هراس از آغاز جنگی تمام عیار در دریای جنوبی چین

رهبران ژاپن، فیلیپین و ایالات متحده در دیداری در واشنگتن، «نگرانی جدی» خود را نسبت به اقدامات چین در دریای مورد مناقشه چین جنوبی ابراز کرده‌اند. پکن در سال‌های اخیر فعالیت‌های خود را در این آبراه راهبردی افزایش داده است و تنش‌ها به‌ویژه با فیلیپین، یکی از چندین کشور آسیای جنوب شرقی که مدعی مالکیت بخش‌هایی از دریا در اطراف سواحل خود هستند، افزایش یافته است.
ماه گذشته، فردیناند مارکوس، رییس‌جمهور فیلیپین گفت که مانیل پس از رویارویی چین با کشتی «دوم توماس شول» که سربازان فیلیپینی را مجروح کرد و به کشتی‌ها آسیب رساند، اقدامات متقابلی را علیه چین انجام خواهد داد. رهبران سه کشور در پایان اولین نشست بین سه کشور در بیانیه مشترکی گفتند: ما نگرانی جدی خود را درباره رفتار خطرناک و تهاجمی جمهوری خلق چین در دریای چین جنوبی ابراز می‌کنیم. پکن تقریبا کل دریای چین جنوبی را تحت خط مرزی خود می‌داند. ادعایی که در سال 2016 از سوی دادگاه بین‌المللی رد شد. همچنین فیلیپین، برونئی، مالزی و ویتنام نیز مدعی بخش‌هایی از این منطقه دریايی هستند.
این بیانیه به اهمیت احترام به حقوق حاکمیتی دولت‌ها در مناطق انحصاری اقتصادی (EEZ) مطابق با قوانین بین‌المللی، همان‌طور که در کنوانسیون 1982 سازمان ملل در مورد حقوق دریاها (UNCLOS) منعکس شده است، اشاره کرد. همچنین بر مخالفت این سه کشور با استفاده خطرناک و اجباری چین از گارد ساحلی و کشتی‌های شبه‌نظامی دریایی در دریای چین جنوبی تاکید داشت.  کشتی  «دوم توماس شول» که در فیلیپین با نام آیونگین شناخته می‌شود، در ماه‌های اخیر دلیل درگیری‌های متعدد بین پکن و مانیل بوده است، به طوری که گارد ساحلی چین با استفاده از توپ‌های دریایی، کشتی‌هایی که تلاش می‌کنند گروهی از ملوانان فیلیپینی را که در منطقه سیرا مادره به طور عمدی زمین‌گیر شده بودند، تامین می‌کند. بنا به گزارش UNCLOS، این منطقه در حدود 200 کیلومتر (124 مایل) از جزیره پالاوان در غرب فیلیپین قرار دارد و آن را در منطقه اقتصادی آسیایی فیلیپین قرار می‌دهد .
لایل گلدشتاین، مدیر تعامل آسیا در اولویت‌های دفاعی  در رابطه با تنش‌های اخیر میان چین و فیلیپین خاطرنشان کرد: در سراسر جهان، حتی بین متحدان، اختلافات ماهیگیری و دریایی وجود دارد. او گفت که ایالات متحده حتی با کانادا، فرانسه و بریتانیا اختلاف ارضی دریایی بزرگی دارد که همیشه بر سر ماهیگیری درگیر آن هستند. لایل گفت: این فعالیت حتی در بین دوستان هم عادی است. نزاع چین و فیلیپین تنها صحنه منازعات دریایی جاری پکن است، اما به دلیل آمادگی مانیل برای رویارویی با تاکتیک‌های مبتنی بر فشار چین، نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر تشدید شده است. پکن با وجود ادعاهای متضاد دریایی سایر بازیگرانی که در همسایگی قرار دارند، کشورهایی چون مالزی و برونئی وارد درگیری پیچیده‌ای نشده است،  زیرا این دو کشور «بعید است که در مورد حوادث با چین مجادله کنند و حتی در مورد آنها نیز صحبتی نمی‌کنند».  او افزود که تمایل آنها به حفظ روابط اقتصادی با چین، آنها را «مایل به جذب برخی هزینه ها» می‌کند. 
فیلیپین رویکرد سختگیرانه‌تری نسبت به پکن در مقایسه با سایرین در دریای چین جنوبی در پیش گرفته  که تا حدی به عنوان محصول جانبی حضور امریکا در منطقه است. به نظر می‌رسد دخالت ایالات متحده دلیل بزرگ‌تری دارد، یعنی این واقعیت که ایالات متحده در صحنه حضور دارد و تعهد اتحاد خود را به رخ می کشد، این امر باعث می‌شود که وضعیت نه فقط مساله چین و فیلیپین، بلکه مساله چین- امریکا باشد. این موضوع زمانی است که همه چیز از منظر چین تغییر می‌کند. به نظر می‌رسد چینی‌ها در حال حاضر بیشتر از فیلیپین نگران ایالات متحده هستند، حضور ایالات متحده باعث می‌شود آنها تنش‌ها را پر رنگ‌تر دیده و همین گزاره، نیروهای ملی‌گرا و جنگ‌طلب در ساختارهای چین را جسورتر می‌کند. 
 گلدشتاین در ادامه استدلال می‌کند که ایالات متحده با فیلیپین معاهداتی دارد، اما این معاهدات باید بسیار محدود تلقی شود. این معاهدات را باید در حالی در نظر گرفت که ایالات متحده بتواند از جزایر اصلی فیلیپین دفاع موثری داشته باشد. به عقیده گلدشتاین، اگر فیلیپین از سوی چین به شدت تهدید شود، ایالات متحده باید برای دفاع از آنها، آنجا باشد. اگر این بدان معناست که واشنگتن نیاز‌به  استقرار برخی نیروهای دفاعی در آن مناطق برای اطمینان بخشی به فیلیپین داشته باشد، ظاهرا هیچ کس با آن مخالف نیست. این کارشناس مسائل آسیای شرقی در ادامه می افزاید که «اما حتی نباید به جنگ بر سر صخره‌ها و مرزهای دریایی برای ماهیگیری یا تفسیرهای متفاوت از قانون دریا فکر کنیم. این کار بسیار احمقانه و بی پروا خواهد بود و توضیح آن برای مالیات دهندگان امریکایی بسیار دشوار است».
تعهدات امریکا بر اساس معاهده دفاع متقابل ۱۹۵۱ ایالات متحده و فیلیپین این نگرانی را ایجاد کرده  که واشنگتن ممکن است خود را درگیر جنگ در دریای چین جنوبی در صورت رویارویی مستقیم نظامی بین چین و فیلیپین بیابد. در پایان گلدشتاین گفت: «من فکر می‌کنم، متاسفانه همه نشانه‌ها برای تشدید درگیری وجود دارد. مناقشه دریایی چین و فیلیپین به خودی خود منعکس کننده چیزی نیست که به یک درگیری وجودی نزدیک شود. با این حال، این کشور تبدیل به یک نماینده خطرناک و نقطه عطف بالقوه برای تنش‌های اساسی چین و امریکا در دریای چین جنوبی شده است».