روسيه براي شكست اوكراين به اهرم تازهاي متوسل شده است
سلاح تازه پوتين عليه غرب
مصاحبه تاكر كارلسون با ولاديمير پوتين اكنون بيش از 120 ميليون بار در يوتيوب و ايكس (توييتر سابق)، ديده شده است. عليرغم طولاني بودن اظهارات دو ساعته پوتين درباره تاريخ روسيه و اوكراين، پخش و تبليغ اين مصاحبه توسط پلتفرمهاي غربي آخرين گام موفق در جنگ اطلاعاتي روسيه عليه غرب است.
شواهد نشان ميدهد كرملين نه تنها از رسانههاي اجتماعي به عنوان سلاح استفاده ميكند، بلكه به خود غربيها براي انتشار پيامهايش متكي است. يك دهه پس از جنگ اطلاعاتي روسيه، به نظر ميرسد رسانههاي اجتماعي وعدههايي كه پس از رسوايي مداخله روسيه در انتخابات رياستجمهوري امريكا در سال 2016 داده بودند را فراموش كردهاند، زماني كه پستهاي حمايت شده روسيه 126 ميليون امريكايي را تنها در فيسبوك خطاب قرار داد. به نظر ميرسد سياستگذاران نه تنها از گستردگي و دامنه جنگ اطلاعاتي روسيه غافل هستند، بلكه ترس از سركوب آزادي بيان و كمك به قطببندي سياسي باعث شده تا آنها و رسانههاي اجتماعي تا حد زيادي از تلاش براي توقف كمپين جنگ اطلاعاتي روسيه خودداري كنند.
چنين انفعالي در شرايطي رخ داده كه روسيه براي افزايش نفوذ خود به هر اهرمي متوسل ميشود تا عميقا در سياست و جامعه غرب رخنه كند. دهها نفر از عوامل روسي در همهجا مشاهده شدهاند. بسياري از آنها، كارگزاران سطح پاييني هستند و به نظر ميرسد كه به صورت فردي به موفقيت كمي دست مييابند، اما گهگاه به نهادها، شركتها و دولتها نفوذ ميكنند. در همين حال، سيل پول جاهطلبيهاي مسكو را تقويت ميكند، از جمله صدها ميليون دلار كه كرملين براي تاثيرگذاري بر انتخابات سرازير ميكند و بخشي از آن پول به طور مخفيانه (و آشكارا) به احزاب سياسي و سياستمداران منفرد منتقل ميشود. درحالي كه روسيه براي محدود كردن مانور غرب گزينههايي چون قطع دسترسي ايالاتمتحده و اتحاديه اروپا به شبكههاي رسانهاي روسي مانند آرتي و اسپوتنيك را در اوايل سال 2022 تعريف كرده، ناظران ميگويند، اين گامهاي كوچك و ناكارآمد معادل سيگنال فضيلت جنگ اطلاعاتي هستند. اين اهرمها اساسا فقدان رويكرد منسجم دولتهاي غربي در برابر بسياري از ناقلان اطلاعات نادرست و جنگ تركيبي روسيه را تغيير نميدهند. آنگونه كه فارين پاليسي نوشته، درست در لحظهاي كه روايات كرملين در رسانههاي اجتماعي حمايتها از اوكراين را تضعيف ميكند، شواهد نشان ميدهد كه كنترل دولتهاي غربي بر بحران اطلاعات نادرست روز به روز ضعيفتر ميگردد. از منظر روسيه پوتين، «جنگ اطلاعاتي-رواني» قصد دارد «روحيه و روان» دشمن را تخريب كند. يكي از جنبههاي اصلي جنگ گستردهتر عليه غرب، رويارويي از طريق رگبارهاي بيامان اخبار جعلي، واقعي و نادرست، اجرايي ميشود. مسكو با توسل به رباتها، ترولها، كمپينهاي تبليغاتي هدفمند، سازمانهاي خبري جعلي و حسابهاي سياستمداران و كارشناسان غربي، داستانهاي خودساختهاش را منتشر ميكند. اگر فناوريهاي خاص جديد هستند، استراتژي روسيه براي جنگ اطلاعاتي جديد نيست. در طول جنگ جهاني دوم، ايليا ارنبورگ، پروپاگانداي شوروي، قلم را به عنوان «اسلحهاي ساخته شده براي جنگ» توصيف كرد. از اوايل دوران بلشويك تا پايان جنگ سرد، همتايان او دههها را صرف انتشار اطلاعات نادرست در خارج از كشور كردند. آنچه تازه است اشتياق دو قطبي شده غرب جهت تمركز بر هويت خود حول روايات مسكو و تبديل شدن به سلاحي ناخواسته در جنگ اطلاعاتي است. درحالي كه كاربران عادي صرفا نظر خود را در باب يكي از موضوعات سياست داخلي بيان ميكنند، اين مقوله درنهايت به وسيلهاي براي اعمال نفوذ مسكو بر تصميمات امنيت ملي تبديل خواهد شد. مسكو همچنين از شبكههاي غير غربي مانند تلگرام و تيكتاك به نفع خود بهرهبرداري ميكند. امروزه 14درصد از بزرگسالان امريكايي به طور منظم اخبار تيكتاك متعلق به چين را دنبال ميكنند، جايي كه هزاران حساب جعلي خواستههاي روسي را ترويج ميكنند. اما ظاهرا سياستگذاران ايالاتمتحده براي متوقف كردن موج تبليغات حاميان روسيه تمايل زيادي ندارند. از زماني كه ايلان ماسك مديريت توييتر را به دست گرفت و نام آن را به شبكه ايكس تغيير داد، اين شبكه به طور آشكار از كمپينهاي نفوذ روسيه در سرورهاي خود استقبال كرده است، درحالي كه جنگ روسيه و اوكراين وارد سومين سال خود شده، بسياري ميگويند جنگ اطلاعاتي كرملين به طور كامل در جنگ نظامي ادغام گشته است. هدف برخي حملات، اوكراين است، روسيه با توسل به اخبار نادرست سعي در ايجاد بياعتمادي به رهبري سياسي و نظامي اين كشور دارد. اما براي كرملين، جنگ اطلاعاتي عليه غرب كليدي است. به اين دليل كه تا مادامي كه نظريه پيروزي پوتين در اوكراين در پايتختهاي غربي جريان داشته باشد، كييف فاقد سلاح و منابع لازم براي ادامه جنگ خواهد شد. در اين ميان، شواهد نشان ميدهد كمپينهاي نفوذ روسيه دستكم گرفته ميشوند. در آگوست 2022، وزارت امنيت داخلي ايالاتمتحده كه از سيل انتقادات در باب نگرانيهاي مربوط به آزادي بيان سرخورده شده بود، بخش فعال در هيات نظارت بر اطلاعات نادرست خود را تعطيل كرد. از آن زمان به بعد، بودجه هنگفت وزارت امور خارجه ايالاتمتحده عمدتا به سازمانهاي غيردولتي در مقياس كوچك اختصاص يافته كه خدمات بررسي حقايق و رديابي اطلاعات نادرست را ارايه ميكنند. آنها به طور فزايندهاي روي چين متمركز شده و هنوز هم چنين تهديدهايي را صرفا به عنوان «نفوذ» يا «مداخله» تشخيص ميدهند نه به عنوان بخشي از يك تلاش نظامي بزرگتر و هماهنگ.