چرا روز ملي بوشهر؟

بندر بوشهر كه در روزگاري نه چندان دور از بزرگ‌ترين بنادر شمال خليج فارس به حساب مي‌آمد، در زمان قاجار و پهلوي اول در اوج بود. اين شهر كه براساس سرشماري سال 1395، نزديك به 240 هزار نفر جمعيت دارد، هنوز زيبا و ميراث‌دار بسياري از وقايع تاريخي است. بوشهر قدمتي حدود 5 هزار سال دارد و از مراكز مهم حكومتي در دوره‌هاي عيلامي (يك تمدن منطقه‌اي كه بخش بزرگي در جنوب غربي فلات ايران را در پايان هزاره سوم ق.م در بر مي‌گرفت)، ساساني و افشاريان بوده. كاوش‌هاي باستان‌شناسي، وجود ستون‌هاي مربوط به دوره هخامنشي در استان بوشهر را تاييد كرده‌اند. نادرشاه افشار كه در سال 1147ه.ق قرن 18م در فكر ايجاد يك نيروي دريايي بود، بوشهر را به عنوان بندر اصلي خليج فارس انتخاب كرد. در دوره عمر، خليفه دوم، بوشهر كه در آن زمان ريشهر خوانده مي‌شد، توسط مسلمانان در جنگي به نام «وقعه ريشهر» فتح شد. بوشهر دروازه ورود بسياري از نشانه‌هاي دنياي مدرن و مدنيت به ايران بود. اولين چاپخانه سنگي، صنايع برق، يخ‌سازي و اولين خط تلگراف در اين شهر راه‌اندازي شد.  اما اهميت مدنيت در بوشهر از آنجا پيدا مي‌شود كه شأن نزول نامگذاري روز ملي اين شهر را بدانيم. بوشهري‌هاي خوش‌ذوق، 18 اسفند يعني سالروز تاسيس مدرسه سعادت در بوشهر را به عنوان روز ملي اين شهر انتخاب كرده‌اند. طبق اسناد موجود، مدرسه سعادت كه آن را مادر مدارس جنوب ايران خوانده‌اند، روز 18 اسفند 1278 هجري خورشيدي در زمان قاجار آغاز به كار كرد و چه خوب كه شوراي شهر بوشهر اين روز را به عنوان نماد روز ملي بوشهر انتخاب كرده است. بوشهر، به باور بسياري‌ها، بافت فرهنگي نيرومندي دارد. شايد اغراق نباشد اين ادعا كه اين شهر تاريخي به نسبت جمعيت خود بيشترين تعداد نشريه روزانه و هفتگي را دارد. بنياد بوشهرشناسي فعال دارد و كتاب‌ها و پژوهش‌هاي فراواني منتشر كرده. انجمن قلم دارد و انجمن سينماي جوان و غيره.  يكي از فعاليت‌هاي فرهنگي اخير اين شهر، انتشار 84 عنوان كتاب با موضوع بوشهر بود. اين كتاب‌ها با شكل و شمايلي مقبول و متين تحت عنوان «دانشنامه استان بوشهر» درآمدند. با تنوعي از موضوعات ولي همه درباره بوشهر. دبير اين مجموعه قاسم ياحسيني، يكي از فعال‌ترين تاريخ‌نويسان بوشهر بود. فريد ميرشكار هم مدير داخلي اين مجموعه بود. مجموع آثار منتشر شده، ۸۴ عنوان دارد. قرار بود حدود 250 عنوان به صورت تك‌نگاري منتشر شود، ولي متاسفانه پس از انتشار هشتادوچهارمين عنوان متوقف شد. دليل توقف، تغيير در مديريت سازمان هنري بوشهر بود كه ناشر مجموعه بود. اين دانشنامه در پاسخ به نياز روز افزون پژوهش‌هاي دانشجويي و سرگرداني دانشجويان براي منابع تحقيق تهيه شد. گستره كاري در زمينه معرفي شهرهاي تاريخي و حال استان بوشهر، رجال و مشاهير، تاريخ بوشهر، وقايع مهمي چون مشروطيت، جنگ جهاني اول و انقلاب و... در بوشهر بود. در اجراي اين طرح، بيش از 30 نفر از پژوهشگران محلي بوشهر همراه با تعدادي از محققان ملي و بين‌المللي شركت داشتند. از جمله ويلم فلور؛ محقق پرآوازه هلندي مقيم امريكا به تنهايي پنج عنوان كتاب براي اين مجموعه در باب تاريخ بوشهر و هلندي‌ها در خليج فارس و بوشهر و همچنين وضعيت اقتصادي بوشهر نگاشت. بيشترين عناوين دانشنامه، هشت عنوان، به قلم سيدقاسم ياحسيني، دبير مجموعه، نگاشته و منتشر شد.