چرا نرخ تورم دهك‌هاي بالاتر بيشتر شد؟
طبق آمار‌هاي بانك مركزي، خانوار‌هاي حاضر در دهك‌هاي هزينه‌اي بالاتر كه ثروتمندان كشور را تشكيل مي‌دهند، از دهك‌هاي پايين كه همان افراد با سطح درآمد و هزينه كمتر هستند، تورم بيشتري را تجربه كرده‌اند. به گزارش تجارت‌نيوز، هفته گذشته بود كه مركز آمار ايران، با انتشار گزارش شاخص قيمت مصرف‌كننده، از آمار نرخ تورم در نخستين ماه سال جاري رونمايي كرد. در گزارش مركز آمار، نرخ‌هاي تورم به تفكيك دهك‌هاي هزينه‌اي نيز محاسبه و ارايه شده‌اند.
علت تفاوت تورم دهك‌ها به شيوه هزينه‌كرد آنها برمي‌گردد؛ خانوار‌هاي ايراني با هر سطح درآمد و هزينه، سبد مصرفي متفاوتي دارند و از برخي كالا‌ها و خدمات بيشتر و از برخي از آنها، كمتر مصرف مي‌كنند. از سوي ديگر، ميزان افزايش قيمت‌ها در دسته‌بندي‌هاي گوناگون اين كالا‌ها و خدمات متفاوت است و همين تفاوت سبب اختلاف تورم‌هاي ثبت شده براي دهك‌هاي هزينه‌اي است.
طبق آمار‌هاي بانك مركزي، خانوار‌هاي حاضر در دهك‌هاي هزينه‌اي بالاتر كه ثروتمندان كشور را تشكيل مي‌دهند، از دهك‌هاي پايين كه همان افراد با سطح درآمد و هزينه كمتر هستند، تورم بيشتري را تجربه كرده‌اند.
بررسي‌ها حاكي از آن هستند كه در حالي نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهي به فروردين ۱۴۰۳ در كل كشور معادل ۳۸.۸ درصد بوده، دهك اول كمترين نرخ تورم سالانه، معادل ۳۴.۷ درصد را ثبت كرده و اين رقم در بالاترين دهك هزينه‌اي در سطح ۴۰.۱ درصدي قرار گرفته است. به اين ترتيب، اختلاف بيشترين و كمترين نرخ تورم سالانه دهك‌هاي هزينه‌اي برابر با ۵.۶ واحد درصد بوده كه در مقايسه با اسفند ماه سال گذشته ۰.۲ واحد درصد افزايش پيدا كرده است.
افزايش نرخ تورم با بالا رفتن در دهك‌هاي هزينه‌اي، در بررسي نرخ‌هاي تورم ماهانه و نقطه به نقطه فروردين ماه نيز ديده مي‌شود.
نرخ تورم ماهانه در فروردين ۱۴۰۳ براي دهك هزينه‌اي اول برابر با ۲.۴۴ درصد بوده و اين رقم با افزايش تدريجي در دهك‌هاي بالاتر، به ۲.۷۷ درصد در دهك هزينه‌اي دهم رسيده است. نرخ تورم نقطه به نقطه نيز در دهك اول كمترين ميزان خود يعني ۲۸.۱ درصد را ثبت كرده است. با اين وجود، اين بار دهك نهم شاهد بيشترين تورم نقطه به نقطه به ميزان ۳۱.۶ درصد بوده است.
مهم‌ترين علت اختلاف نرخ تورم در بين دهك‌ها، ضريب اهميت كالا‌هاي و خدمات در سبد مصرفي اين خانوارهاست. طبق داده‌هاي مركز آمار، كالا‌هاي خوراكي، آشاميدني و دخانيات، اهميت بيشتري در سبد مصرفي خانواده‌هاي دهك‌هاي پايين‌تر دارد، اما در دهك‌هاي بالاتر، اهميت كالا‌هاي غيرخوراكي بيشتر مي‌شود.
آمار‌ها نشان مي‌دهند كه ضريب اهميت خوراكي‌ها، آشاميدني‌ها و دخانيات در دهك اول ۴۲.۴ درصد بوده و اين رقم در دهك دهم به ۲۱.۶ درصد كاهش يافته است. در مقابل، دهك اول ۵۷.۶ درصد از هزينه‌هاي خود را به كالا‌هاي غيرخوراكي و خدمات و اختصاص داده و اين ميزان در دهك دهم برابر ۷۸.۴ درصد بوده است.
از آنجا كه در فروردين ماه امسال، نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه كالا‌هاي غيرخوراكي و خدمات، بالاتر از كالا‌هاي خوراكي بوده، دهك‌هاي بالاتر كه هزينه بيشتري براي اين كالا‌ها مي‌كنند، شاهد نرخ تورم بيشتري بوده‌اند.