در سراسر كشور است. هر يك واگن 100 تني قطار به اندازه 5 واگن 20 تني قابليت حمل زباله را دارد. واگن 100 تني يعني پسماند تر يك شهر 200 هزار نفري. پهنه‌بندي مديريت پسماند استان گيلان در هفت پهنه زير است:
براي هر پهنه در ساده‌ترين حالت مي‌توانيم:
دو واگن 100 تني براي كل پسماندهاي آستارا، تالش، رضوانشهر و ماسال
يك واگن 100 تني براي كل پسماندهاي بندرانزلي
يك واگن 100 تني براي كل پسماندهاي رودبار
دو واگن 100 تني براي كل پسماندهاي آستانه اشرفيه، لاهيجان و سياهكل
دو واگن 100 تني براي كل پسماندهاي املش، رودسر و لنگرود
و هشت واگن 100 تني براي كل پسماندهاي رشت، شفت، صومعه‌سرا و فومن
كه حدود 80 كانتينر 20 فوتي و (چهار كانتينر 20 فوتي براي حمل زباله بر روي يك واگن تخت 89 فوتي قرار مي‌گيرد) كه حدود 20 واگن تخت 89 فوتي مورد نياز است كه كل هزينه اين تجهيزات با تمام تاسيسات جانبي، زير اعتبارات تخصيص يافته براي حل معضل مديريت پسماند استان مي‌باشد. اين كار يعني بستن سراوان براي هميشه، بستن همه محل‌هاي دفن پسماند استان گيلان براي هميشه، يعني بستن و انتقال همه تاسيسات مقياس كوچك پردازش و توليد كمپوست و تصفيه شيرابه و... به شهرك بازيافت استان گيلان و حل معضل مديريت پسماند گيلان بدون اينكه همه دهياري‌ها و شهرداري‌ها را درگير كنيم و وظيفه آنها جمع‌آوري و تفكيك و انتقال باشد.
شكل 1: يك واگن 100 تني برابر با 5 ماشين حمل زباله 20 تني
شكل 2: انتقال پسماند با قطار در امريكا
شكل3: شماتيك انتقال پسماند رشت مستقر در كود آلي
پسادكتراي مديريت پسماند