جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات‌متحده سخنراني وضعيت اتحاديه خود را در بحبوحه كارزاري طولاني‌مدت و رقابتي شديد ميان او و دونالد ترامپ آغاز كرد و به شدت نسبت به عملكرد رقيب خود، دونالد ترامپ انتقادات توفاني به راه انداخت. به نظر مي‌رسيد كه روحيه جو بايدن پس از انتشار خبرهاي خوبي كه پس از هفته‌ها فشار داخلي و خارجي نصيب او شده بود، هنگام سخنراني بالا بود. كنار رفتن نيكي هيلي از رقابت درون‌حزبي با دونالد ترامپ شايد از زاويه ديگري براي جو بايدن و كارزار انتخاباتي او بد هم نباشد.
ترامپ كه تا حد زيادي در خطر محكوميت‌هاي قضايي و كيفري قرار دارد، ممكن است در ماه‌هاي آخر در رقابت با جو بايدن پايش بلغزد و ميدان را به جو بايدن واگذار كند. البته اين تنها اميد بايدن براي شكست جمهوري‌خواهان خواهد بود، چراكه اكثر نظرسنجي‌ها حاكي از برتري دونالد ترامپ دارد. به نظر جو بايدن از همان ابتداي در دست گرفتن سكان قوي‌ترين اقتصاد جهان، سايه توفيق‌هاي نسبي سلفش، دونالد ترامپ در اين بخش را به شدت بالاي سر خود حس مي‌كرد. او كه در سال اول رياست‌جمهوري‌اش توانست به زحمت اقتصاد درگير ركود ايالات‌متحده در پي بحران كوويد-19 را سر و ساماني دهد، خيلي زود با بحران‌هاي تورمي سراسري مواجه شد، اما باز توانسته است بحران را تا حدي كنترل كند، اما دونالد ترامپ كه كارنامه اقتصادي بهتري، حداقل در نظرسنجي‌ها، نسبت به بايدن دارد، اخيرا هشدار داده است كه «ركود بزرگ اقتصادي» در صورت ادامه كار بايدن در كاخ سفيد بسيار محتمل است.
در سخنراني وضعيت اتحاديه، جو بايدن به تبليغ سوابق اقتصادي دولت خود پرداخت و سعي كرد خود را از سلف خود دونالد ترامپ متمايز كند، زيرا او سومين سخنراني خود را در مورد وضعيت اتحاديه تنها چند ماه قبل از انتخابات رياست‌جمهوري ايالات‌متحده ايراد مي‌كرد و از اين فرصت براي تبليغ سياست‌هاي اقتصادي‌اش و نفرين فرستادن به سياست‌هاي اقتصادي ترامپ نهايت استفاده را برد. اين رييس‌جمهور دموكرات شامگاه پنجشنبه در جلسه مشترك كنگره، بارها به ترامپ حمله كرد، اما نامي از رقيب جمهوري‌خواه خود نبرد. بايدن گفت هدفش بيدار كردن كنگره و هشدار به مردم امريكا است كه اين لحظه‌اي عادي نيست و هشدار داد كه «آزادي و دموكراسي هم در داخل و هم در خارج از كشور مورد حمله قرار گرفته است.»
نظرسنجي‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه بايدن و ترامپ براي راه يافتن به كاخ سفيد تلاش كرده و ديدار مجدد آنها در انتخابات رياست‌جمهوري نوامبر، سايه بزرگي بر سخنراني وضعيت اتحاديه روز پنجشنبه انداخته بود. اين سخنراني بستر مهمي را براي بايدن فراهم كرد كه همچنان با پرسش‌هايي در مورد اينكه آيا به اندازه كافي براي نامزدي براي دور دوم رياست‌جمهوري آمادگي دارد يا خير و همچنين اعتراضات به حمايت سرسختانه از اسراييل علي‌رغم حمله نظامي مرگبار اين رژيم به نوار غزه، روبه‌رو شود.
سياست يك بام و دو هوا در غزه
بايدن كه ماه‌ها به دليل حمايت بي‌دريغ از اسراييل در بحبوحه جنگ غزه با انتقاد شديد مواجه شده است، اعلام كرد كه دولت او يك «اسكله موقت» در سواحل سرزمين فلسطين براي تسهيل ارسال كمك خواهد ساخت. بايدن طي سخنراني خود بدون مشخص كردن زمان راه‌اندازي آن گفت: اين اسكله قادر به دريافت محموله‌هاي بزرگ حامل غذا، آب، دارو و سرپناه موقت است. اين اقدام يك هفته پس از آن صورت مي‌گيرد كه ايالات‌متحده 36 هزار بسته وعده غذايي را به صدها هزار نفر از مردم گرسنه در شمال غزه اختصاص داد، اما دولت بايدن شرطي كردن كمك‌ها يا توقف انتقال تسليحات به اسراييل براي تحت فشار قرار دادن اين رژيم براي اجازه دادن به كمك‌هاي بيشتر به غزه را رد كرده و تاكيد كرده است كه حمايتش از متحد امريكا همچنان سرسختانه است. منتقدان مواضع بايدن گفتند كه اسكله غزه احتمالا در كاهش بحران گرسنگي فزاينده در اين قلمرو شكست خواهد خورد. اسراييل در ادامه حملات نظامي خود، ارسال كمك‌هاي خود را مسدود كرده است.
مصطفي برغوتي، سياستمدار فلسطيني پيش از سخنراني بايدن به الجزيره گفت: به نظر مي‌رسد اين فقط تلاش ديگري براي منحرف كردن توجه از موضوع واقعي اينجاست، يعني اينكه 700 هزار نفر در شمال غزه گرسنه هستند و اسراييل اجازه كمك‌هاي بشردوستانه موردنياز به آنها را نمي‌دهد. بيش از 100 معترض كه خواستار آتش‌بس در غزه بودند، پيش از سخنراني پنجشنبه شب، جاده‌اي را كه به ساختمان كنگره امريكا منتهي مي‌شد، مسدود كردند و خواستار آتش‌بس دايمي و فوري شدند.
خط و نشان براي كنگره
درحالي كه بايدن از اسراييل خواست تا اجازه دهد كمك‌هاي بيشتري به نوار غزه برسد، او تاكيد كرد كه او «حامي مادام‌العمر» اسراييل بوده است. بايدن در سخنراني خود مدعي شد كه «هيچ كس متحدي قوي‌تر از من ندارد.» او افزود كه همه نمايندگان مجلس نمايندگان را درقبال كمك امريكا به اوكراين به چالش مي‌كشد. او همچنين از كنگره خواست تا كمك‌هاي ايالات‌متحده به اوكراين براي دفع حمله روسيه را مرتفع كند. تعداد فزاينده‌اي از قانون‌گذاران جمهوري‌خواه مخالفت خود را با هزينه بالاي تداوم كمك‌هاي مالي امريكا به كي‌يف اعلام كردند. بايدن افزود كه «پيام من به رييس‌جمهور پوتين كه مدت‌هاست او را مي‌شناسم، ساده است: ما كنار نخواهيم رفت. ما سر فرود نمي‌آوريم.» او همچنين از اظهارات اخير ترامپ مبني بر اينكه از روسيه مي‌خواهد كه در قبال حمله به اروپا هر كاري دلش خواست انجام دهد و به آنها حمله كند، به شدت انتقاد كرد. بايدن در جريان سخنراني خود گفت: «رييس‌جمهور سابق گفت كه در برابر رهبر روسيه تعظيم كرده است. به نظر من اين اظهارات ظالمانه، خطرناك و غيرقابل قبول است.»
1- تهديدات چين
جو بايدن، در سخنراني وضعيت اتحاديه مدعي شد كه با چين بهتر از سلف خود، دونالد ترامپ تعامل كرده است.
بايدن تقريبا به طور قطع چين را رقيبي راهبردي و چالشي در برابر «نظم مبتني بر قوانين جهاني» و تهديدي براي برتري فناوري امريكا به تصوير مي‌كشد. سناريوي اخير بالون جاسوسي نيز نقطه عطف رويارويي دولت بايدن و چين بود كه ممكن است دوباره رخ دهد و بايدن به طور بالقوه آن را تهديد چين ترسيم مي‌كند كه به طرز ماهرانه‌اي با آن مقابله كرده است. بايدن با ايجاد تضاد شديد بين خود و ترامپ و همچنين جمهوري‌خواهان در چندين زمينه، از ارزش‌هاي دموكراتيك و حمايت از اوكراين گرفته تا حقوق سقط جنين، اظهار داشت كه دولت او در چين دستاوردهاي بيشتري نسبت به زماني كه رييس‌جمهور سابق در قدرت بوده است، داشته است. بايدن گفت كه دستاوردهاي دولت او شامل رساندن كسري تجاري كشور با چين به كمترين حد در بيش از يك دهه گذشته، ايستادگي براي ثبات در سراسر تنگه تايوان و محدود كردن استفاده از فناوري پيشرفته ايالات‌متحده توسط پكن است.
بايدن همچنين با استناد به همكاري خود با استراليا، هند، ژاپن، كره‌جنوبي و كشورهاي جزيره اقيانوس آرام، گفت كه روابط با متحدان و شركاي ايالات‌متحده در منطقه هند و اقيانوس آرام را احيا كرده است. ترامپ و متحدان جمهوري‌خواه او متعهد شده‌اند كه مشوق‌ها براي انرژي‌هاي تجديدپذير و خودروهاي برقي پيشنهادي دولت بايدن را معكوس كنند و اين در شرايطي است كه شركت‌ها متعهد شده‌اند كارخانه‌هايي را در ايالت‌هاي تحت رهبري جمهوري‌خواه باز كنند. در همين زمينه، بايدن در سخنراني خود به اعتبارات مالياتي وسايل نقليه برقي و لوازم خانگي كه افراد مي‌توانند از آن استفاده كنند، اشاره كرد. اين قانون كشور را به كاهش 40درصدي انتشار گازهاي گلخانه‌اي مي‌رساند. هدف بايدن 50 تا 52درصد كاهش گازهاي گلخانه‌اي تا سال 2030 (براساس سطوح سال 2005) است. نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهند كه تعداد كمي از امريكايي‌ها دامنه كامل اقدامات آب و هوايي بايدن را مي‌شناسند. نظرسنجي از دانشگاه واشنگتن‌پست مريلند كه در ماه آگوست منتشر شد، نشان داد كه تعداد كمي از امريكايي‌ها درباره قانون كاهش تورم اطلاعات زيادي دارند.
كارنامه اقتصادي بايدن
بخش عمده‌اي از سخنراني بايدن روي مسائل داخلي متمركز بود كه مهم‌ترين آنها مديريت اقتصاد توسط دولت او است. رييس‌جمهور ايالات‌متحده گفت كه او اقتصادي «در آستانه ورشكستگي» را در طول همه‌گيري كوويد-19 به ارث برد، اما سياست‌هايش به احياي آن كمك كرد. او گفت كه اكنون اقتصاد ايالات‌متحده مورد غبطه جهانيان قرار گرفته است كه شامل 15 ميليون شغل جديد تنها در سه سال مي‌شود. بايدن همچنين به اتحاديه‌هاي كارگري و طبقه متوسط امريكا اشاره كرد و در عين حال تاكيد كرد كه قصد دارد اطمينان حاصل كند كه شركت‌ها سهم منصفانه خود را پرداخت مي‌كنند. او اظهار داشت كه به شدت طرفدار نظام سرمايه‌داري است، ولي همه بايد سهم خود را در ماليات بپردازند و مدعي شد يك قانون مالياتي منصفانه نحوه سرمايه‌گذاري ايالات‌متحده براي بهتر كردن آن كشور است. بايدن بخش زيادي از سخنراني‌هاي خود را به اقتصاد اختصاص داد و مدعي شد وضعيت كوويد-19 و جنگ اوكراين را بهتر از آنچه انتظار مي‌رفت
پشت سر گذاشته است، اما اين ميان شرايط تورمي در دولتش را همچون لكه‌اي چركين مي‌بيند كه ممكن است در نوامبر پيش رو برايش گران تمام شود. آمارهاي اقتصادي كه دولت بايدن به آنها افتخار مي‌كند به شرح ذيل هستند: رشد شغلي (تعداد ركورد در دو سال اول زندگي)؛ رشد توليد ناخالص داخلي (نزديك به 3درصد نرخ سالانه در پايان سال گذشته)؛ نرخ بيكاري 3،4درصد -پايين‌ترين نرخ از سال 1969؛ قيمت گاز- به شدت نسبت به بالاترين ركورد تابستان گذشته كاهش يافته است. به‌رغم شكايت‌هاي جمهوري‌خواهان كنگره مبني بر خفه كردن طرح كاهش سوخت‌هاي فسيلي از سوي دولت بايدن، انتظار مي‌رود توليد نفت ايالات‌متحده نيز در سال جاري ركوردي را ثبت كند. اينكه سياست‌هاي رييس‌جمهور چقدر براي هر يك از اينها شايسته اعتبار است، قابل بحث است، همان‌طور كه مي‌توان در مورد ميزان سرزنش برنامه نجات امريكا براي تورم كه تابستان گذشته به بالاترين حد چهار دهه گذشته رسيد، بحث كرد، اما بايدن ادعا مي‌كند كه تلاش‌هايش براي ساختن اقتصادي كه از پايين به بالا و از درون به بيرون كار مي‌كند، معتبر و
تاييد شده است.
تنش در باب مهاجران
بايدن در اين سخنراني مستقيما با اعضاي جمهوري‌خواه در مورد موضوع مهاجرت درگير شد و به آنها به دليل مسدود كردن توافق مرزي و امنيت ملي دو حزبي كه ماه گذشته در سنا متوقف شد، حمله كرد. درحالي كه بايدن، ترامپ را به دليل ممانعت از تصويب اين لايحه از طريق دستور دادن به اعضا براي مخالفت با آن سرزنش مي‌كرد، جمهوري‌خواهان كنگره شروع به انتقاد و فرياد زدن بر سر او كردند. بايدن در بيشتر دوره رياست‌جمهوري خود از صحبت در مورد مهاجرت و مرز ايالات‌متحده و مكزيك پرهيز كرده است. فهميدن دليل آن كار سختي نيست. دستگيري‌هاي بي‌سابقه مهاجران در مرز طي دو سال گذشته، پيشبرد برنامه مهاجرتي خود در كنگره را براي دولت بايدن دشوار كرده است و دادگاه‌ها بسياري از تلاش‌هاي اين كشور براي شكل‌دهي به سياست مهاجرت را مسدود كرده‌اند. جمهوري‌خواهاني كه اكنون مجلس نمايندگان را كنترل مي‌كنند، مجموعه‌اي از جلسات استماع را درباره آنچه كه آنها «بحران» در مرز جنوبي مي‌نامند، راه‌اندازي كرده‌اند و تهديد كرده‌اند كه آلخاندرو مايوركاس، وزير امنيت داخلي را استيضاح خواهند كرد. به نظر مي‌رسد شانس يك سازش قانوني در مورد مهاجرت كمتر از هميشه است و بايدن در جلسه سخنراني خود در تلاش بود كمي از تنش‌ها با كنگره را بكاهد.